برق، جایگزین نفت

علیرغم همه دشواریهایی که در بحث تولید انرژی و ازجمله نیروی برق در کشور ما وجود دارد، یکی از مواردی که مسئولان و مدیران دولتی ادعای پیگیری آن را دارند، بحث توسعه روابط بین منطقه ای و بین المللی در این زمینه است که در موقعیت ها و مناسبت های متعدد آن را مطرح ساخته اند. به عنوان مثال محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور در مراسم افتتاح چهاردهمین نمایشگاه صنعت برق طی سخنانی با بیان اینکه هم اکنون کل شهرها و روستاهای پرجمعیت کشور تحت پوشش برق قرار گرفته اند و باید ایران به فکر برق رسانی به کشورهای همسایه همچون افغانستان، تاجیکستان و عراق باشد، گفت: قطعاً توسعه صنعت برق منجر به ایجاد امنیت پایدار و مطمئن در سطح ایران و منطقه خواهد شد. ادعای محمد نهاوندیان در حالی مطرح میشود که صنعت برق از نارساییهای بسیاری رنج میبرد که فرسوده بودن شبکه برق و بدهیهای این بخش به پیمانکاران و بخش خصوصی از آن جمله است، بااین وجود وی باز هم اصرار دارد که میتوان به توسعه بین المللی صنعت برق فکر کرد: « باوجوداین نارساییها صنعت برق کشور قابلیت رقابت بین المللی را دارد.» جایگزینی برای صنعت نفت وزیر نیرو هم ادعای توسعه مناسبات صنعت برق را نه تنها یک ادعا بلکه آن را آرزویی تحقق یافته تلقی میکند. وی نیز در مراسم آغاز به کار چهاردهمین نمایشگاه صنعت برق با بیان اینکه تنها درآمد کشور ناشی از فروش نفت نیست و مکانیزم های دیگری وجود دارد، گفت: « در حال حاضر خدمات فنی و مهندسی صنعت آب و برق کشور به بیش از 20 کشور جهان صادر میشود.» حمید چیت چیان به مواردی از این نوع خدمات اشاره کرد و در خصوص ساخت نیروگاه حرارتی، آبی و تجدیدشونده اظهار داشت: « در حال حاضر از این نیروگاه ها در کشورهای عراق، سوریه، عمان، کنیا، سریلانکا، تاجیکستان و ارمنستان ساخته شده است.» ادعای توان و توسعه روابط منطقه ای و جهانی در صنعت برق را همایون حائری مدیرعامل توانیر برجسته تر ساخته است. وی مدتی پیش در مراسم بهره‎برداری از نخستین نیروگاه گازی لرستان در جمع خبرنگاران در پل دختر اظهار داشت: « ایران در تولید برق در رتبه نخست منطقه قرار دارد و در جهان در جایگاه سیزدهم قرارگرفته است.» حائری در این مراسم افزود: « ایران با تمام کشورهای همسایه که مرز خاکی دارند، تبادل برق دارد و در آینده درصدد تبادل انرژی با کشورهای حوزه خلیج فارس و دریای عمان هستیم.» با توجه به اظهارات فوق که از زبان مدیران دولتی و متولیان صنعت برق بیان شده است، باید اذعان داشت که کشور ما پتانسیل اجرای چنین ادعاهایی را دارد اما همه این اظهارات در مقام عمل با دشواریهایی روبه رو هستند. ایران دارای سه موقعیت اقلیمی و خاص جغرافیایی شامل منطقه سرد، منطقه گرم و خشک و منطقه رطوبتی بوده که هر منطقه مستعد انرژی خاصی است و پتانسیل های ویژه ای در آن نهفته است. منابع غنی سوخت فسیلی در کشور و وجود پتانسیل عظیم انرژیهای تجدید پذیر، پشتوانه خوبی برای توسعه انرژی و همچنین صنعت برق خواهد بود. از سوی دیگر به نظر میرسد وزارت نیرو دارای پشتوانه علمی و تحصیلی و تجربی بالایی باشد که همین امر به نوبه خود موجب میشود اهداف و برنامه های این وزارت خانه با سرعت و کیفیت بالاتری دنبال شود.