مشعل

مشعل دستگاهی است که با ترکیب مقدار هوا و سوخت در فضایی ایمن، انرژی سوخت را به انرژی گرمایی تبدیل میکند. در این عملیات که احتراق نامیده میشود، مقداری نیز انرژی گرمایی و مقداری گاز تولیدشده که به وسیله دودکش خارج میشوند. به همین دلیل رعایت اصول بهسازی در مصرف میزان مصرف انرژی مشعل بسیار تأثیرگذار خواهد بود. کار اصلی مشعل ایجاد انرژی گرمایشی است و بزرگ ترین مورد استفاده آن در موتورخانه ها به عنوان موتور احتراق بویلر است. مهمترین مشخصه مشعل ها ظرفیت حرارتی و دبی سوخت مصرفی آنهاست. در ادامه سلسله گزارش های نشریه پیام ساختمان تحت عنوان کالای برتر، مشخصات انواع مشعل را بررسی میکنیم. لازم به ذکر است: مطالب عنوان شده اظهارات فعالان تولید و توزیع این محصول بوده و نظر نشریه پیام ساختمان نیست؛ ضمن اینکه از اظهارنظر مخاطبان و منتقدان استقبال خواهیم کرد. انواع مشعل به گفته آقای بابایی یکی از فروشندگان تجهیزات موتورخانه در خیابان طالقانی مشعل ها را به روش های زیادی میتوان تقسیم بندی کرد: مهم ترین روش استفاده از نحوه احتراق آنهاست. در بعضی سوخت به صورت مستقل وارد محفظه احتراق میشود. در برخی که به آنها مشعل های اتمسفریک گفته میشد سوخت با سرعت زیاد از نازل خارج میشود. کاربرد این نوع مشعل ها کم بوده و در دستگاه های حرارتی تجاری دیده میشود. وی ادامه داد: هوای موردنیاز مشعل های دمنده به وسیله یک فن دمنده تأمین میشود و اینها خود به دو دسته مشعل های دمنده پیش مخلوط و مشعل های مخلوط سر نازل تقسیم میشوند. بابایی همچنین بر اساس نوع کنترل احتراق مشعل ها را به سه نوع کلی تقسیم بندی میکند: مشعل های یک مرحله ای از سوخت مایع استفاده میکنند و گاهی به آنها مشعل افشانه ای نیز میگویند. این مشعل ها برای دیگ های حرارت مرکزی معمولی و کوچک به کاربرده میشود. مشعل های دومرحله ای را درجایی به کار میبریم که تنظیم و تغییر مقدار گازوئیل ضروری است، در لوله ای که سوخت را از نازل به تانک برمیگرداند وسایلی نصب میکنند که عمل تنظیم را انجام میدهند. ساختمان مشعل های دو مرحله ای که دارای یک نازل میباشد مانند مشعل های یک مرحله ای است، با این تفاوت که قسمتی از گازوئیل که به نازل میرسد توسط یک لوله مجدداً به منبع گازوئیل برمیگردد. بین نازل و منبع برای تنظیم فشار گازوئیل یک سوپاپ مغناطیسی نصب میکند بدین ترتیب عمل تنظیم بوسیله تغییر دادن فشار گازوئیل انجام میگیرد. طرز کار بدین ترتیب است که در مرحله اول این سوپاپ باز است و در نتیجه گازوئیل از راه لوله برگشت، میتواند به سادگی به تانک برگردد. بابایی ادامه داد: نوع سوم، مشعل هایی است با تنظیم پیوسته؛ در دیگ هایی که ظرفیت حرارتی آنها زیاد است و یا در دیگ هایی که برای کارهای معین به کار میروند، در آنها تنظیم درجه حرارت اهمیت ویژه ای دارد! ظرفیت مشعل باید به طریق پیوسته تنظیم شود یعنی آنکه تعویض از مرحله یک به دو و برعکس نباید یک دفعه انجام گیرد بلکه به طور پیوسته و دائم در هر لحظه تنها همان قدر سوخت مصرف میشود. اجزای مشعل وحید عقیلی یکی دیگر از فروشندگان تجهیزات موتورخانه راسته خیابان طالقانی، اجزای مختلف مشعل را این گونه معرفی میکند: اول از همه الکتروموتور است که عامل حرکت پمپ و پروانه است. این موتور دارای یک سیم پیچ اصلی است و معمولاً یک خازن نیز در مدار سیم پیج راه انداز آن قرار داده میشود. فن یا پروانه قسمت دیگر است که بر روی محور موتور نصب میشود و با حرکت موتور به حرکت درمیآید. وی ادامه داد: پمپ گازوئیل قطعه بعدی است که معمولاً آن را در مشعل های فشار قوی به صورت دوار و یا چرخ دنده ای به صورت یک یا دو طبقه میسازند. در مسیر سوخت از پمپ به طرف نازل یک شیر برقی قرار میدهند تا در زمان خاموش بودن مشعل، از نشت گازوئیل به داخل اتاقک احتراق جلوگیری کند. وی افزود: کوپلینگ قطعه ای است که حرکت الکتروموتور را به