معماری به روز رسان ی شود

گروه معماری: معماری ایران از زمان قاجار تاکنون با تغییر و تحولات زیادی همراه بوده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان و معماران آنچه امروز در کشورمان به عنوان معماری اتفاق میافتد هیچ تناسبی با خدمات ارزنده معمارانی مانند شیخ بهایی ندارد . بیشتر مردم از معماری کنونی شهرها به خصوص تهران دل خوشی ندارند و دلیل آن را در بینظمی ،عدم توجه به نیازها ،تراکم ،انبوه سازی و در نهایت نبود قوانین محکم در زمینه ساخت وساز میدانند. اکنون با افزایش شهرنشینی و رواج آپارتمان های بلندمرتبه و نارضایتی مردم از وضعیت معماری حال حاضرکشور ،این سؤال مطرح است که معماری کنونی چقدر با نیازها، الزامات و محدودیت های امروز جامعه منطبق بوده و تا چه اندازه در راستای اهداف و برنامه های میان مدت و بلندمدت کشور است؟ برای داشتن معماری اصولی چقدر به معماری سنتی بسنده کنیم ؟ آیا اعمال فشار بر نوع و نحوه اجرای معماری میتواند در بهبود وضعیت معماری مؤثر باشد؟کارشناسان پاسخ میگویند: دستاوردهای نامیمون توسعه ناپایدار سیدمهدی درهمی، عضو هیئت علمی دانشگاه و مدیرعامل منطقه تجاری گردشگری سپاد مشهدمقدس با بیان این مطلب که تأثیر معماری بر مدیریت شهری و اقتصاد جامعه بسیار بارز و آشکار است،به پیام ساختمان گفت: متأسفانه غفلت و کم توجهی باعث شده که عملاً نحوه ساختمان سازی در شهرهای ما خود به عامل اصلی اتلاف منابع ملی، هدر رفت بیسابقه انرژی، تشدید معضل ترافیک در نقاط حساس شهر، افزایش آلودگی هوا، تخریب محیط زیست و در نهایت زیان اقتصادی برای جامعه تبدیل شده است. وی در پاسخ به این سؤال که چه تکلیفی متوجه فعالان عرصه عمران و آبادانی است،اظهار داشت: باید توجه داشته باشیم اگر ساخت وساز نکنیم، جامعه از مواهب توسعه، رشد و رونق بیبهره میماند، تولید ثروت و اشتغال در جامعه متوقف میشود و در مسابقه پیشرفت از سایر جوامع عقب میمانیم . حال اگر ساخت وساز کنیم مشکلاتی نظیر تشدید اتلاف منابع، هدر رفت انرژی و ... به همراه دارد. اینجا «توسعه پایدار» مطرح میشود. درهمی ادامه داد:وقتی میگوییم ما توسعه پایدار میخواهیم به این معناست که ما توسعه داریم ولی احساس میکنیم که پایدار و ماندگار نیست، یعنی مشخصاً به این روش قابل استمرار نیست، چون مشکلات ناشی از توسعه به روش فعلی گریبان نسل حاضر را خواهد گرفت و نسل بعد را از پا درخواهد آورد. مشکلاتی از قبیل حمل ونقل و ترافیک، آلودگی هوا و محیط زیست، تخریب طبیعت، تشدید فشارهای روانی، بیهویتی و عقب گرد فرهنگی، عمیق تر شدن شکاف طبقاتی و... . وی تصریح کرد: بیتردید دستاوردهای نامیمون توسعه ناپایدار باعث شده در دهه های اخیر در مسیر آن قدم برداشته و با خوش باوری ساده لوحانه ای آن را به عنوان مظاهر پیشرفت جامعه پذیرفته ایم، پس ما توسعه داریم ولی از نتایج آن راضی نیستیم. برای نمونه بد نیست بدانید که کشور ما متأسفانه به لحاظ مصرف و درواقع اتلاف انرژی در ساختمان ها (اصطلاحاً مصرف خانگی) دارای رکورد جهانی است و پرمصرف ترین کشور جهان به لحاظ سرانه محسوب میشود و این نتیجه تأسف بار که ناشی از سهل انگاری عمومی دست اندرکاران صنعت ساخت وساز است، زیان های اقتصادی غیرقابل جبرانی را به کشور وارد نموده و خواهد کرد. تکرار اصول معماری گذشته ممکن نیست یک معمار درباره تأثیر معماری بر مدیریت شهری و اقتصاد جامعه به خبرنگار ما گفت: اصول معماری اسلامی بر مبنای تعادل بنا نهاده شده و این مبانی قابلیت این را دارد که به روز شود و در شکلی نوین در شهرسازی کنونی مورداستفاده قرار گیرد. عباس علیمی افزود: در این زمینه باید با توجه به وضعیت جغرافیایی هر منطقه از مصالح مختلف و متناسب با شرایط استفاده شود.همچنین برای حل مشکلات شهرسازی کنونی نباید به کپیبرداری از معماری غرب بپردازیم چون این سبک برای آن فرهنگ طراحیشده و متناسب با زندگی مردم غربی است و سنخیتی با فرهنگ و زندگی ایرانیان ندارد.