بهینه سازی در مصرف برق؛ چگونه

امروزه حجم عظیمی از نیروی برق به مصرف ساختمان ها و منازل مسکونی میرسد و در این میان بخش عظیمی از این نعمت خدادادی از مسیر تولید تا انتقال و مصرف، به دلایل مختلف به هدر میرود. از سوی دیگر همان طور که شنیده اید و مطلع هستید منابع انرژی فسیلی همچون سوخت های مازوت، گازوئیل و حتی گاز و ... که عمده ترین منابع انرژی به شکل کلی و تأمین انرژی الکتریکی هستند روزی تمام خواهند شد. همچنین استفاده بیرویه و مسرفانه ازمنابع انرژی فسیلی در دنیا فضای آلوده ای ایجاد کرده که با ایجاد گازهای گلخانه ای و از بین رفتن لایه ازن تبعات ناگوار بسیاری برای زمین و ساکنان آن، و به طورکلی برای محیط زیست به وجود آورده است. برای این منظور دانشمندان و محققانی که دغدغه محیط زیست و همنوعان خودشان را دارند درصدد برآمده اند تا برای این معضل چاره و راهکارهایی بیندیشند و از این طریق به حفظ محیط زیست انسان ها و برخورداری آنها از فضا و هوای پاک یاری برسانند که جایگزینی انرژیهای پاک به جای سوخت های فسیلی و تولید برق از جمله این راه کارهاست. یکی از راه های مؤثر بهینه سازی مصرف انرژی در کشور پیشگیری از اسراف و بهره گیری از انرژیهای تجدید پذیر است. انرژیهای تجدید پذیر هم اکنون به عنوان یکی از مهم ترین منابع تأمین انرژی الکتریکی در جهان مطرح هستند. هرچند که انرژیهای نو هنور در قالب نیروگاه های خورشیدی، بادی، زمین گرمایی و ... آنچنان که بایدوشاید در زمینه تولید انرژیهای الکتریکی مانند سوخت های فسیلی فعال نیستند اما در دنیای امروز بیشک هم برای حفظ منابع سوخت فسیلی انرژی و هم برای نگهداری و حفاظت از محیط زیست، باید هر چه بیشتر به سمت انرژیهای نو و تجدید پذیر گام برداشت و با استفاده مطلوب تر از انرژیهای نو، عملاً راه برای بهینه سازی هرچه بیشتر مصرف انرژی بازتر خواهد شد. با توجه به مسئله فوق انرژیهای تجدید پذیر- چه از دیدگاه مسئولان صنعت برق کشور و چه از دیدگاه زیست محیطی-بهترین منبع برای تأمین انرژی الکتریکی هستند زیرا منبع یا منابع انرژی مورد نیاز باید تجدید پذیر و عاری از هرگونه آلودگی باشند. بررسیهای به عمل آمده نشان میدهد که کشور ما به دلیل قرار گرفتن در منطقه معتدل جغرافیایی و بهره مندی فراوان از نور خورشید و همچنین وجود باد در برخی از مناطق و ... در شمار بهترین کشورهای دنیا برای بهره وری از منابع انرژیهای نو و تجدید پذیر است. در این زمینه بررسیهای کارشناسی حاکی از آن است که با ساخت و بهره گیری از نیروگاه های خورشیدی، بادی ، زمین گرمایی و همین طور بهره برداری از نیروگاه های برق آبی میتوان به سمت بهره وری بهتر در مصرف انرژی حرکت کرده و در ضمن به مصرف بهینه انرژی الکتریکی دست یافت. انرژی خورشیدی، از دیدگاه کارشناسان به دو روش قابل تبدیل به انرژی الکتریکی است روش اول، تمرکز انرژی خورشیدی به وسیله گردآورنده های سهموی و ایجاد بخارآب و تولید انرژی الکتریکی به روش بهره گیری از توربین های بخار است. مورد دوم تبدیل مستقیم انرژی خورشیدی به انرژی الکتریکی است که از طریق تابش نور به سطوح هادیهای خاص الکتریسیته بوده که از این راه برق تولید میشود و به این سیستم فتوولتائیک میگویند. آنگونه که کارشناسان بررسی کرده اند سلول های فتوولتائیک کاربرد وسیعی در برق رسانی به نقاط دورافتاده و کم جمعیت از جمله چادرهای عشایری و طراحی چراغ راهنمایی خورشیدی و برق رسانی به اماکن تاریخی فرهنگی دور از شبکه سراسری دارد. نیروگاه های بادی نیز از دیگر راه های تولید برق از طریق انرژیهای تجدید پذیر هستند که این نیروگاه ها سهم بسیار مناسبی