با کاهش مشکلات آلودگی هوا ؛ کابوس تهرانی ها پایان می یابد

آژیر قرمز وضعیت آلودگی زیست محیطی به ویژه آلودگی هوا چند سالی است که به صدا درآمده است. برخی مسئولان میگویند این وضعیت از مرز «بحران» هم عبور کرده است. آمار فوتیهای سال 91 نشان میدهد که در این مدت حدود 2 هزار و 400 تا 4 هزار و 800 نفر در پایتخت، به دلیل عوارض ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست داده اند که این تنها آمار آلودگی هواست. حالا دیگر آلودگیهای زیست محیطی از جمله آلودگی هوا به پایتخت محدود نمیشود، در حال حاضر بسیاری از شهرهای کشور نیز دچار این بحران شده اند. نمونه آن گزارشی است که در سال 2012 منتشر شد که رتبه زیست محیطی ایران از میان 130 کشور، 114 بود. همچنین آمار عجیب وغریبی نیز از نحوه تخصیص منابع و اختیارات برای حفاظت از محیط زیست در کشور گزارش شده که شنیدن آن خالی از لطف نیست! به گفته مظاهری، مدیرکل توسعه پایدار و اقـتـصاد مـحیط زیست، «بودجه تخصیصیافته به حفاظت از محیط زیست در سال های 90 و 91 حدود 1 میلیارد و 200 میلیون تومان بوده ولی عملاً تخصیص آن صفر بوده، یعنی همین مبلغ نیز پرداخت نشد و بودجه 1392 هم صفر بوده است. از 6 ماه دوم 1392، معادل 314 میلیون تومان پرداخت شده و قول دادند که بودجه را تأمین کنند. اگرچه نیاز سازمان برای دو سال 93 و 94 نزدیک به 3 میلیارد تومان است که قول پرداخت آن داده شده است». اما حالا مسئولان اخیراً خود به این نتیجه رسیده اند که «با سلامت مردم نمیشود شوخی کرد»، این موضوعی است که پیش تر متولی مشخصی آن را مطالبه نکرده بود، اما اکنون بخش سلامت کشور یعنی وزارت بهداشت و درمان اتفاقات خوبی را در این زمینه رقم زده و حساسیت بحران سلامت را میان مسئولان و شهروندان ایجاد آن را مطالبه نموده است. به گونه ای که در این مدت شورای عالی محیط زیست تشکیل شده و کمیته بررسی آلودگی هوا که سال ها تعطیل بود، دوباره احیا گردیده است. تهرانیها منتظر تردد خودروهای هیبریدی طی سال های گذشته مصرف سوخت و خودروهای غیراستاندارد، کشور را با و زیست محیطی نامناسب روبه رو کرده است. اما ظاهراً دیگر قرار نیست بیشتر از این اجازه داده شود سلامت مردم به خطر بیفتد. در همین راستا خبر از جایگزینی خودروهایی جدید در شهر تهران داده شده است. به نظر میرسد کابوس تهرانیها برای مشکلات آلودگی هوا رو به پایان است و دیگر شهروندان مجبور به تحمل شرایط فاجعه بار سوخت های فسیلی در شهر نیستند. یکی از راه هایی که مدیران شهری به آن روی آورده اند خودروی هیبریدی است. خودروی هیبریدی، خودرویی ترکیبی است، به طوریکه برای شروع حرکت نیاز به سوخت بنزین دارد، اما بعد از شروع به کار موتور tبا بنزین، میتواند با انرژی برق ادامه حرکت دهد. این نوع خودروها علاوه بر افزایش کارایی، آلودگی کمتری نسبت به خودروهای بنزینی یا دیزلی دارند.به این ترتیب مردم کلانشهر تهران از اواسط سال آینده با خروج تدریجی خودروهای فرسوده بنزینی، شاهد تردد خودروهای برقی و هیبریدی در این شهر خواهند بود. رحمت الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران، با اعلام این خبر میگوید: خروج خودروهای فرسوده از سطح شهر تهران و به کارگیری خودروهای هیبریدی از اولویت های این شوراست. همچنین قرار است در آینده ای نزدیک شاهد تردد موتورسیکلت های برقی در محدوده بازار تهران باشیم، درنتیجه با ورود خودروها و موتورسیکلت های برقی به سطح شهر تهران، از تردد موتورسیکلت های بنزینی و فرسوده در محدوده بازار تهران جلوگیری خواهد شد و تنها موتورسیکلت های برقی اجازه تردد از این مسیر را خواهند داشت. سال هاست که مدیران شهری راهکارهای متفاوتی پیشنهاد میکنند؛ از توصیه به محدودیت های ترافیکی گرفته تا جریمه های هنگفت برای متخلفان و بهبود کیفیت سوخت های وارداتی، همه این تدابیر نتوانست کمکی جدی به حل مشکلات آلودگی تهران کند، حال قرار است با یک راهکار جدید، این نوع خودروها جایگزین خودروهای آلودگی ساز فعلی شود. گامی امیدوارکننده اما سؤال اینجاست که اجرای این اقدام ها چقدر مؤثر باقی خواهد ماند؟ آن هم در شرایطی که وارد فصل های سرد سال شده ایم و آلودگی هوای پایتخت از دغدغه هایی است که هرساله با رسیدن به فصل های سرد سال، رنگ و بوی جدیتری به خود میگیرد. اگر بخواهیم افزون بر آلاینده های زیست محیطی، آلاینده های گازی و ذرات معلق بنزین، ذرات گردوغبار و ... ساخت وسازهای جدید و تغییر کاربری فضاهای سبز که مغایر با طرح جامع تفضیلی است را هم به مشکلات جدی زیست محیطی کشور اضافه کنیم، طبق نظر کارشناسان یکی از عوامل مهم آلایندگیها و ناپاکی هوا و زمین به حوزه حمل ونقل مربوط میشود. درنتیجه ورود خودروهای هیبریدی یک گام امیدوارکننده برای کاهش آلودگی هوا در کنار سایر برنامه های نجات بخش است، مشروط بر آنکه عملی شود. صـاحــب نـظـران و مـجــامـع زیست محیطی در عرصه های جـهانی به این نتیجه رسیده اند که در پیش گرفتن راه های مؤثر حمایت از محیط زیست و منابع طبیعی امری اجتناب ناپذیر و حیاتی است و یکی از رموز و کلیدهای اصلی موفقیت، کاهش مصرف سوخت های فسیلی در سطح شهرهاست. بنابراین تردد انواع خودروهای عمومی، خود به تنهایی میتواند منشأ آلودگی باشد که نه تنها تداوم آن در محیط زیست و جامعه اثرات نامطلوبی به دنبال خواهد داشت، بلکه اثرات بد این فاجعه زیست محیطی را بر ساختار اقتصادی کشور نمیتوان نادیده گرفت. درعین حال این گونه اقدامات زمانی رنگ واقعیت به خود میگیرد که تمامی دستگاه های خدمت رسان شهری در حوزه های مختلف، مکلف به اجرای برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت در حوزه کاهش آلودگی هوا با محوریت مدیریت شهری شوند.