ارتشی که مهمات ندارد

حضور شرکت های صدور خدمات فنی و مهندسی کشور در پروژه های اجرائی و مشاوره ای سایر کشورها نشان دهنده سهم ایران در بازارهای بین المللی است. ارزش صادرات خدمات فنی مهندسی طی سال های اخیر کاهش زیادی داشته است اما عامل فروکش کردن صادرات خدمات فنی مهندسی کشور نیز دلایل بسیاری دارد. چندین سال است که در تحریم هستیم، از طرفی در شرایط بحران اقتصادی جهانی بسیاری از پروژه های عمرانی با افت مواجه شده که منجر به کاهش صادرات خدمات مهندسی ما به کشورهای هدف شده است. اما فعالان این حوزه از مشکلات دیگری از صدور خدمات فنی و مهندسی میگویند، از ضعف نهادهای زیربنایی برای حمایت از صادرات خدمات فنی و مهندسی تا دست خالی مهندسان به دلیل مطالبات معوقی که از سوی دولت پرداخت نشد. دست خالی مهندسان خدمات فنی و مهندسی رئیس پیشین کمیسیون عمران و خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران گفت: صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایرانی توان بالقوه ای برای تولید در بازارهای جهانی دارند و بازارهای خوبی نیز وجود دارد اما اگر از حمایت های دولتی برخوردار شوند. فاروق کیخسروی بابامیری در خصوص مقایسه ایران با سایر کشورهای منطقه، افزود: میتوان گفت امتیازات صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ما در دانش فنی بالا و تجربیات بسیار ذیقیمت حداقل در خاورمیانه بینظیر است اما مشکل این است که اکثر پیمانکاران و فعالان ما در این حوزه مطالبات بسیار سنگینی از سازمان های دولتی دارند. وی وضعیت مهندسان ایرانی را به سربازانی تشبیه کرد که با اسلحه به جبهه رفتند اما مهماتی برای جنگ در اختیار ندارند. به گفته کیخسروی موارد این چنینی دست و پای مهندسان ما را بسته است درحالیکه علیرغم تجربیات گرانبهای آنان، متأسفانه نتوانسته ایم از پتانسیل بازارهای خارجی به خوبی استفاده کنیم. رئیس انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی استان کردستان تصریح کرد: با توجه به عدم توان مالی بابت مطالبات معوقه، وقتی مهندسان وارد عقد قرارداد با کشور میزبان میشوند، اولین گام تعیین پیش پرداخت است که این موضوع به مذاکرات لطمه میزند. وی ادامه داد: کشورهای منطقه به ویژه کشوری مثل ترکیه نه تنها مشکلی در صادرات خدمات فنی، مهندسی ندارند بلکه به دلیل حمایت های بیدریغ دولت خود هیچ دغدغه ای نیز ندارند چرا که دولت ترکیه به عنوان حامی و پشتیبان آنها را فاینانس میکنند و کل اعتبارات موردنیاز آنها را تأمین میکنند. پرهیز از آمار راهی برای فرار از سازمان مالیاتی رئیس پیشین کمیسیون عمران و خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران همچنین با اشاره به آسیب های تعدد متولی در این حیطه گفت: علاوه بر این تغییر مدیریت ها از دیگر مشکلات این حوزه است و مدیران جدید تمامی برنامه های قبلی را به کناری گذاشته و دوباره برنامه تدوین و به اجرا میگذارند. کیخسروی با اشاره به اقدامات مناسب همچون ارائه مشوق ها و گواهی صادرات درگذشته گفت: با توجه به مسئولیت مجدد آقای مهندس خسروتاج به عنوان قائم مقام وزارت صنعت معدن و تجارت امیدوار هستیم برنامه های قبلی را دوباره به اجرا بگذارند. رئیس انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی استان کردستان در خصوص نبود آمار دقیق صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور گفت: نبود آمار و بانک اطلاعاتی نقیصه بسیار بزرگی برای تمامی فعالیت های اقتصادی کشور است و نه تنها مدیران سازمان های دولتی بلکه مدیران بخش های خصوصی نیز به دلیل رصد سازمان های مالیاتی از ارائه آمارهای واقعی پرهیز میکنند، این یکی از دردهای اساسی است .