تجاری سازی قربانی کدام تبانی؟

در یکی دو هفته اخیر جنجال تخریب اضافه اشکوب یک پاساژ تجاری به حکم کمیسیون ماده 100 با حکم قلع وقمع و رفع تخلف ، اجرایی شد . ازاین دست پروند های تخلفاتی در تهران کم نیست ، این موضوع را اعضای شورای شهر هم تائید میکنند . ساخت وساز خارج از ضوابط و طرح های قانونی موضوعی است که مشکلات زیادی را به وجود آورده و متولیان مدیریت شهری به خوبی از آن آگاهی دارند . همان قدر که اقدام شهرداری تهران برای ایستادن در برابر تخلفات صورت گرفته قابل تقدیر است ، باز باید پرسید که چرا اینگونه تخلفات مدام تکرار میشوند ؟ و اساسا ارائه مجوز برای ساخت پروژه هایی که فاقد مطالعات موقعیتی و یا مکان یابی صحیح بوده و ازلحاظ قوانین شهرسازی تخلف محسوب میشود ، چگونه صورت میگیرد ؟. مجتمع های تجاری متعددی که اخیرا ساخته شده یا در حال ساخت هستند ، به دلیل عدم مطالعات ترافیکی و مکان یابی نامناسب به هنگام هجوم مشتریان و خودرو های آنان مشکلات فراوانی را برای اهالی مناطقی که این مجتمع ها در آنجا مستقر هستند به وجود آورده یا خواهند آورد . البته شهرداری تهران اخیرا با 2 مورد از این مجتمع ها برخورد کرده است ، اما جای این سؤال هنوز باقی است که چرا چنین مواردی از قبل مورد رصد و مطالعه قرار نمیگیرد و حتما بایستی در هنگام ساخت یا پس از آن با آنان برخورد شود ؟. ناکارآمدی کمیسیون های ماده 100 رئیس کمیته عمران شهری شورای شهر دراین باره از پرونده های متعدد مربوط به تخلفات ساخت وساز در کمیسیون های ماده 100 خبر داد و به پیام ساختمان گفت : برخی از این پرونده ها در مرحله حکم اولیه ، برخی در مرحله تجدیدنظر و ابلاغ احکام و برخی نیز در مرحله اجرا هستند . اقبال شاکری، با بیان اینکه روی هم رفته ناکارآمدی کمیسیون های ماده 100 و احکام آنها محرز است ، افزود : تقریبا تمام نمایندگانی که در این کمیسیون ها هستند ، از قوه قضاییه ، فرمانداری، وزارت کشور و شورا به این ناکارآمدی اذعان دارند و در این راستا ده ها جلسه به منظور روش های دیگر برای جلوگیری و برخورد با تخلفات و کارآمدی این نوع احکام انجام شده است . عضو کمیسیون شورای شهر تهران معتقد است : این نوع تخلفات آثار باقی مانده از سنوات گذشته است . متأسفانه از دوره شهرداری آقای کرباسچی تراکم فروشی و خلاف فروشی باب شد ، که جمع کردن آن کار بسیار سختی است . وی با بیان اینکه ممانعت از ادامه این تخلفات نیاز به عزم عمومی شهرداری، شورای شهر و ارکان دیگر دارد ، تأکید کرد : اکنون هم نمایندگان شورا ، وزارت کشور و قوه قضاییه همه بر اجرای احکام پافشاری میکنند ، ولی اینکه بعضی احکام اجرا میشود یا نه و دلایل آن چیست ، خود بحثی مفصل دارد . به سرمایه گذار احترام بگذاریم چالش دیگر سرمایه گذاری و مشارکت بخش خصوصی در ساخت چنین پروژه های شهری است که در صورت منطبق نبودن با قوانین ، سرمایه گذاران ، علاوه بر پرداخت مبالغی در مراحل ساخت به عوامل شهرداران مناطق ، باید هزینه های پس از احراز تخلف یا بروز مشکلات را هم بپردازند ! اقبال شاکری دراین باره گفت : کاملا موافقم ، فرایند کار باید به گونه ای باشد که به سرمایه گذاری، ایجاد شغل و توسعه کسب وکار هم احترام بگذاریم . رئیس کمیته عمران شهری شورای شهر افزود : اجازه دادن به انجام اینگونه تخلفات ، متأسفانه با تبعات و برخورد های شدیدی همراه بوده ، که واقعا به افرادی