خوره بر جان خان خوره

گویا هنوز هم سریال تخریب آثار تاریخی سکانس پایانی ندارد و این بار به کاروانسراهای تاریخی ما رسیده است.خوره خرابی این بار به جان «خان خوره» افتاد. این کاروانسرا که برگرفته از معماری ارزشمند دوره صفوی است، هم اکنون به دلیل تخریب 90 درصدی بخش های بیرونی آن دچار فرسایش شدیدی شده است. فعالان میراث فرهنگی میگویند تبدیل شدن این کاروانسرا به انبار و نگهداری احشام در آن یکی از مهم ترین عواملی است که تخریب این اثر تاریخی را دوچندان کرده است. کاروانسرای «خان خوره» یکی از بناهای متعلق به دوره صفویه است که هم اکنون سرنوشتی مشابه سرانجام بسیاری از کاروانسراهای ایران پیدا کرده است. این کاروانسرا با وجود ثبت در فهرست آثار ملی به دلیل تخریب های جدی و نگهداری احشام دچار فرسایش شدیدی شده است. در گذشته کاروانسراها جایگاه ویژه ای در معماری، فرهنگ، امنیت و اقتصاد داشته اند، چنانچه به گفته کارشناسان در زمره یکی از مهم ترین نیازهای بشری جهت توسعه و پیشرفت به شمار میرفتند، در این میان به دلیل قرار گرفتن ایران در شاهراه مبادلات بازرگانی و پیام رسانی جهان و همچنین نیاز مبرم کاروان های تجاری و حتی پیک های سلطنتی به امنیت میان جاده ای و آسودگی، کاروانسراهای بیشماری در شاهراه های مواصلاتی کشور بنا گردید که گنجینه ای از هنر و معماری دوران است. «علیرضا صادقی امیری» دبیر انجمن سپید پارس در این رابطه میگوید:« درحال حاضر با پیشرفت صنعتی و ایجاد راه های نوین و ابزارهای جابه جایی مدرن، کاروانسراها دیگر کاربری و اهمیت پیشین خود را از دست داده اند، درحالیکه بیشتر این بنا ها میتوانند با تبدیل شدن به مجتمع های گردشگری و خدماتی از خطر نابودی نجات پیدا کنند که هم اکنون تعداد بسیاری در حال تخریب هستند». این فعال میراث فرهنگی میگوید:«کاروانسرای خان خوره که به شماره 1928 و در تاریخ 12مهر 1376 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده؛ همانند بسیاری از کاروانسراهای در معرض تخریب دچار فرسایش شده است. این کاروانسرای صفوی که شاهکاری از هنر معماری و فرهنگ ایرانی است درحالی حال و روز چندان خوبی ندارد که بخش های بیرونی آن از 10 تا 90 درصد تخریب شده است». به گفته صادقی امیری، درحال حاضر بنای الحاقی و پیرامونی کاروانسرای خان خورده تبدیل به انبار کاه و محل نگهداری گوسفندان و احشام شده است. درحالیکه تاق های ضربی و اجرای آجرنمای دندانه موشی به کاررفته در این بنا به همراه بلندای باشکوه دیوار و همچنین حیاط مرکزی تعبیه شده در آن گردشگران را به یاد معماری ساسانی میاندازد. وی میگوید:« متأسفانه باوجود ویژگیهای منحصربه فرد و زیبا، این بنا دستخوش تخریب های بسیار شده است.