حتی افرادی که دارای توانمندیهای بالایی هستند مجبورند خود را ضعیف تر نشان دهد درنتیجه نمیتوانند در بازارهای دنیا رشد کند. وی همچنین با تأکید بر بازار بسیار خوب دو کشور عراق و اقلیم کردستان برای ایران در زمینه های مختلف ابنیه، آب،فاضلاب، واحدهای صنعتی، نیروگاهی و پالایشگاهی، اظهار داشت: علیرغم فراهم بودن بسترهای فعالیت و امنیتی بالا و توان بالای فنی و اجرایی گروه های مهندسی برخلاف بسیاری از شرکت های عمده اروپایی و آمریکایی اما پس از مذاکره با مسئولان دولتی و بخش خصوصی آنها بر این باورند ایرانی ها تنها مذاکره کننده اند و وارد عمل نمیشوند، این در حالی است که به واسطه همان مشکلات مالی توان اجرایی ندارند. صادرات خدمات فنی و مهندسی در سراشیبی به گفته دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران، صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران در سال 91 به 2 میلیارد و 322 میلیون دلار رسیده که طبق برنامه ریزیها باید به 10 میلیارد دلار در کمتر از 5 سال برسد. سیامک دولتشاهی همچنین با استناد به گزارش اخیر وزارت صنعت در سال گذشته ارزش صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور را 2 میلیارد و 261 میلیون دلار بر میشمارد. این در حالی است که رئیس کارگروه صادرات خدمات فنی و مهندسی سازمان نظام مهندسی دراین باره گفت: بر اساس آمار سازمان توسعه تجارت هفت ماه اول سال گذشته تا رقمی نزدیک به 4 میلیارد دلار صادرات خدمات فنی و مهندسی انجام شده است، اگرچه مطابق با پیش بینیهای انجام شده رشدی دیده نمیشود و ما 450 میلیون دلار در دو سال گذشته به کشور عراق صادرات داشتیم. مرتضی سیف زاده در پاسخ به این پرسش که چرا آمار ارائه شده تشکل ها و نهادهای دولتی متضاد است بر این باور است که آمار واقعی نزد سازمان توسعه تجارت است! مرتضی سیف زاده: علت اصلی کاهش صدور خدمات فنی مهندسی را تحریم های کشورهای غربی دانسته که به علت عدم امکان گشایش ال سی، نقل و انتقال ماشین آلات و ... اخذ پروژه های مختلف در کشورهای هدف عملاً شرکت های خدمات فنی و مهندسی با محدودیت های زیادی مواجه شدند.وی اظهار داشت: اخیراً نیز به دنبال افزایش نگرانیها در پی ناامنی رخ داده در غرب عراق و اثرات منفی داعش بر یکی از بازارهای مناسب در توسعه صادرات با عدم رغبت شرکت های مهندسی مواجه هستیم، اما شرایط در اقلیم کردستان عراق خوب است. قطر؛ فرصت طلایی که از دست میرود رئیس کارگروه صادرات خدمات فنی و مهندسی سازمان نظام مهندسی اضافه کرد: ضمن آنکه ما از پتانسیل های بسیار خوب فنی و اجرایی برخورداریم و خواستار این هستیم که دولت اقدامات اساسیتری در این زمینه ها انجام دهد تا بتوان استفاده مطلوب تری را از ظرفیت های موجود نمود. سیف زاده با اشاره به فرصت طلایی کشور قطر به بهانه میزبانی جام جهانی فوتبال در سال 2022 و پیش بینی حدود 160 میلیارد دلار هزینه درزمینه راه و ساختمان، استادیوم های ورزشی و هتل مراکز اقامتی و... این کشور گفت: متأسفانه تحریم ها از یک سو و فرایند طولانی صدور ویزا به دلیل مشکلات با این کشور، استفاده از این فرصت را در خطر قرار داده، بنابراین لازم است وزارت امور خارجه اقداماتی در این زمینه انجام دهد تا فرایند اخذ ویزا و حضور ایرانیها در قطر تسهیل شود. وی همچنین با اشاره به اینکه در کشورهای عمان و افغانستان هم امکانات خوبی برای صادرات داریم، تصریح کرد: در کشورهای آسیای میانه هم وضعیت خوبی داریم اما به طورکلی اگر مذاکرات ما با کشورهای 5+1 زودتر به سرانجام برسد ما امکانات بسیاری داریم و میتوانیم این ارقام را به شدت افزایش دهیم. رئیس کارگروه صادرات خدمات فنی و مهندسی سازمان نظام مهندسی با اشاره به مقایسه کشور دولت ترکیه در بسترسازی برای فعالیت و حمایت های مادی و معنوی از صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی کشور در عراق گفت: انتظار داریم مصوبات مناسبی با بهره گیری از نظرات تشکل ها، به ویژه سازمان نظام مهندسی کشور در مجلس برای استفاده بهتر از توان فنی و مهندسی کشور تدوین و تصویب شود. سیف زاده همچنین از سازمان توسعه تجارت خواست تا با آموزش و توانمندسازی اعضا، زمینه حضور شرکت های فعال در زمینه صادرات را در سمینارها و نمایشگاه های مرتبط خارجی فراهم کند تا از این طریق بتوان ضمن معرفی پروژه ها، پروژه های جدیدی نیز از سایر کشورها پذیرش کند و با اعزام و پذیرش هیئت های تجاری و جوایز صادراتی حمایت های بیشتری از تشکل ها انجام دهند.