که سرمایه خود را در این عرصه به کار میاندازند و باعث اشتغال و توسعه کسب وکار میشوند ، لطمات زیادی وارد میکند و همه با دید منفی به سرمایه گذاران نگاه میکنند . درحالی که به نظر من این طور نیست و این افراد در توسعه اشتغال و کمک به اقتصاد کشور ، کاهش بیکاری و رونق بازار سهم قابل توجهی دارند . وی معتقد است : باید مکانیزم حمایت از سرمایه گذاران با مکانیزم حمایت از تخلف از هم جدا شود ، و اینگونه نیست که سرمایه گذاران سازنده ، قصد تخلف داشته باشند ، بنابراین ما باید قاطعانه کار خودمان را در شهرداری در سطوح مجوز پروانه ، ناظران نظام مهندسی و شهرداری و به طور کل تمامی عوامل در حین ساخت کنترل کنیم ، تا در زمان بروز تخلف برخورد کنیم ، نه آنکه بعد ها تخلف گزارش شود . با متولیان برخورد شود اقبال شاکری هشدار داد : باید طبق تبصره 7 قانون شهرداری با عواملی که قبلا گزارش پروژه موردنظر را گزارش نداده و اجازه دادند کار به مرحله ای برسد که هزینه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به دنبال داشته باشد ، برخورد قانونی شود . عضو کمیسیون عمران شورا با تائید تخلفات تغییر کاربری برخی مجتمع های تجاری یا همان پاساژ ها گفت : این مجتمع های بزرگ مشکلات زیادی برای ساکنان مجاور این نوع ساختمان ها ایجاد میکنند ، به طوری که ترافیک سنگین اطراف آن به راحتی قابل مشاهده است . به عنوان مثال در یکی از مجتمع های تجاری مشکل عدم تحلیل پیوست های ترافیکی عبور و مرور در بزرگراه ستاری را مختل کرده است ، بنابراین حالا باید برای حل مشکل به وجود آمده کلی هزینه صرف کنیم . شاکری با بیان اینکه مجتمع های بزرگ باید تحلیل پیوست های ترافیکی خود شان را از معاونت حمل ونقل ترافیک دریافت کنند ، افزود : البته اگر تحلیل ها درست انجام شود و فقط به صورت یک فرمول و روی کاغذ نباشد . سامانه شهرسازی ایجاد شود اما ماجرا وقتی جالب تر میشود که پس از آشکار شدن تخلف ساختمان موردنظر ، سازنده مدارک و اسنادی مبنی بر پرداخت وجوه و تأییدیه ساخت ارائه میکند که نشان از برخی اقدامات غیرقانونی دارد . اقبال شاکری دراین باره گفت : در صورت توافقات شهرداران و سرمایه گذاران فارغ از سطوح کاربری در طرح تفصیلی، همین مشکلاتی بروز میکند که شاهد آن هستیم ، اما در مواردی که مجتمع ها و ساخت وساز ها غیرقانونی نبوده و دارای مجوز هستند این مجوز ها و توافقات صورت گرفته ، مطابق کارکرد منطقه موردنظر نیست و صرفا یک واحد ساختمانی در نظر گرفته شده و تبعات آن هم این است که بعدا شهرداری مجبور به احداث زیرگذر ، پارکینگ و راه های فرعی است تا مشکل کمتر شود . وی درباره رویکرد شورا به این نوع اقدامات شهرداری اظهار کرد : اگر شورا و حتی خود شهرداری هم بخواهد وارد این قضیه شده و شهر را کنترل کند راهی برای آن وجود ندارد . تنها راه ممکن این است که سامانه شهرسازی ایجاد شود تا به صورت لحظه ای هر عضو یا مسئول شورای شهر که مجاز است دسترسی به اطلاعات داشته باشد تا هر تغییری که در هر پلاکی رخ میدهد قابل رؤیت باشد . شاکری با بیان اینکه در حال حاضر ما به سیستم اطلاعات دسترسی نداریم ، گفت : این در حالی است که برای صدور مجوز ها از دو محل دسترسی داریم ، اما بعضی توافقات انجام گرفته از سوی کمیسیون ماده 5 و شورای عالی شهرسازی قابل رؤیت نیست . به نظر من اگر سامانه ایجاد شود مقابل خیلی از تخلفات گرفته میشود .