باغ فین نمونه یک باغ اصیل ایرانی

باغ فین کاشان، نام یک باغ ایرانی است که حمام فین نیز در آن قرار دارد. این باغ در 9 کیلومتری مرکز شهر کاشان و در انتهای خیابان امیرکبیر فعلی و روستای فین کوچک قدیم واقع است. در مجاورت باغ فین، چشمه ای به نام سلیمانیه و در بالادست آن، دشتی با شیب ملایم دیده می شود. باغ فین کاشان نمونه ستودنی یک باغ اصیل ایرانی است که تمام مشخصات و جنبه های مختلف باغ های ایرانی در آن جمع شده است. قرینه سازی محور باغ، خیابان ها و نهرهای متعدد با کف پوش های آبیرنگ و فواره های تعبیه شده که صدای آب را در فضای باغ و ایوان ها میپراکند به این باغ جلوه خاصی داده است. بنای اولیه باغ فین کاشان به قبل از اسلام برمیگردد و با تمدن 7 هزارساله شهر قدیمی سیلک پیوندی دیرینه دارد. در زمان صفویه کاخی در محور اصلی باغ ساخته، و در دوره های زندیه و قاجاریه بناهایی به آن افزوده شد. طراحی نهرها و نحوه گردش آب در خیابان های باغ و فواره های فیروزه ایرنگ، از آثار غیاث الدین جمشید کاشانی، ریاضیدان قرن 9 هجری است. در مجموعه باغ فین کاشان 2 حمام کوچک و بزرگ وجود دارد که هر یک داراى خزینه و حوض هاى متعدد آب هستند.این حمام قدیمی به خاطر قتل میرزا تقیخان امیرکبیر صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار در 20 دی 1230 هجری خورشیدی از شهرت زیادی برخوردار است. در مجموع حمام های تاریخی کاشان، ازجمله آثار باشکوهی هستند که در دوران صفوی موردستایش جهانگردان داخلی و خارجی گردیده، به طوریکه شاردن فرانسوی در این مورد میگوید : «گرمابه های کاشان فوق العاده عالی، خوب و تمیز هستند». حمام تاریخی و با شکوه فین نیز با معماری در خور و زیبای خود در ردیف بهترین معماری های حمام های کاشان است، که در سطح بین الملل شناخته شده هستند و از عناصر اصلی شهر مانند مسجد، بازار، خانه، حمام و آب انبار به حساب می آید. حمام بزرگ دارای ستون های مرمری پرداخت شده زیبا، سقف های نقاشی شده، نورگیرها، راهروهای پیچ در پیچ و گرمخانه با فضای بزرگ که امکان نظافت کامل در آن وجود داشت، بوده است. رعایت اصول فنی در این حمام از نکات برجسته اصول معماری است که باعث به وجود آمدن زیباترین فضاهای معماری می شود .یکی از اصول مهم معماری در حمام، توجه به ورود ناگهانی از محل گرم به سرد و برعکس است که با ایجاد راهروی پیچ در پیچ و بسیار زیبا و ماهرانه، در حد فاصل دهلیز ورودی حمام بزرگ این مسئله حل شده است. ورود از دهلیز به بینه یا رخت کن و از رخت کن به میان در که دارای سکو جهت انداختن لنگ و اسباب حمام است ،صورت می گیرد. ورود به گرمخانه جهت نظافت است و تمامی ورود و خروج ها از این فضاها به طرز ماهرانه و زیبایی حل شده است. در هر یک از حمام ها ورودی، گرمخانه، آب نما، خزینه، محل نظافت و سربینه (رختکن)به چشم می خورد. در کف حمام کانال هایی جهت تعویض آب خزینه ها و حوضچه ها وجود دارد. دیوارهای حمام با عایق ملات ماسه آهک یا ساروج پوشانده شده است. بنای حمام فین در سال 1314 در فهرست آثار ملی ثبت شد. همچنین این حمام به همراه باغ فین و در سال 2011 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.