تهران، مرکز مافیای ساخت و ساز

ساعت حدود 11 ظهر روز سه شنبه هفتم بهمن ماه ، اعضای شورای شهر غافل از تجمعی که در مقابل شورا در حال شکل گیری است، در حال بررسی انتخابات شورایاریها هستند. در فاصله ای که رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران به شهردار در خصوص محدودیت دسترسی اعضای شورا به سامانه طرح تفصیلی شهر تهران و پورتال شهرداری تهران اعتراض میکند، جمعیتی هم با پلاکارد هایی د ر د ست، در مقابل شورای شهر در تجمعی به تراکم فروشی گسترد ه و مدیریت غلط شهری تهران به شهرداری اعتراض میکنند. نوشته هایی هم روی پلاکارد ها در دست گرفته اند با این مضامین: «چنارستان ولیعصر یا برجستان ولیعصر؟»، «نفس کشید ن حق من است»، «تراکم فروشی= گرانی زمین و مسکن» ... فقط خبرنگاران در جمع آنان حضور دارند و با بعضی از آنها گفتگو کرده و تصاویر را ضبط میکنند، اما برخلاف انتظار ما خبری از حضور اعضای شورای شهر در این تجمع اعتراضی نشد. یکی از معترضان به خبرنگار ما میگوید: مشکل ما تراکم فروشی بیرویه در شهر تهران است، اکنون که من اینجا هستم در فاصله 8 متر از خانه ام ساخت و سازی انجام میشود که از هر نظر مغایر با قوانین است. رعایت شمالی و جنوبی سازه در نظر گرفته نشده، پیشروی طولی ساختمان رعایت نشده و دقیقاً از کنار معبر شروع به گودبرداری کرده اند، از طرفی تراکم بیش ازحد مجاز برای 8 طبقه داده شده و ما حتی از شورای شهر، شهرداری، وزارت راه و شهرسازی و اداره راه و شهرسازی استان تهران، هم موضوع را پیگیری کردیم اما برخلاف تذکرات کار ادامه دارد. شهروند دیگری که پرونده ای قطور از پیگیری تخلفات زیر بغل گرفته، نیز میگوید: تهران به یک کارگاه ساختمانی تبدیل شده و دیگر از فضاهای سبز خبری نیست، ما به سکوت شورای شهر درباره عملکرد شهرداری، تخریب باغات و سر به فلک کشیدن برج های ناهماهنگ در کوچه پس کوچه های شهر اعتراض داریم. هجوم مافیای ساخت وساز عضو کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران در حاشیه این تجمع در گفتگو با پیام ساختمان با ابراز نگرانی از وضعیت موجود و اظهار همدلی با شهروندانی که مقابل شورا تجمع کرده اند ، میگوید: علی رغم اینکه فضای سبز و اراضی پایتخت روزبه روز محدودتر میشود، فاجعه این است که «مافیای ساخت وساز» به فضاهای سبز، باغات و پارک ها هجوم آورده اند. احمد حکیمی پور، با بیان اینکه عبور این مافیا از شهرداری آغاز میشود، میافزاید: باید معضل خریدوفروش تراکم و «تراکم سیار» را حل کنند، متأسفانه بخش بزرگی از این تراکم فروشیها در خلأ یک سال دیر ابلاغ شدن طرح جامع و تفصیلی صورت گرفت و قبل از اینکه فروش تراکم متوقف شود عده ای زودتر متوجه شدند و رفتند و خریدند، هرچه ما اعلام کردیم که این کار غیرقانونی است صدای ما از پارک شهر آن طرف تر نرفت. وی در ادامه میگوید: متخلف همیشه یک قدم جلوتر از قانون است، چون کار خود را بلد است. بنابراین باید نظارت فرایندی شود و متخلف پیش از آنکه به خط تخلف برسد مقابل آن توقف کند. رئیس فراکسیون اصلاح طلبان شورای شهر تهران معتقد است: مصادیق عینی تراکم فروشی در تهران را میتوان در مکان هایی که ارزش ساخت وساز در آن بالاست مشاهده کرد و حتی مافیای ساخت وساز پیش تر سازوکاری پیش بینی میکنند که با تخریب فضای موجود، رسانه ها نیز نتواند از آن انتقاد کنند. حکیمی پور تصریح میکند: سیاست های ما در شورای شهر این است که تا حد ممکن درآمد شهرداری را از تراکم و ساخت وساز دور کنیم، اما هنوز راضی نیستیم. انتقاد من از خودمان این است که نظارت ما در شورای شهر موردی است درحالیکه باید فرایندی باشد. مثلاً در پرونده علاءالدین ، به عقیده من رسیدگی شورا در این مقطع که تخلف صورت گرفته، دیگر نظارت نیست. عضو شورای شهر تهران با ابراز رضایت از اینکه در تهران نظارت اجتماعی و مردمی تقویت شده، میگوید: شورای شهر قادر نیست با سیستم فعلی تخلفات را یکییکی رصد و به تنهایی نظارت کند و متأسفانه، شورا از حالت شورایی به سمت سیستم بوروکراتیک و اداری رفته و این خطرناک است. درحالیکه شورا باید سرعت خود را بیشتر کند، اما در انبوهی از طرح ها و لوایح غرق شده و به نوعی دچار روزمرگی شده ایم. لغو طرح مغایر با قانون فرادستی اما نقش قانون دراین باره چیست؟ یک حقوقدان در گفتگو با پیام ساختمان میگوید: سلسله مراتب منطقی قوانین و مقررات این است که قانون اساسی بالاترین قانون است، قانون عادی هم ذیل قانون اساسی است، بخشنامه ها و مصوبات هیئت وزیران، شورای شهر یا یک وزارتخانه هم به این صورت است که قوانین و مقررات فرودست نباید مغایر با قوانین فرادست باشد، در غیر این صورت باطل است. میافزاید: در مورد تراکم فروشی باید دید آیا قانون اجازه داده که قوانین و مقررات فروخته شود یا نه، و در اینجا منظور از قانون همان است که در مجلس تصویب شود. حال اگر قانون عادی مغایر با قوانین فرادستی باشد در درجه اول مجلس باید وارد عمل شود. وی تأکید میکند: فراتر از آن، هر شهروندی حتی اگر ذینفع هم نباشد، میتواند از طریق دیوان عدالت اداری خواستار ابطال چنین مصوباتی شود، که در صورت بررسی، دیوان میتواند مصوبات مغایر با قانون اساسی را باطل کند. این حقوقدان معتقد است: اصول شهرسازی نباید به این صورت باشد که شهرداری به صورت یله و رها و بدون هیچ تدبیری برای مراکز تجاری، عبور و مرور مردم، ترافیک، استقرار مراکز آموزشی یا درمانی هر چیزی را در آسمان به مردم بفروشد چون همه اینها منجر به آلودگی هوای تهران شده است. اسماعیلی هریسی تراکم فروشی شهرداری را به داستان سوراخ کردن کشتی تشبیه میکند که منجر به غرق شدن همه افراد ساکن در آن میشود. اینکه در کوچه های 6 متری برج های 20 تا 30 طبقه احداث شود و شهرداری تنها به فکر تأمین بودجه خود باشد، نتیجه آن همین اضطرار آلودگی هوا، صوت و ... است که به ضرر شهروندان است. هریسی میافزاید: اینکه مجلس تابه حال مواضع قانونی دراین باره را مطرح نکرده، جای سؤال دارد. اگرچه شورای شهر نیز در حیطه وظایف خود میتواند قوانینی وضع کند، اما متأسفانه شورای شهر به جای نمایندگانی متشکل از حقوقدان، اقتصاددان و شهر ساز، نمایندگانی از حوزه های ورزش و هنر برگزیده است. 34 هزار میلیارد تومان هزینه امور عمرانی شهرداری از نماینده سنندج و دیوان دره و عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی درباره موضع گیری مجلس در خصوص روند تراکم فروشی در تهران پرسیدیم، وی معتقد است: واکنش شورای شهر نسبت به عملکرد شهرداری محافظه کارانه است. سید احسن علوی میگوید: قطعاً شورای شهر میتواند از شهرداری سؤال کند اما این کار را نمیکند، بنابراین اگر شهرداری پشت گرمی نداشته باشد، بعید میدانم بتواند به راحتی چنین اقداماتی انجام دهد، اما موضوع این است که شهرداری به دنبال کاروکاسبی خویش است و کاری به محیط زیست و تخریب طبیعت و ترافیک و ... ندارد. وی با بیان اینکه باید یک تصمیم جدی و اساسی برای این موضوع گرفت، میافزاید: در جایی که ما کمیسیون ماده 100 را یک کمیسیون پیشگیرانه تلقی میکنیم، آن هم منبع درآمدی برای شهرداری شده است. عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی میگوید: گزارشی به مجلس رسیده مبنی بر اینکه شهرداری در امور عمرانی کشور حدود 34 هزار میلیارد تومان هزینه کرده است، خوب این مبالغ از کجا میآید و به چه قیمتی، طبیعتاً این هزینه ها به قیمت تلخی زندگی مردم تمام میشود. وی تأکید میکند: این یک خطای استراتژیک است که در شرایطی که روی کمربند زلزله قرار داریم و هرلحظه اتفاقی مثل زلزله میتواند در تهران اتفاق بیفتد، ساخت وسازهای بیرویه به خصوص در حواشی و روی گسل زلزله به عنوان یک تهدید بزرگ همچنان ادامه دارد. علوی با بیان اینکه شهرداری باید یک درآمد پایدار داشته باشد، درباره عدم واکنش به عملکرد شهرداری مجلس میگوید: بیتردید کمیسیون عمران هم باید به این معضل ورود کند، اما به قدری مشکلات در کشور وجود دارد، از بحث مسکن مهر تا خطوط ریلی و هوایی و زمین، که واقعاً امکان رسیدگی کمتر است و چنین موضوعاتی ناخواسته به حاشیه میرود.