وی ادامه داد: البته در شرایط کنونی نمیتوان فردی را به رعایت نماهای اسلامی معماری وادار کرد، زیرا هر فردی مجاز است سازه خود را به شکل دلخواه خود درآورد، ولی برای بخشی که به عموم جامعه مربوط است، باید به فرهنگ سازی روی آورد تا همه با اطلاع کامل به ساخت وساز بپردازند. این معمار با تأکید بر ضرورت به روز کردن معماری گذشته تصریح کرد: تکرار اصول معماری گذشته ممکن نیست، چون زندگی امروزی با گذشته تفاوت پیدا کرده است. معماری سنتی در حال حذف شدن یک کارشناس معماری در پاسخ به این سؤال که معماری کنونی چقدر با نیازها، الزامات و محدودیت های امروز جامعه منطبق بوده و تا چه اندازه در راستای اهداف و برنامه های میان مدت و بلندمدت کشور است به خبرنگار ما گفت: بیشتر واحدهای درسی رشته معماری تا دوره کارشناسی مربوط به معماری مدرن است و در این مقطع، معماری و هنرهای اسلامی ارائه نمیشود. اسماعیل رضاپور افزود: بیشتر مباحث ارائه شده در بخش معماری اسلامی در حد تاریخچه است و پروژه های ارائه شده در دوران تحصیل دانشجویان، بیشتر طراحی ویلا، مجتمع های آموزشی و تجاری بر اساس طرح های مدرن است. وی خاطرنشان کرد: معماری سنتی در حال حذف شدن است و مردم به استفاده از سازه های نو با مصالح مدرن تمایل بیشتری دارند. رضاپور کمبود نیروی متخصص در معماری اسلامی و ایرانی را از دلایل کم رنگ شدن آن عنوان کرد و گفت: آموزش هنرهای اسلامی و ایرانی باید از رده های پایین آغاز شود تا بتوان به احیای آن امیدوار بود. اهرم های فشار کارساز نیست یک انبوه ساز نیز در مورد اینکه معماری کنونی چقدر با نیازها، الزامات و محدودیت های امروز جامعه منطبق بوده و تا چه اندازه در راستای اهداف و برنامه های میان مدت و بلندمدت کشور است به پیام ساختمان گفت:: روند حرکت در معماری کشورمان به سوی کاربرد سازه های نوین با استفاده از مصالح نوین است و این امر محدود به یک شهر و استان هم نیست. «محمدرضا شافعی» افزود: در رشته های دانشگاهی معماری هم گرایش بیشتر به سوی مدرنیته است و کمتر به معماری اسلامی پرداخته میشود.وی با بیان اینکه برای اجرای نماهای سنتی به متخصصان رشته های مختلف هنری مرتبط با معماری نیاز داریم، ادامه داد: اجرای نماهای سنتی با توجه به ظرافت های ویژه آن، هزینه بر است و از سویی، تأمین این نیروهای متخصص در شهرستان و حتی استان کمتر اتفاق میافتد. شافعی خاطرنشان کرد: گرایش به معماری نوین با توجه به متراژ کم بناها، افزایش مییابد و برای داشتن فضای روشن و وسیع تر از طراحیهای مدرن استفاده میشود. در حال حاضر دغدغه بیشتر مردم و مسئولان، تأمین زمین و ساخت مسکن بادوام است و بسیاری از مالکان بناها و دریافت کنندگان تسهیلات ساخت مسکن دغدغه کاهش هزینه ها را دارند.بنابراین با توجه به این شرایط، اجرای اصول معماری اسلامی – ایرانی جز با فرهنگ سازی مقدور نیست . نمای بیرونی در اولویت مردم است یک عضو نظام مهندسی میگوید: «با توجه به اینکه معماری اسلامی – ایرانی، ریشه در ارزش ها و تمدن مردم ما دارد و هنوز هم در ساخت وسازها حساسیت مردم را در چیدمان درونی ساختمان برای حفظ شئونات اسلامی شاهد هستیم، نمیتوان گفت که توجه به این موضوع کم رنگ شده است». نظری پور میافزاید: «شاید نیاز مبرم مردم برای داشتن یک سرپناه مناسب نمای بیرونی را در اولویت دوم قرار داده است که تغییر این رویه به بسترسازی نیاز دارد و سازمان های مرتبط باید در برنامه ریزی کلان خود با تعامل و هم اندیشی، این مسئله را پیش بینی کنند.وی مهیا ساختن شرایط برای ارائه آموزش های مختلف در رشته های مرتبط با معماری اسلامی به ویژه شاخه های هنری در بخش نماسازی را از راه های احیای معماری اسلامی – ایرانی عنوان کرده و خاطرنشان میکند: با افزایش آگاهی مردم از یک سو و خدمات دهی و فراهم ساختن شرایط برای تهیه مصالح موردنیاز میتوان به ترویج این اصول معماری کمک کرد»