دیگ بخار

گروه تأسیسات: دیگ بخار از اهمیت فزاینده ای برخوردار است و در صنایع مختلف مانند نظامی، مواد غذایی، کاغذسازی، صنایع شیمیایی، نساجی، و غیره از انواع دیگ های بخار استفاده میکنند. اما آنچه بیش از همه جا دیده میشود، استفاده در بخش ساخت وساز است. مخصوصاً در ساختمان هایی که از چیلرهای جذبی استفاده میکنند، دیگ بخار الزامی است. در راستای معرفی کالاهای موردنیاز شهروندان تحت عنوان کالای برتر در این شماره به سراغ انواع دیگ بخار رفته ونظر آگاهان این بخش را جویا شده ایم تا در پیش روی شما بگذاریم؛ با این تأکید که مطالب عنوان شده از زبان سازندگان، فروشندگان و واردکنندگان این کالاست و لزوماً مورد تأیید نشریه پیام ساختمان نیست، اما از دیدگاه های متفاوت استقبال میکند. انواع دیگ بخار کردی، از شرکت آذر دما گستر انواع دیگ بخار امروزی را اینگونه تقسیم بندی میکند: به غیر از دیگ هایی که بنا بر ظرفیت میتوانند در انواع مختلفی طراحی شوند و از 100 کیلو تا چند تن را در برگیرند، به طور کلی دیگ ها را به دیگ های دو پاس و سه پاس تقسیم میکنند. وی انواع آن را چنین تشریح کرد: هرکدام از این دیگ ها برای کار و وظیفه ای ویژه طراحی میشوند، برای هر یک باید محاسبه ای جداگانه داشت. اگرچه استاندارد دارند ولی بر روی ساخت آنها نیز باید نظارت وجود داشته باشد. کردی، تولید دیگ بخار را متفاوت از دیگر صنایع دانست و افزود: دیگ بخار مانند صنایع دیگر نیست که خط تولید داشته باشد و مانند خودروساز هرساله چند هزار تولید کند، بلکه به دلیل اینکه باید مشتریها پیدا شوند و بر حسب موارد استفاده و ظرفیت دیگ بخار ویژه ای برای آنجا طراحی خواهد شد. عملکرد دیگ بخار بهمنی، کارشناس تأسیسات، عملکرد دیگ های بخار را این گونه کالبدشناسی میکند: کار دیگ بخار شامل سه مرحله است. ابتدا گاز گرم حاصل از اشتعال سوخت از قسمت جلوی کوره به انتهای آن منتقل میشود. مرحله دوم و سوم گاز در دو سری لوله دیگر عبور خواهد کرد. وی ادامه داد: قسمت جلوی کوره به گونه ای طراحیشده است که در مقابل گرمای حاصل از احتراق و سوخت و جذب حرارت از بدنه کوره و انقباض حاصل از آن مقاومت میکند. اتاقک احتراق نصب شده در انتهای کوره حرارت حاصل از احتراق را به سطح آب داخل دیک منتقل میکند. وی افزود: بدنه دیگ بخار با یک لایه عایق پشم شیشه مرغوب به ضخامت 50 میلی متر پوشیده شده و روی آن به وسیله ورق نرم و نازک فولادی روکش کاری شده است. ساختمان دیگ بخار بهمنی اجرای دیگ بخار را به کوره، اتاقک احتراق، لوله ها، دیگچه دیگ، پمپ تغذیه آب و بدنه خارجی تقسیم بندی میکند: کوره به شکل استوانه است با حالت ارتجاعی برای تسهیل انبساط، اتاقک احتراق در میانه دو صفحه محصورشده است،دو سری لوله مقاوم برای عبور گاز مرحله دوم و سوم نصب شده اند دریچه ای بالای دیگ قرار گرفته که مخصوص تخلیه رسوبات است و به آن دریچه آدم رو میگویند. این دریچه برای تمیزکاری و همچنین بازرسی در قسمت های مختلف دیگ تعبیه شده است. بهمنی به اتصالات اضافی اشاره کرد که به دیگ بخار اضافه میشود: پمپ تغذیه آب، آب ورودی دیگ بخار را از طریق شیر تغذیه تأمین میکند و هنگامیکه سطح آب به نزدیک آب نمای شیشه ای رسید پمپ تغذیه به وسیله کنترل کننده دوحالته متوقف میشود و بالعکس هنگامیکه آب پایین رفت کلید کنترل استارت پمپ را جهت جبران کمبود آب و رساندن آن به حد نرمال روشن میکند. استاندارد کردی در مورد استاندارد دیگ بخار گفت: مسلم است که به دلیل حساسیت، این محصول باید استاندارد های خوبی داشته باشد و همین طور است؛ استاندارد خوبی دارد. در ایران سازمان استاندارد آن را تعریف کرده است و همه شرکت ها ملزم به رعایت آن هستند. بیشتر شرکت های داخلی، استاندارد ملی ایران را دارند و افزون بر آن یک استاندارد بین المللی را هم اخذ میکنند. کردی افزود: کیفیت محصولات داخل بسیار خوب است و اگر 5 شرکت برتر ایرانی را ارزیابی کنیم با شرکت های خارجی تفاوت کیفی کمی دارند. وی به مقایسه ای