ایلام لرزید؛ مسکن مهر امتحان پس داد

یکشنبه بیست و ششم مردادماه، حدود ساعت 19 زمین لرزه مناطقی از استان ایلام را لرزاند. در رابطه با زلزله به مردم اطلاع رسانی شده بود درنتیجه بسیاری از این افراد شب را در فضای باز گذرانده بودند. اما ساعت 7:02 صبح روز دوشنبه زمین لرزه ای به بزرگی 6.1 ریشتر در اعماق درونی زمین در شهرستان کوچک آبدانان و مورموری در مرز استان های ایلام، لرستان و خوزستان به وقوع پیوست. موقعیت دقیق این زلزله 6.1 ریشتری 3 کیلومتری مورموری، 36 کیلومتری موسیان و 41 کیلومتری دهلران در ایلام گزارش شد. شهر مورموری در استان ایلام نیز از ساعت 15:54 تاریخ 26 مردادماه تا ساعت 19 روز اول شهریورماه تعداد 550 زمین لرزه را به خود دید. اگرچه مورموری کماکان اسیر لرزش های شدید است. بزرگی زمین لرزه ایلام بخش هایی از استان های مجاور از جمله خوزستان، همدان، اراک، گرمسار، دهلران و کرمانشاه را نیز لرزاند. بر اساس آخرین آمار، دو شهرستان آبدانان و مورموری بیشترین میزان خسارت را در پی زلزله 6.1 ریشتری داشته اند.این زلزله بزرگ باعث قطع ارتباطات تلفنی، آب و برق در مناطق مختلف زلزله زده شده و خسارات شدیدی به واحدهای مسکونی بخصوص در بخش مورموری شهرستان آبدانان وارد کرد. براثر این زلزله مسیرهای ارتباطی به بخش زلزله زده به دلیل ریزش کوه ها مسدود و به خانه های روستایی و تأسیسات مختلف در بخش مورموری خسارت زیادی وارد شد. گزارش خبرنگاران اعزامی حاکی از آن است که در روزهای اولیه، مسیرهای ارتباطی به بخش مورموری بر اثر زمین لرزه به شدت تخریب گردید و راه های دسترسی به منطقه، آسیب دید. همین عامل باعث سخت شدن امدادرسانی به منطقه زلزله زده در بخش مورموری شد، این در حالی است که این استان نیازمند بالگرد بود اما خبری از آن نبوده و پس از گذشت چندین ساعت از وقوع حادثه، در حال رایزنی برای اعزام بالگرد از کرمانشاه بوده اند، آن هم در شرایطی که خسارت شدید به هشت روستای این منطقه وارد شد و بخش مهمی از منازل مسکونی و زیرساخت های منطقه آسیب جدی دید. نحوه امدادرسانی و نجات در همین حال استاندار ایلام با اعلام اینکه خسارات زیادی به مناطق زلزله زده واردشده است، تأکید کرد: میزان مجروحان این حادثه زیاد بوده، و در پی آن مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان ایلام نیز از خسارت شدید مالی به مورموری خبر داد و گفت: این زلزله با برجای گذاشتن 462 نفر زخمی، خسارات شدیدی به زیرساخت های منطقه در بخش آب، برق، مخابرات وارد کرده است. این در حالی است که مسئولان در مورد زلزله به مردم اطلاع رسانی کرده بودند، یعنی خود از وقوع زلزله با خبر بوده و میبایست پیش تر دستگاه های هلال احمر، شهرداری، مرکز بهداشت و درمان و دیگر دستگاه های اجرایی عضو ستاد بحران شهرستان های موردنظر در آماده باش کامل بوده و نحوه امدادرسانی و نجات تدارک دیده میشد! فرماندار آبدانان گفت: زلزله شهرستان آبدانان به دو هزار و 700 خانوار خسارت وارد کرد. از این شمار خانوار خسارت دیده یک هزار روستایی و بقیه شهری بودند. عسگری همچنین مجموع خسارت های وارده به منازل مسکونی و زیرساخت های شهرستان آبدانان را بین 80 تا 90 درصد عنوان کرد و افزود: این زلزله به تأسیسات زیربنایی ازجمله آب، برق، تلفن، جاده ها و خانه های روستایی خسارت های زیادی وارد کرده و اکنون شمار زیادی از مردم این شهرستان از ترس وقوع پس لرزه های بعدی با وجود گرمای 50درجه در خیابان ها حضور دارند. بیشترین خسارت در مسکن مهر آبدانان آنچه بیشتر از سوی کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفت، موضوع ایمنی ساختمان های این استان و کم کاری پیمانکاران این ساختمان ها بود. به عنوان مثال تخریب 70 درصدی ساختمان مخابرات آبدانان نشان از عدم رعایت مسائل ایمنی در ساخت وسازها از سوی پیمانکار و ناظر چنین ساختمان هایی است. به گفته استاندار ایلام، زلزله به 10 هزار واحد مسکونی و زیرساخت های آبدانان خسارت وارد کرده است. محمدرضا مروارید گفت: خسارات وارد آمده به منازل از 10 تا 100 درصد است و بر اساس برآوردهای انجام شده، حدوداً 10 هزار واحد مسکونی دچار آسیب شده اند و میزان خسارات در روستاهای نزدیک به مور موری بیش از سایر مناطق است. بیشترین خسارت واردشده به مسکن مهر