بیمه کیفیت ساختمان همچنان در ابهام

صاحب نظران بر بلاخیز بودن ایران اتفاق نظر دارند، چنانچه از میان 40 نوع بلایای طبیعی، 31 نوع آن در ایران به وقوع میپیوندد. بنابراین افزایش کیفیت در ساخت وساز و احداث ساختمان های مقاوم مسئله ای مهم است. یکی از تدابیری که در این راستا اندیشیده شده، بحث «بیمه تضمین کیفیت ساختمان» است که به عنوان یکی از الزامات صدور پروانه ساختمانی در مبحث دوم مقررات ملی گنجانده شد، اما بنا به دلایل متعددی در سطح ملی اجرایی نشد. به نظر میرسد چگونگی اجرای این بیمه و نیز جزئیات هزینه های آن برای مالک یا مجری بابت حق بیمه به شرکت های بیمه گزار مبهم است. معاون مسکن و ساختمان در وزارت راه و شهرسازی دراین باره به پیام ساختمان گفت: بر اساس ضوابط تدوین شده در مورد اجرای این قانون، نماینده شرکت بیمه باید در بخش های مختلف ساخت درکارگاه ساختمانی حاضرشده و بر تمام فرآیند ساخت و نیز نوع مصالح به کاررفته نظارت کند و در صورت بروز مواردی همچون عیوب اسکلت سازه، نما، تأسیسات و ... هر نوع خسارت احتمالی در ساختمان را جبران کند. حامد مظاهریان افزود: مشکل کیفیت تولید در بخش ساخت وساز ناشی از عدم رعایت مقررات ساختمان سازی است که این موضوع عمر ساختمان ها را کاهش میدهد. حال نکته این است که آیا عملکرد بیمه باید در راستای تضمین کیفیت این ساختمان ها باشد یا به کنترل ریسک بپردازد. وی تصریح کرد: در ایران احداث ساختمان ها دارای یکسری فرایندی است که بر شرایط ساخت، چگونگی استفاده از مصالح، طراحی، نظارت و اتمام کار اثرگذار است، بنابراین بیمه کردن ساختمان ها با توجه به عیوب پنهان آنها تا حدودی نیازمند مباحث نظری است. معاون امور مسکن و ساختمان در وزارت راه و شهرسازی اظهار داشت: برای جلوگیری از تخلفات و نواقص ساختمان سازی شرکت های بازرسی و ناظر باید در تمام پروسه ساخت بر روی ساختمان ها نظارت داشته باشند تا بتوان نسبت به افزایش کیفیت ساخت وساز و بیمه ساختمان ها در کشور امیدوار بود. مظاهریان افزود: اینکه شرکت های بیمه چه ابزاری برای تضمین بیمه کیفیت ساختمان دارند یک بحث چالش برانگیز است، به همین دلیل تاکنون این امر واقعی نشده است. به عنوان مثال وقتی فردی خودروی خود را بیمه میکند شرکت بیمه گذار و فرد بیمه شونده میدانند در طول یک سال چقدر هزینه برای خسارت دیدگان در بر دارد. وی گفت: نکته مهم این است که پیش ازاین اقدام آیا میتوان از غیراستاندارد بودن مصالح ساختمانی، استفاده از کارگران ماهر یا نظارت درست از مراحل ساخت اطمینان یافت. بر این اساس، اگرچه بیمه ساختمان یکی از راهکارهایی است که در افزایش ضریب اطمینان از ایمنی ساختمان در برابر وقوع حوادث طبیعی به ویژه زلزله، میتواند مؤثر واقع شود اما چنین طرحی به دلیل برخی نکات چالش برانگیز تا به امروز معطل مانده است. نکاتی چون نقش عوامل دخیل و دست اندرکاران در امور مربوط به ساخت وساز ساختمان، اعم از تولیدکننده و فروشنده مصالح ساختمان، تأسیسات ساختمانی، طراح، محاسب، ناظر و پیمانکار در خسارت های احتمالی که ناشی از عیب و نقص در ساختمان است.