پمپ منتقل میکند و معمولاً از جنس پلاستیک است. جزو دیگر نازل است که گازوئیل را به صورت پودر به مقدار معین با چرخش زاویه معین به شکل مشخص و به صورت تصفیه شده به داخل دیگ میپاشد. قسمت هفتم نیز ترانسفورماتور است که در آن انرژی الکتریکی به انرژی مغناطیسی تبدیل میشود و انرژی مغناطیسی نیز میتواند به انرژی الکتریکی تبدیل گردد. وی به دیگر بخش های مشعل اشاره کرد و گفت: شعله پخش کن، که سر راه ورود هوا به اتاقک احتراق قرار میگیرد. چشم الکتریکی که داخل لوله مشعل رو به طرف شعله قرار میگیرد، اگر شعله تشکیل نشود مقدار مقاومت الکتریکی چشم زیاد خواهد بود و جریانی از آن نمیگذرد ولی اگر شعله تشکیل شود به مشعل اجازه ادامه کار را میدهد و دست آخر بدنه مشعل های گازوئیلی و گازی از نوع چدن ریخته گری است که قطعات مختلف مشعل بر روی آن نصب میگردد. انتخاب مشعل عقیلی درباره نحوه عمل مشعل میگوید با پاشیدن سوخت، خواه گاز باشد یا گازوئیل یا مازوت با ایجاد جرقه و ایجاد احتراق موردنیاز را به صورت شعله به داخل کوره هدایت میکند. در داخل مشعل و دیگ تعدادی کنترل کننده وجود دارد که میزان و زمان هر کدام از فرآیندهای مشعل را کنترل میکنند. وی در مورد انتخاب مشعل گفت: نکاتی متعددی را در انتخاب مشعل بایستی رعایت کرد که شاید با توجه به افزایش قیمت سوخت مهم ترین آنها میزان سوختی باشد که آن مشعل مصرف میکند. بر این اساس در پروژه باید تصمیم گرفته شود که از مشعل گازوئیلی، دوگانه سوز و یا مازوت میخواهیم استفاده کنیم. عقیلی ادامه داد: باید ظرفیتی بالاتر از ظرفیت اسمی مشعل را در نظر گرفت چون ظرفیت اعلام شده سازندگان در شرایط سطح دریا و بر مبنای ظرفیت حداکثر عنوان میشود. میتوان با تنظیم مناسب ظرفیت گرمایش مشعل را حتی تا نصف کاهش داد. ولی اگر مشعل انتخاب شده شما در عمل دارای ظرفیت کافی نباشد چاره ای جز خرید مجدد مشعل با ظرفیت بالاتر نخواهید داشت. وی افزود: سومین نکته این است که باید توجه کرد قطر لوله شعله پوش مشعل بیشتر از قطر دهانه نصب مشعل در دیگ نباشد. کاهش مصرف مشعل گازسوز وی همچنین درباره کاهش مصرف مشعل گازسوز گفت: بهینه ترین مشعل که باعث کاهش مصرف گاز میشود مشعل دمنده موتوردار است اما توصیه میکنیم که در نصب آن یا هر مشعل دیگری از ظرفیت گرمایش اطلاع پیدا کنید. چرا که انتخاب مشعل با قدرت گرمایش مناسب تابعی از ظرفیت گرمایشی دیگ است، به این معنی که پس از تعیین ظرفیت گرمایش دیگ می توانید مشعل موردنیاز را که حدوداً 15 تا 20 درصد بیشتر از ظرفیت گرمایش دیگ باشد انتخاب نمائید و اگر قدرت مشعل مازاد بر این باشد، بخشی از انرژی گرمایشی مشعل توسط دیگ جذب نخواهد شد و این گرما از طریق دودکش هدر میرود. وی افزود: دیگر اینکه اگر قدرت گرمایش متناسب باشد و مشعل نیز متناسب باشد سرویس کاران حرفه ای میتوانند با کاهش اندکی از هوای ورودی مشعل از سرعت عبور شعله در دیگ بکاهند تا قبل از ورود گازهای گرم احتراق به دهانه دودکش حداکثر حرارت ممکن توسط دیگ جذب شود. عقیلی ادامه داد: سرویس دوره ای مشعل نیز به صرفه جویی در انرژی و سوخت صرف شده بسیار تأثیر خواهد گذاشت. سرویس و نگهداری مشعل ها بابایی درباره نگهداری و سرویس صحیح مشعل گفت: هنگام تمیز کردن باید اتصالات برق موتور علامت گذاری و باز شود. موتور از بدنه جداشده و بعدازآن تمیز شوند و هر کدام جداگانه مورد بازبینی قرار گیرند تا از درستی آنها اطمینان حاصل شود. وی ادامه داد: البته شیرهای گاز نیاز خاصی به نگهداری ندارند و تعمیراتی روی آنها نباید صورت گیرد تنها شیرهای معیوب توسط شخص متخصصی باشد، تعویض شوند و پس ازآن از نظر نشتی مورد آزمایش قرار گیرند. همچنین چگونگی کارکرد آنها و احتراق بررسی شود. وی افزود: تمام اتصالات الکتریکی موتور و شیر برقی باید از نظر صحت و ایمنی بازبینی شوند. همچنین پارامترهای احتراق تحت شرایط واقعی کار بررسی شوند.