آبدانان بوده که با توجه به چهار طبقه بودن این ساختمان ها، امکان سکونت در اغلب آنها وجود ندارد. به گفته وی به زیرساخت های آبدانان شامل راه های مواصلاتی، آ ب و برق نیز خسارات شدیدی واردشده که انتظار میرود مسئولان در راستای جبران خسارات وارده و کمک به مقاوم سازی منازل و بازسازی زیرساخت ها به ویژه در روستاها کمک های لازم را به عمل آورند. همچنین استاندار ایلام اعلام کرد: اسکان اولیه زلزله زدگان انجام شده و علاوه بر کسانی که منزلشان تخریب شده به افرادی که از رفتن به خانه شان ترس دارند نیز چادر داده شده است. خسارت500 میلیارد ریالی زلزله به دهلران همچنین500 میلیارد ریال خسارت زمین لرزه در دهلران برآورد شده است. این حادثه باعث وارد آمدن خسارت جدی به زیرساخت های آب، برق، مخابرات و منازل مسکونی و اداری شهرستان دهلران شده و به بیش از 6هزار واحد مسکونی، تجاری و اداری این شهرستان آسیب زد که در برخی مناطق روستایی خسارت جدی و درصد آن نیز متغیر است. زلزله همچنین به شبکه های انتقال آب بسیاری از روستاهای این منطقه آسیب جدی وارد کرده و سبب از مدار خارج شدن شبکه شده که برای تأمین نیازهای مردم آب رسانی به صورت سیار انجام میشود. خسارت10 میلیارد تومانی به شبکه آب معاون آب و فاضلاب شهری ایلام نیز اظهار کرد: شبکه های اصلی و فرعی و مخازن آب در سه شهر مورموری، آبدانان و دهلران آسیب جدی دیده اند و برآورد های اولیه از میزان خسارت به چاه ها و شبکه های آب و فاضلاب مناطق زلزله زده دهلران، آبدانان و مورموری 10 میلیارد تومان است. شاپور پولادی معاون امور عمرانی استاندار ایلام نیز اظهار داشت: آسیب های بسیاری به زیرساخت های آب شهری و روستایی راهها و منازل مسکونی واردشده است. وی گفت: در مناطق شهری تخریب منازل از 10 تا 90 درصد بوده و در مناطق روستایی تخریب منازل از 20 تا 100 درصد بوده است. پولادی عنوان کرد: در راه ها نیز به دلیل وجود ریزش ها در برخی از زمان های روز راه ها مسدود شد ولی اکنون تمامی مسیرهای ارتباطی آبدانان باز هستند. تخریب واحدهای مسکن مهر دراین باره احسن علوی نماینده مردم شهرستان های سنندج، دیواندره و کامیاران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه زلزله به 10 هزار واحد مسکونی و زیرساخت های آبدانان خسارت مالی وارد کرده است، گفت: طبیعتاً در زلزله های بیش از 5 ریشتر ساختمان های روستایی فاقد اسکلت بندی و ساختار اجرایی صحیح در مقابل نیروهای جانبی به ویژه زلزله به هیچ وجه مقاومت ندارند تخریب و غیرقابل سکونت میشوند. عضو کمیسیون عمران مجلس افزود: با توجه به اینکه در نحوه ساخت بیشتر روستاهای مناطق دورافتاده از هیچ گونه آیین نامه و ضوابط و مقررات فنی تبعیت نمیشود و نظارت درستی نیز در کنترل ساخت آنها وجود ندارد، از حداقل استانداردهای اجرایی بیبهره اند و در اثر کوچک ترین تکانی در زمین دچار شکاف و تخریب میشوند. وی با اشاره به اینکه لازم است اعتبارات کافی در اختیار بنیاد مسکن که مسئولیت بازسازی و مقاوم سازی خانه های روستایی را بر عهده دارد اختصاص داده شود، افزود: خانه های روستایی امروز به دلیل ضعف ساخت وساز، نبود دانش فنی کافی و اجرایی و بهره گیری از مصالح کم دوام و نامرغوب، از وضعیت نامطلوبی برخوردار است بنابراین لازم است هرچه سریع تر برای مقاوم سازی ساختمان های روستایی با حفظ هویت معماری آن اقدام شود. علوی در خصوص تخریب واحدهای مسکن مهر منطقه آبدانان گفت: در بازدیدی که از ساخت مسکن مهر برخی شهرک های اقماری تهران داشتم شاهد یکسری اشکالات اجرایی در ساخت همچون روش های اجرای بادبند، تیغه های جداکننده داخلی در ساختمان سازیها بودم، شاید به دلیل نبود نظارت مستمر و عدم اجرای دقیق به دلیل شتاب در کار و افزایش سرعت عمل، کیفیت را قربانی کردند و متأسفانه قبول دارم که در برخی مناطق کشور پروژه های مسکن مهر از کیفیت اجرایی مطلوبی برخوردار نیست. نماینده مردم شهرستان های سنندج، دیواندره و کامیاران در مجلس با بیان اینکه ساختمان های مسکن مهری که با 6 ریشتر تخریب شود و حتی صدماتی به آن وارد شود واقعاً جای سؤال دارد، گفت: با توجه به اینکه این پروژه ها مطابق با آیین نامه های جدید ساخته شده، تخریب آنها در کنار سرپا ماندن برخی ساختمان های روستایی جای تأسف و سؤال دارد.