میانکاله ای که فدای اقتصاد می شود

محسن محمدی شبه جزیره میانکاله در منتهی الیه جنوب شرقی دریای خزر، در 12 کیلومتری شمال شهر بهشهر در استان مازندران واقع شده است. مساحت آن بیش از 68 هزار هکتار و ارتفاع آن بین 15 تا 28 متر کم تر از سطح دریای آزاد است. شبه جزیره میانکاله، خلیج گرگان و جزیره آشوراده بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله میباشد. تالاب بین المللی و پناهگاه حیات وحش میانکاله طبق مصوبه شماره 12 مورخ 1348/8/12 شورای عالی سازمان شکاربانی و نظارت بر صید وقت به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد. متعاقب آن و به دلیل اهمیت اکولوژیک منطقه بر اساس مصوبه 78 مورخ 1354/5/21 شورای عالی حفاظت محیط زیست با وسعت 66 و 933 هکتار به عنوان پناهگاه حیات وحش میانکاله ارتقا یافت. پالایشگاهی که چالش شد زمزمه هایی که گهگاه از اجرای طرح های عمرانی، زیربنایی و راه سازی در میانکاله به گوش دوستداران محیط زیست می رسد آنها را یکسره در تشویش و نگرانی فرو می برد. بزرگ ترین چالشی که سال هاست به مناقشه و چالشی بین مسئولان و طرفداران طبیعت تبدیل شده، موضوع احداث یک پالایشگاه نفت در این منطقه حفاظت شده است. کلنگ احداث این پالایشگاه در سال 90 در حسین آباد به زمین زده شد اما با مخالفت شدید فعالان محیط زیست مواجه شد تا جایی که کار احداث آن متوقف ماند. مخالفت ها چنان بالا گرفت که حتی جمعی از فعالان محیط زیست، متخصصان و صاحب نظران و خبرنگاران محیط زیست رسانه های جمعی با امضای توماری خطاب به رهبر معظم انقلاب خواستار توقف ساخت پالایشگاه در دهستان میانکاله در نزدیکی پناهگاه حیات وحش میانکاله شدند. مدتی بعد مدیرکل وقت محیط زیست استان مازندران طی مصاحبه ای اعلام کرد که ساخت پالایشگاه نفت در بهشهر بلامانع است و سرمایه گذار میتواند کار ساخت را آغاز کند. به گفته هرمز محمودیراد، با کار کارشناسی و ارزیابیهای انجام شده به طوریکه کمترین عارضه زیست محیطی ناشی از ساخت پالایشگاه نفت در بهشهر را داشته باشیم، میتوانیم بگوییم که احداث پالایشگاه در مکان جدید از نظر محیط زیست هیچ مانعی ندارد. وی تصریح کرد: مکان قبلی پالایشگاه مورد موافقت سازمان حفاظت محیط زیست قرار نگرفت و مکانیابی جدید صورت گرفت. درهرصورت احداث این پالایشگاه همچنان بهانه ای است برای لفاظی های رسانه ای میان مسئولانی که رونق اقتصادی و به سر کار رفتن جوانان بیکار منطقه را علت اصلی برپایی آن ذکر می کنند و مخالفانی که حفظ محیط زیست و گونه های جانوری و گیاهی منحصربه فرد منطقه را از هر پروژه اقتصادی حیاتی تر می شمارند. محیط زیست در اولویت کاری مسئولان نیست یک کارشناس محیط زیست اعتقاد دارد که مقوله محیط زیست اصولاً در نزد مسئولان از اهمیت و توجه کافی برخوردار نیست و در اولویت کاری شان قرار ندارد. مهدی باقری در گفت و گو با «پیام ساختمان» میانکاله را یک سرمایه ملی عنوان می کند و می گوید: مسئولان به جای فکر تأسیس پالایشگاه و احداث مراکز تجاری باید به فکر حفظ و ارتقای داشته های زیستی این منطقه باشند و محیط زیست را فدای منافع اقتصادی نکنند. وی با تأکید بر اینکه در کشورهای پیشرفته برای حفظ محیط زیست و اکوسیستم، منافع مادی را نادیده می گیرند، اظهار می دارد: باید با جذب گردشگر اکوتوریسم برای میانکاله و ساکنان بومی اش، درآمدها و منافع پاک حاصل شود تا بیکاری جوانان بهانه ای نباشد برای احداث پالایشگاه و سازه هایی ازاین دست که محیط زیست منحصربه فرد منطقه را دستخوش تغییر و تحول کند. این کارشناس محیط زیست حفظ پناهگاه جانوران بومی و مهاجر این منطقه را مورد تأکید قرار می دهد و می گوید: از یک نگاه اصولی و در درازمدت، تخریب محیط زیست میانکاله و زیستگاه جانوران ساکن در آن باید در رأس تمام تصمیمات و سیاست ها قرار گیرد و حفظ این گنجینه ملی به هیچ عنوان فدای هرگونه درآمدزایی و پیشرفت اقتصادی نشود. باقری به مسئولین توصیه می کند که به جای اندیشیدن به احداث پالایشگاه و تأسیساتی ازاین دست، معرفی هر چه بیشتر جاذبه های گردشگری این منطقه را در دستور کار خود قرار دهند تا علاوه بر حفظ محیط زیست عوایدی نیز برای بومیان منطقه حاصل شود. این فعال محیط زیست البته تأکید می کند که جذب گردشگران باید با یک برنامه ریزی اصولی همراه باشد تا از تخریب اکوسیستم این منطقه برخلاف سایر مناطق شمالی کشور جلوگیری شود.