همسایه گود بردار مقصر نیست

گروه ساخت وساز: گود برداری یکی از ابتداییترین مراحل ساخت وساز است که در کشور ما اغلب مورد بیتوجهی قرار میگیرد و خسارات زیاد جانی و مالی به همراه دارد. علیرغم اینکه وظایف دست اندرکاران ساخت وساز در گود برداری مشخص شده و هر کس باید به وظیفه خودش عمل کند، اما این بخش بسیار مهم و حیاتی که با جان انسان ها سروکار دارد مورد بیمهری واقع میشود. حتی تلاش های سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران برای نظارت مضاعف بر گودبرداریها هم نتیجه لازم را عاید ساخت وسازها نکرد و همچنان گود برداری باعث ترس و وحشت مردم شده است. کافی است جستجوی کوتاهی در اینترنت داشته باشید تا موارد بیشماری از تلفات و خسارت های ناشی از گود برداری جلوی چشمانتان مجسم شود که البته در زمان بروز حادثه تمامی کسانی که از قبل آن درآمد کسب میکنند، زیر بار نمیروند و تقصیر ها را گردن دیگری میاندازند. این وسط مردم خسارت دیده هم باید چندین ماه و شاید سال در دادگاه ها دنبال گرفتن حقشان بدوند. در مورد اینکه چگونه باید از وقوع این حوادث جلوگیری شود، گزارش های زیادی در پیام ساختمان به چاپ رسیده و حتی نمونه هایی از فروریختن گود ها برای آگاهی مسئولان و آگاهی مردم تهیه شده اما کو گوش شنوا.

در این شماره برخلاف شماره های گذشته روی صحبت مان با مسئولان نیست بلکه با کسانی است که یا درگیر ریزش ساختمانشان هستند یا اینکه قرار است در مجاورت خانه شان گود برداری صورت بگیرد و از حالا دچار هراس شده اند. ، وکیل پایه دادگستری سؤالات ما در رابطه با گود برداری را پاسخ داده و راه های قانونی برای کاهش آسیب ها و استیفای حقوق مردم را بیان کرده است.

پیام ساختمان: مردمی که در اثر گود برداری غیراصولی دچار مشکل شده اند باید در گام نخست به چه نهادی مراجعه کنند؟

مردم پس از وقوع حادثه باید به سه نهاد مراجعه کنند. از جهت میزان رعایت اصول فنی در پروژه باید به سازمان نظام مهندسی ساختمان استان مربوطه مراجعه نمایند . از جهت رعایت حقوق خودشان باید از طریق شورای حل اختلاف تأمین دلیل کنند و از طریق دادگاه برای دریافت خسارات اقدام نمایند؛ در قانون مدنی ماده ای داریم که میگوید چنانچه کسی خانه کسی را خراب کند باید خانه را به صورت اولیه بسازد. ممکن است ساکنان دچار ترس و وحشت ناشی از ریزش محل ساخت وساز شوند در این حالت باید از طریق دادگاه دستور موقت برای جلوگیری از عملیات اجرایی بگیرند.

پیام ساختمان: اگر به مالک ساختمان اخطار داده شود که ساختمان شما فرسوده است و ممکن است در صورت گود برداری همسایه مجاور شما دچار مشکل شود، تکلیف چیست؟

برخی اوقات ساختمان بسیار فرسوده است و با کوچک ترین ضربه ریزش میکند. در این صورت اگر اخطار لازم به همسایه داده شود و اقدامی صورت نگیرد، در برخی اوقات از حادثه سهم دارند و همیشه همسایه ای که گود برداری میکند، مقصر تمام و کمال نیست.

پیام ساختمان: سهم کارفرما چقدر است و در چه صورتی مجرم شناخته میشود؟

اگر برای مالک محرز شود که این گود برداری ممکن است خسارت هایی به املاک مجاور ایجاد کند، اما اقدام مقتضی صورت ندهد، مقصر است. ازآنجاییکه مالک تخصص لازم را ندارد و کار را به پیمانکار و ناظر واگذار کرده است، تقصیری ندارد.

پیام ساختمان: تکلیف گود های رها شده چیست؟

رها شدن گود در صورتی بلااشکال است که آسیبی به دیگران وارد نکند. در طول این مدت باید از گود موردنظر حفاظت شود. در بسیاری موارد این گود ها سبب ریزش ساختمان مجاور نمیشوند اما یک نفر در آنها سقوط میکند.

پیام ساختمان: با توجه به اینکه در روش نیلینگ باید برای مهاربندی گود انکر هایی در زیر ساختمان همسایه بکوبند و بتن تزریق کنند آیا از منظر حقوقی این کار بلااشکال است؟

از منظر قانونی این حق را ندارند چون کسی که زمینی دارد مالک زیر زمین و آسمان آن هم است و اگر کسی به آن تجاوز کند، تصرف عدوانی محسوب میشود و میتوانند جلوی آن را بگیرند اما طبق ماده 132 قانون مدنی اگر غیرازاین کار راهی برای حفظ جان همسایه نباشد، ایرادی ندارد.

پیام ساختمان: مهندس ناظری که دچار تخلف شده باید توسط چه نهادی بازخواست شود، نظام مهندسی یا دادگاه عمومی؟

تمامی افرادی که در یک صنف مشخص کار میکنند ، مشمول مجازات هایی در رابطه با شغل شان میشوند. اگر بنده به عنوان یک وکیل تخلفی کنم، دادسرای انتظامی وکلا فقط راجع به حرفه من رسیدگی میکند. در خصوص مهندسان نیز همین گونه است و باید شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی از نظر حرفه ای رسیدگی کند. علاوه بر این اگر همین مهندس مرتکب جرم عمومی شده باشد، مردم میتوانند در دادسرا طرح دعوی نموده و خسارتشان را مطالبه کنند. بنابراین این دو ربطی به هم ندارند و هر دو مورد میتواند در یک مورد خاص صورت بگیرد.

پیام ساختمان: اگر کسی به رأی صادره از دادسرا در رابطه با تخریب منزل مسکونیاش اعتراض داشته باشد، نحوه اعتراض چگونه است؟

همانند تمام دادگاه ها، رأی بدوی صادر میشود و اگر هرکدام از طرفین معترض باشند در دادگاه تجدیدنظر مورد بررسی قرار میگیرد.

پیام ساختمان: به نظر شما چه مشکلاتی از منظر حقوقی در رابطه با گود برداریها وجود دارد؟

در بسیاری موارد یک مهندس تحصیل کرده که ناظر گود برداری بوده را دستبند میزنند و به دادسرای جنایی میبرند و در ردیف مجرمین حرفه ای از آنها بازجویی میشود. من معتقدم این کار درست نیست و دادسرای ویژه ای برای این کار نیاز است؛ همانند دادسرایی که در رابطه با مطبوعات و ... وجود دارد. موضوع دیگر اینکه کارشناسانی که موضوع ریزش گود برداریها را بررسی میکنند باید متوجه باشند که اگر واقعاً تخلف مهندس ناظر احراز شود، تحت پیگرد قرار بگیرد .

پیام ساختمان: نحوه تعیین خسارت به چه صورت است؟ آیا صرفاً یک کارشناس دادگستری در حادثه حضور مییابد؟

در ابتدا یک کارشناس وارد میشود و اگر در ادامه به نظر او معترض بودند هیئت کارشناسی سه نفره یا بیشتر که بستگی به نظر مرجع قضایی دارد، کار را مورد بازرسی قرار میدهند.