تأسیسات بستری برای پژوهش

گروه تأسیسات : روز 25 آذر روز ملی پژوهش نام گذاری شده است؛ موضوعی که اگر بیش از نام یک روز به آن نگریسته شود ، زمینه ساز تغییرات ژرفی در کشور خواهد شد . گرچه طبق گفته های مسئولان ، آموزش عالی در ایران مناسب است و استناد آنها به تعداد مقالات ارائه شده در پایگاه اکسپوس است که ایران را در مقام 17 و پایگاه ISI ایران را در مقام 30 جهانی قرار داده است . گرچه جایگاه علمی کشور را تنها با لحاظ کردن تعداد مقالات ISI نمیتوان سنجید چراکه همین جایگاه نیز بیشتر به خاطر افزایش ناگهانی تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی و افزایش توانایی این دانشجویان در نوشتن مقالات است تا فراهم شدن زیرساخت های دانشگاهی و پژوهشی بیش از 2 هزار و 500 دانشگاه و مرکز آموزش عالی سطح کشور . در عمل اما نقش ایران در تولید علم جهان تنها 53/1 درصد است و نزدیک به 60 درصد همان مقالات ISI هیچ گاه مورد استناد قرار نمیگیرند . واقعیت این است که علاقه نهاد های آموزشی جایگاه عددی و حتی تعداد مقالاتی که هیچ نقشی در توسعه علمی ندارند ازنظر بسیاری از کارشناسان آفتی است که این نهاد ها را از وظیفه اصلی خود دور کرده است . جایگاه علمی میبایست بر اساس نقشی که در توسعه ، تولید ناخالص ملی و حل مشکلات اساسی اقتصادی و اجتماعی دارد ، سنجیده شود . حال سؤال این است که جایگاه پژوهش ها و پروژه های ملی و محلی در دانشگاه ها و مراکز علمی کشور کجاست ؟ دانشگاه هایی که امروز در هر شهر کوچک و بزرگی یافت میشوند تا چه حد توانسته اند نیاز های پزشکی، اقتصادی، فنی و اجتماعی همان شهر را رفع کنند ؟ پروژه های بزرگ تا چه حد به دانشگاه ها رجوع میکنند و استادان دانشگاه با القاب دکتر ، مهندس و پروفسور تا چه حد در عمل از علم خود برای رفع مشکلات اساسی بهره برده اند ؟. شاید در مورد تمام این موارد آماری وجود نداشته باشد چراکه نهاد های بین المللی اهتمام بیشتری به استخراج آمار کشور دارند تا مراکز وطنی! اما میدانیم که سهم پژوهش در تولید داخلی به یک درصد نمیرسد و ظاهرا دولت و سازمان های ذیربط نیز چندان احساس نیازی به بهره از خدمات دانشگاه از خود نشان نمیدهند . به همین دلیل بودجه پژوهشی که قرار بود به 5/2 درصد GDP برسد در عمل دولت به 4/0 اکتفا کرد . در این میان مهندسان تأسیسات و عمران جایگاه ویژه ای دارند . در شرایطی که کیفیت ساخت وساز موردانتقاد بوده و به گفته یکی از متخصصان «حتی ساختمان های 40 سال پیش از امروز بهتر ساخته میشد» زمینه ای که بیشترین نیروی کار را به خود اختصاص داده ، امروز با مشکلات زیادی درگیر است که حساسیت بیشتر به آموزش و خروجی دانشگاه را میطلبد . به ویژه با میزان زیاد هدر رفت انرژی و عقب ماندگی ایران در زمینه تأسیسات ساختمانی این حیطه نیاز به توجه جدی دارد . تأسیسات ساختمانی شاخه ای از صنعت است که چندین رشته دانشگاهی را درگیر خود میکند . به همین دلیل زمینه مناسبی برای توسعه پژوهش به شمار میرود . به ویژه با پیشرفت هایی که در این صنعت صورت گرفته است بستر خوبی برای توسعه شرکت های دانش بنیان به شمار میرود . امروز به خاطر فراهم نبودن بستر های آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها و به موازات آن افزایش کمی دانشجویان و دانشگاه ها دانشجویان فوق لیسانس و دکترا با انتظارات زیادی وارد بازار کار میشوند و به دلیل ضعف در تواناییها به راحتی جذب شرکت ها و مؤسسات بزرگ نمیشوند . یکی از دلایل موج بزرگ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی که اینک به رقم بیش از یک و نیم میلیون نفر رسیده اند در همین نکته نهفته است . موضوعی که شایسته است متخصصان اقتصادی بر روی آن تحلیل های بیشتری داشته باشند.