معماری در چنبره نمادهای بیگانه

وقتی سخن از غربزدگی به میان میآید به یاد مد لباس و پوشش ظاهری آدم ها میافتیم. چرا که رسانه ها اغلب به این جنبه از نفوذ فرهنگی پرداخته اند ، اما معماری غرب زده که نمود بارزی از غربزدگی است، مغفول مانده است. غربزدگی را میتوان شکلی از مدرن شدن اما در جهت منفی آن نامید . تفاوت هایی که در معماری عصرهای مختلف تاریخی وجود دارد (مثلاً سبک دوره اشکانی و ساسانی)نشان دهنده تغییر عامل رشد در زندگی بشر است، سیری طبیعی که در تاریخ میتوان جست و جو کرد اما آنچه امروز شاهدیم نه سیر تاریخی بلکه آفتی است که به جان زندگی ایرانیان افتاده و نمود بارزی در معماری شهری دارد. در معماری امروزی تمامی نمادهای فرهنگی، همچنین الگوهای مهم طراحی داخلی را که ریشه در باورها و نیاز های واقعی دارد ،فراموش کرده و کورکورانه و بیهدف حاصل کار غربیان را به کار میبریم و شرایط به گونه ای شده که نشان از معماری ایرانی و اسلامی تنها در مساجد و مراکز مذهبی هویدا است. امروز نمادهایی مثل کاشیهای هشت پر که مشخصه معماری ما و نمادی مقدس است و گنبد ها با آن زیبایی مسحور کننده به فراموشی سپرده میشود. عناصری که دیرزمانی در خانه های ایرانیان به وفور به کار میرفت امروز دیگر نشانی از آن ها نیست و جای آنها را نمادها و سمبل های بیگانه گاه از معماری بیزانسی و یونانی و گاه حتی از فرقه های منحرف غربی گرفته است. امروز حتی نشانه های معماری معابد و بت خانه های یونانی در برخی از مناطق بالا شهر و ویلاها به مد روز تبدیل شده است. یک سری از سمبل هایی که در سال های اخیر به طور آشکار در معماری خودنمایی میکند و حتی باعث انتقادات وتهمت ها گردیده همین سمبل های فرقه ماسونی است که عمدی و یا غیر عمدی در ساختمان ها به چشم میخورد. بر اساس گفته های اعضای شورای شهر حداقل 100 ساختمان پایتخت با این نمادها ساخته شده اند. حتی برخی از بانک ها هم مورد اتهام قرار گرفته اند . این از عواقب تقلید بدون تفکر است که در پس حاتم بخشی های غربیان در ارائه این الگوها نهفته است. با وجود انتقاداتی که هر از گاهی در رسانه ها مطرح میشود باز به هر شهر کشور که قدم بگذاری این نمادها را عیان می بینی . به راستی دلیل اصرار در استفاده از این نمادها با وجود فرهنگ غنی خودی چیست؟ آیا این، چیزی غیر از غربزدگی در معماری ما است که قبل از درک معنی ، آن ها را به کار میگیریم و بعد به رفع و رجوع میپردازیم؟ با تاسف باید گفت بسیاری از نماد ها و سمبل هایی که در معابر شهر تهران خودنمایی میکنند توسط شهرداری و یا شرکت های پیمانکاری زیر مجموعه آن اجرا شده و قابل توجیه هم نیستند.