در بهره وری انرژی و بهینه سازی مصرف برق بر عهده دارند. هم اکنون از مناطقی که طرح های نیروگاه های بادی در آن مکان ها به مرحله بهره برداری رسیده و یا در حال اجرا است از نیروگاه های بادی بینالود و دیزباد استان خراسان میتوان نام برد. نیروگاه بادی منجیل، نیروگاه بادی سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت جهاد کشاورزی نیز در شمار این نیروگاه ها هستند. تولید برق از انرژی زمین گرمایی نیز یکی دیگر از طرح های بهره گیری از انرژیهای تجدید پذیر است که از اهمیت خاصی برای بهینه سازی مصرف انرژی برخوردار است. در مورد انرژی زمین گرمایی باید گفت، بر اساس بررسیهای کارشناسان انرژی زمین گرمایی از جمله انرژیهای تجدید پذیر بوده که تنها منبع انرژی از این گروه است که به هیچ وجه محدودیت زمانی و فصلی ندارد. تحقیقات کارشناسان نشان میدهد که انرژی زمین گرمایی در ایران و بهره گیری از آن برای تولید انرژی الکتریکی در مواردی بهتر از انرژی برق آبی در کشور ماست. انرژی زمین گرمایی به دو روش قابل تبدیل به انرژیهای دیگر است. یکی مستقیم برای تولید انرژی حرارتی و دیگری غیرمستقیم با تبدیل انرژی حرارتی به انرژی الکتریکی که تمامی این موارد در دنیا موردتوجه قرار گرفته است. در حال حاضر به میزان 8 هزار مگاوات انرژی الکتریکی از این منبع در جهان تولیدمی شود. در صنعت برق کشور ما ، یکی از مهم ترین مکان های مناسب به منظور بهره گیری از انرژی زمین گرمایی برای تولید برق در منطقه مشکین شهر اردبیل واقع است. لزوم بهینه سازی در مصرف برق بهینه سازی مصرف انرژی الکتریکی و بهره وری مناسب از انرژی در کشور، سیاست بلندمدتی است که بایستی از سوی صنعت برق کشور دنبال شود. این دیدگاه و برنامه جزو اساسیترین و بنیادیترین مباحثی است که لازم است در زمینه پیشبرد اهداف تأمین برق مطمئن و پایدار بر اساس اصول توسعه مدنظر قرار بگیرد. مصرف بهینه انرژی پروژه کلان و درازمدتی است که علاوه بر اینکه آموزش و توجیه مردم را برای این منظور بر عهده دارد درعین حال سیاست ها و برنامه هایی را در بر میگیرد که هر چه بیشتر به بهره وری در زمینه مصرف بهینه انرژی منجر شود. اجرای سیاست هایی در زمینه مدیریت مصرف انرژی در کارخانه های کشور و تدوین و ترویج استانداردها و معیار مصرف انرژی در صنایع و لوازم خانگی از جمله اهدافی است که از سوی متولیان در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی دنبال میشود. همچنین تدوین و ترویج استانداردها و معیار مصرف انرژی در صنایع و لوازم خانگی و اعطای یارانه سود تسهیلات و وام های کم بهره برای دستیابی به اهداف صرفه جویی انرژی و ارائه خدمات مشاوره ای و اطلاع رسانی در امر تهیه و تأمین دستگاه های اندازه گیری از جمله سیاست هایی است که برای بهره وری و بهینه سازی مصرف انرژی دنبال خواهد شد. به گفته آگاهان، اجرای سیاست های تبلیغی، آموزشی و فرهنگی، و نیز همکاری صنعت برق کشور با صداوسیما در زمینه پخش و انتشار اطلاعات توجیهی مصرف بهینه برق و انرژی الکتریکی و کاسته شدن میزان مصرف برق از سوی مشترکان بیانگر آن است دراین ارتباط، فعالیت های فرهنگی- آموزشی میتواند بسیار مؤثر باشد. بدیهی است که بهینه سازی مصرف انرژی و دستیابی به استانداردهای موردنظر برای بهره وری انرژی الکتریکی در ایران علاوه بر اینکه امکانات گسترده ای را برای تأمین منابع مالی به منظور توسعه سرمایه گذاریهای مختلف در بخش های انتقال، تولید و توزیع فراهم میکند، جامعه را به سمت و سویی هدایت میکند که بتوان از منابع و امکانات موجود تأمین برق و انرژی الکتریکی به نحو مؤثری بهره وری کرد.