میان محصولات شرکت متبوعش یعنی آذردماگستر سهند با یک شرکت ایتالیایی اشاره کرد و گفت: مقایسه کردیم و دیدیم راندمان محصول شرکت ایتالیایی نزدیک به 93 درصد است درحالیکه محصول ما 91 درصد راندمان دارد ولی قیمت محصول ایتالیایی سه برابر محصول ما است. وی افزود: شاید واردات پکیج، چیلر یا رادیاتور، توجیه داشته باشد اما وارد کردن دیگ بخار هیچ توجیهی ندارد. مدیریت مصرف در سیستم بخار ازآنجاکه دیگ بخار در بسیار از صنایع مادر مورد استفاده قرار میگیرد و دستیابی به یک سسیستم بهینه و صرفه جویی در مصرف، هدف دائمی کلیه تولیدکنندگان و مجتمع های صنعتی مطرح است، مدیریت مصرف سیستم بخار از اهمیت بالایی برخوردار است. روش های زیادی برای برآورده کردن این منظور در ساختمان ها و مجتمع های صنعتی وجود دارد که هم میتواند موجب بهره وری بیشتر سیستم شود و هم در انرژی صرفه جویی کرده و از این راه، منفعت اقتصادی را به مجموعه تزریق کند. امکان تقریبی بهینه سازی راندمان یک دیگ بخار بین 20 تا 30 درصد وجود دارد که به منزله کاهش سوخت مصرفی به همین مقدار است. در دیگ های بخار بویلرها بخاری بیش از میزان موردنیاز تولید میکنند. برآورد میزان مصرف خصوصاً در زمانی که بهینه سازی سیستم برگشت اعمال میشود حائز اهمیت است. تلفات کمتر به منزله کاهش نیاز به تولید است. ارزیابیها نشان داده است که تنظیم فشار سیستم منجر به بازیافت انرژی به میزان 8 درصد شده است که بسیار بیشتر از برآوردهای اولیه است. با بهبود سیستم های هوای بهینه ضمن اطمینان از مصرف کامل سوخت در مشعل موجب کاهش تلفات انرژی در دودکش میشویم. دمای بالای دودکش و جریان گاز اکسیژن یا دیاکسید کربن در مشعل نشانگرهای اولیه مقدار هوای اضافی هستند که با طراحی مناسب مقدار هوای اضافی باید در حدود 10 درصد حفظ شود. با تمیز کردن سطوح انتقال علاوه بر جلوگیری از مصرف سوخت به میزان 5 درصد، از شکستگی و سوراخ شدن سطوح انتقال حرارت و داغ شدن بیش ازحد قسمت های داخلی بویلر جلوگیری میشود. تجهیزاتی مانند اکونومایزر، سیستم های بازیافت حرارت، سیستم حذف اکسیژن، سیستم بلودان بویلر ویایل مناسبی برای کنترل و اندازه گیری حرارت احتراق هستند. علاوه بر این، سیستم توزیع بخار مانند نشتیهای بخار علاوه بر اتلاف مستقیم انرژی بسیار خطرناک بوده و میتواند موجب ایجاد صدمه به افراد و تجهیزات محیط پیرامون شود. این نشتیها عموماً در ساقه یا شیرها، مغزیها، شیرهای تنظیم فشار، فلنج اتصالات دستگاه ها و اتصالات لوله کشی به چشم میخورد. نشتیهای بزرگ را با چشم میتوان دید و نشتیهای کوچک با دستگاه هایی مانند دستگاه اولتراسونیک قابل تشخیص است. بهتر است محل نشتی علامت گذاری شده و تعیین شود تا بعداً توسط تکنسین قابل رفع باشد. عایق کاری عایق کاری به اطمینان از حفظ فشار بخار کمک کرده و میتواند تلفات حرارتی تشعشعی سطح را تا 90 درصد کاهش دهد. با عایق کاری میتوان بین 3 تا 13 درصد در مصرف سوخت صرفه جویی کرد. در سیستم های بخار مواد تشکیل دهنده عایق معمولاً فایبرگلاس، فیبر معدنی، سیلیکات کلسیم، و شیشه سلولی است. انتخاب این مواد به عواملی همچون رطوبت دما، تنش مکانیکی و شرایط متغیر محیطی وابسته است. در سیستم هایی که به مدت طولانی به درستی نگهداری نشده اند ممکن است 15 تا 30 درصد تله های بخار معیوب تشکیل شده باشد. اتلاف بخار از یک تله با قطر و فشار کاری متوسط به هزینه زیادی را تحمیل میکند برای تشخیص آن تکنسین مربوطه روش های زیادی را شامل روش های دیداری، شنیداری، پیرومترها، تجهیزات اولتراسونیک، دماسنج های مادون قرمز را به کار میگیرد. با بارزسیهای ادواری و آموزش اپراتور دستگاه تا حد زیادی میتوان از ایجاد تله های بخار جلوگیری کرد. بسیاری از سیستم های بخار به حداکثر راندمان اسمی دست نیافته اند و از این راه ضربه زیادی به محیط زیست و اقتصاد مجموعه خود وارد آورده اند. استفاده از کلیه موارد یاد شده میتواند کمک شایانی به بهره وری انرژی در سیستم های بخار بنماید.