بتن ریزی در هوای سرد

گروه ساخت وساز: علیرغم اینکه در کشور ما دانش بتن از وضعیت بسیار خوبی برخوردار است اما کمتر مورداستفاده قرارگرفته و بیشتر در قالب کتاب و مقاله بدون استفاده مانده است. اگرچه کارشناسان معتقدند ازنظر علمی تهیه بتن و استفاده از آن باید با شرایط محیطی و هوا هماهنگ باشد لیکن مجریان ساختمان که عمدتاً دانش و تخصص لازم را ندارند از این مهم بی اطلاعند. با توجه به سرد شدن هوا در این شماره به مهم ترین نکات و دستورالعمل هایی که باید در زمان بتن ریزی در هوای سرد موردتوجه قرار بگیرد، پرداخته ایم: بتن در دماهای بسیار پایین مقاومت بسیار کمی کسب میکند. تا وقتی میزان اشباع بودن بتن در اثر عمل آبگیری به اندازه کافی کاهش نیافته باشد ، لازم است بتن تازه در برابر آثار ویرانگر یخ زدگی محافظت شود. بتنی که حتی یک بار در سنین اولیه یخ زده باشد در مقایسه با بتنی که یخ نزده باشد در برابر شرایط جوی از مقاومت کمتری برخوردار است و آب بند نخواهد بود. علاوه بر این استعداد آسیب پذیری بتنی که در برابر یخ زدن محافظت نشده ، خیلی بیشتر از بتنی است که در برابر یخ زدگی محافظت شده و در ضمن از مقاومت فشاری کمتری هم برخوردار است. قطعاً هرگاه اقدامات احتیاطی لازم به کار بسته شود میتوان بتن ریزی را در سرتاسر ماه های زمستان با اطمینان خاطر انجام داد و با به کار بستن این تمهیدات هیچ کارگاهی تعطیل نخواهد شد. بر اساس استاندارد بین المللی ACI603 هوای سرد به هوایی اتلاق میشود که بیش از سه روز متوالی شرایط زیر را داشته باشد: * بتن ریزی در دمای بالاتر از 5+ درجه در این شرایط مهم ترین مسئله آمادگی برای زمانی است که جبهه یخبندان محیط کارگاه را فرا میگیرد. در این حالت اگر گیرش خمیر سیمان صورت نگرفته باشد موجب یخ زدگی رطوبت داخلی بتن ، افزایش حجم آب و نهایتاً انبساط حجمی بتن و ترک خوردگی آن میگردد. در زمانی که این احتمال وجود داشته باشد که چندین ساعت پس از بتن ریزی جبهه یخبندان فرا رسد باید از مواد ضد یخ که ترجیحاً دارای ترکیبات زود گیر کننده هستند، استفاده نمود. استفاده از مواد زودگیر موجب تسریع در گیرش خمیر سیمان و مقاومت در برابر افزایش حجم یخ میگردد. نباید فراموش کرد که همواره دمای بتن ریخته شده با استفاده از امکانات متفاوت گرمایشی باید در نقطه بالای 5+ درجه سانتیگراد حفظ گردد تا واکنش شیمیایی سیمان و آب ادامه یابد و مقاومت لازم حاصل گردد. * بتن ریزی در شرایط دمای زیر 5+ درجه مؤکدا توصیه میگردد در دمای کمتر از 5+ درجه سانتیگراد نباید بتن ریزی کرد مگر اینکه در تمام شرایط درجه حرارت بتن همواره بالاتر از 5+ حفظ گردد. توجه داشته باشید که با بتن ریزی در چنین شرایطی عمل هیدراسیون بسیار کند صورت میگیرد به طوریکه پس از یخ زدن آب در صفر درجه ، این واکنش متوقف میگردد بنابراین در زمان باز کردن قالب مشاهده میکنیم که بتن به راحتی خرد میشود چون خمیر سیمان تشکیل نشده است. باید کاملاً توجه داشت که استفاده از ضد یخ تنها از یخ زدن رطوبت درونی بتن جلوگیری میکند.اگر بتن ریخته شده پس از عملیات بتن ریزی به حال خود رها شود ، رطوبت درون آن یخ نمیزند اما چون دمای آن کمتر از 5+ درجه سانتیگراد است واکنش شیمیایی سیمان و آب بسیار کند میشود و به همین خاطر بتن ضایع میگردد و دارای مقاومت خیلی کمی خواهد شد؛ بنابراین در زمستان در هر شرایطی باید پس از بتن ریزی نسبت به عمل آوری بتن مبادرت ورزید. نکته مهم دیگر اینکه چون هوای سرد نسبت به هوای گرم دارای رطوبت کمتری است بتن های ریخته شده در شرایط محیطی سرد به عمل آوری و مراقبت بیشتری نیازمند است. ویژگیهای یک ضد یخ مناسب ضدیخی برای بتن مناسب میباشد که علاوه بر کاهش نقطه انجماد آب اضافی داخل بتن به عنوان یک تسریع کننده در گیرش و رشد مقاومت سنین اولیه بتن عمل نماید. حال باید توجه نمود در پروژه هایی که در زمان بهره برداری امکان خوردگی وجود دارد و یا بتن هایی که پیش تنیده هستند و یا در آنها از آلومینیوم و گالوانیزه استفاده شده است و یا بتن هایی که در تماس با آب یا خاک سولفاته هستند و یا بتن هایی که سنگدانه های آنها مستعد واکنش قلیایی هستند به هیچ وجه از ضدیخ های کلردار استفاده نکنید بلکه از ضدیخ هایی استفاده نمایید که بر پایه دیگر مواد (نیترات) ساخته شده باشد.