جوانان معماری سنتی را یاد بگیرند

معماری سنتی در کشور ما از غنای بسیار بالایی برخوردار است و محاسن و زیبایی آن بر هیچ کس پوشیده نیست. در شهرستان های ایران هم معماران تجربی زیادی به انجام این هنر زیبای فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی میپردازند. برای آشنایی بیشتر با این هنرمندان با حسین پور خبازیان، از معماران سنتی با سابقه در میبد به گفتگو نشستیم. سوابق کاری خود را در معماری بیان کنید؟ بنده در زمینه مرمت آثار باستانی در میراث فرهنگی یزد و میبد کار کردم چند هتل سنتی در یزد و میبد به همراه سایر معماران میبدی ساخته ایم که نمونه آن هتل لاله یزد، هتل فرهنگ، هتل تهرانی ، هتل مظفر و بادگیر بزرگ و کوچک روی هتل ها و خانه های قدیمی است. همچنین زندان اسکندر و ساختمان پشت آن را مرمت کرده ایم.درمرمت اولیه باغ دولت آباد و تاق های 12 متری که ریخته بود کارهای مهم و اساسی انجام دادیم و مجموعه امیر چخماق و ساختمان هایی که دور آن تازه ساخته شده را مرمت نمودم. آسیاب بیده ،کاروانسرای شاه عباسی با کمک استاد خلیل کارگر ، پیر چراغ بیده و حسینیه بزرگ صاحب الزمان که اطراف آن کاربندی است ،پل حسن آباد ،مسجد جامع بیده ،خانه برونیها ، باغ وزیر، برج کبوتر خانه،و خیلی از خانه های قدیمی در محلات میبد. همچنین ساختمان های باغ وزیر حجت آباد را در مدت2 سال مرمت و بازسازی کردم . بهترین و بزرگ ترین کار معماری و مرمت که انجام داده ام در باغ وزیر حجت آباد بوده است و جای گله است که نام معمار را در بناهای معماری شده نمیزنند و حتی در عکس های آن هم که منتشر میشود نام و نشانی از معمار آن بنا نیست. ازنظر شما معمار چه کسی است؟ معمار کسی است که تمام کار بنایی را در کل مجموعه ساختمان بداند و بداند طراح و سازنده کل ساختمان است. معمار خوب کسی است که بتواند بهترین راه حل را برای مشکلات پیدا کند و طراحی ساختمان را به نحو مناسب انجام دهد. در حال حاضر وضعیت معماری سنتی را چگونه ارزیابی مینمایید؟ معماری سنتی خودبه خود تمام میشود چون معماران قدیمی پا به سن گذاشته هستند و در حال حاضر فقط سرپرستی میکنند. دیگر اینکه معماران جدید همه کارهای ساختمان مانند بنایی، گچ کاری، کاشیکاری و… را به صورت جداگانه انجام میدهند. معماری سنتی چه ویژگیهایی دارد و تفاوت معماری سنتی و مدرن ازنظر شما چیست؟ کارمعماری قدیم و مصالح ساختمانی سنتی با معماری مدرن متفاوت است. در معماری مدرن، معمار باید حتماً باسواد و مهندس باشد،ضمن اینکه در ساختمان های جدید اصل زیرسازی ساختمان است که ضد زلزله ،محکم و دارای سازه ای سبک باشد . در معماری سنتی زمین را شفته ریزی میکردند و با خشت و گل ساختمان میساختند. در حال حاضر کمتر کسی معمار سنتی برای ساختمان سازی انتخاب میکند و بیشتر مردم به ساختمان هایی با سبک معماری جدید و مدرن علاقه مند هستند و کاه گل و خشت و… قدیمی شد و مصالح نوین، سیمان و آجر جای آن را گرفته است.در معماری قدیم کار آب بندی، کاه گل کاری و تاق ضربی که با خشت و گل انجام میشد و با کمترین مصالح بزرگ ترین تاق، اتاق بادگیر و تالار در ساختمان درست میکردند. در قدیم برای آب بندی مکان هایی مثل خزینه حمام ،از آهک و خاکستر به جای سیمان استفاده میکردند . همچنین بیشتر برج ها و تکیه های قدیمی با خشت و کاه گل بنا میشد اما اکنون مصالحی مانند آجر و بلوک جای مصالح سنتی را گرفته است. اهمیت معماری سنتی را بیان فرمائید؟ جذابیت و زیبایی ساختمان هایی مثل شاه عباسی،رباط ها و آسیاب های قدیمی که با کمترین مصالح ساخته شده ، باعث گردیده که گردشگران علیرغم این همه ساختمان های جدید و زیبا، دنبال ساختمان های قدیمی بگردند. امروزه بزرگ ترین ساختمان های شهرهای اروپایی جذابیت معماری سنتی و ساختمان قدیمی را برای گردشگران ندارد. به عنوان مثال “الآن گردشگران در بافت قدیمی بیده سراغ خانه برونیها و مسجد زیرک بیده را میگیرند چراکه این محل های قدیمی با معماری سنتی برای گردشگران جذاب تر است. در حال حاضر وضعیت کار معماران سنتی چگونه است؟ در حال حاضر کمتر بنایی پیدا میشود که بتواند تاق ضربی بزند. معماران قدیمی بیشتر در زمینه مرمت بناهای قدیمی کار میکنند.ما هم اکنون ساختمان های قدیمی ، ساختمان هایی که ترک دارد،بادگیرهای قدیمی و… را با چوب و مصالح قدیمی مرمت میکنیم و از نظر درآمدی هم خوب است. چه توصیه ای به معماران جوان دارید؟ جوانان تاق پوشی و سیم گل را یاد بگیرند و تأکید دارم معماری سنتی، کارهای میراثی و فرهنگی را ادامه دهند . الآن بیشتر، کارگران و اتباع بیگانه مشغول فعالیت در بخش ساخت وساز کشور هستند. توصیه ام به جوانان این است که معماری سنتی را دنبال کنند و نگویند قدیمی است و مصالح قدیمی خشت و گل است. در حال حاضر میراث فرهنگی توجهی به معماران و بناهای قدیمی ندارد لذا پیشنهاد میکنم میراث فرهنگی خود دست به کار شود و جوانان را به سمت این کار هدایت کند. در زمینه کاریتان با چه مشکلاتی روبه رو هستید و چه انتظاراتی از مسئولان دارید؟ با توجه به اینکه 55 سال در ساختمان سازی فعالیت کرده ام الآن که میخواهم بازنشسته شوم مشکل بیمه دارم و بیشتر غصه میخورم که معماران جوان نمیتوانند در حوزه معماری سنتی کار کنند.توصیه مؤکد دارم جوانان معماری سنتی را یاد بگیرند و ادامه دهند و میراث فرهنگی توجه بیشتری به معماران و بناهای قدیمی داشته باشد و میراث فرهنگی جوانان را به سمت وسوی این کار هدایت کند.