رونق ساخت و ساز با سرمایه اندک مردم

صنعت ساختمان حال و روز خوشی ندارد . رکود سنگینی بر شهر ها سایه افکنده و سازنده ها تا بهبود وضعیت دست نگه داشته اند چراکه هنوز ساختمان های قبلیشان فروش نرفته و پولی برای ساخت وساز ندارند . خریداران هم به قول معروف« پولی در بساط» ندارند و از طرفی خبری از برنامه های دولت و بانک ها برای اعطای تسهیلات نیست . در چنین شرایطی بسیاری از سازندگان به امید بهبود وضعیت دست نگه داشته اند و به تبع آن شرکت های تولیدی مصالح و لوازم ساختمانی به دلیل کاهش حجم ساخت و ساز دچار وضعیت بغرنجی شده اند که در بسیاری موارد منجر به ورشکستگی و تعدیل نیرو های شاغل در بنگاه های تولیدی شده است . پیام ساختمان به سراغ کارشناسان و صاحب نظران صنعت ساختمان رفته تا از آنها بپرسد در شرایط کنونی، راه نجات صنعت پیشران ساختمان از رکود چیست ؟. خروج از رکود باصادرات خدمات فنی مهندسی برخی از کارشناسان اعتقاد دارند اگر قرار است اقدامی از طرف دولت و بانک ها برای خروج صنعت ساختمان از رکود تورمی صورت بگیرد ، باید تقاضا و تولید توامان مورد توجه قرار بگیرند . محمودی، مدیرعامل یکی از شرکت های صنعتی ساز به خبرنگار پیام ساختمان گفت : خروج صنعت ساختمان از وضعیت رکود دو بُعد دارد؛ بُعد تقاضا و بُعد تولید . در بُعد تقاضا واضح است که قدرت خرید مردم برای تأمین مسکن کاهش یافته است؛ بنابراین باید دولت و بانک مرکزی با وام های بلندمدت و ارزان توانایی خرید مردم را ارتقا دهند و در بُعد تولید هم دولت با اتخاذ سیاست هایی مانند تأمین مواد اولیه تولیدکنندگان مصالح ساختمانی میتواند اوضاع را بهبود ببخشد . وی افزود : در کشور های همسایه مانند عراق و افغانستان ظرفیت بالایی وجود دارد و با توجه به قیمت بالای ارز در کشور صادرات خدمات فنی مهندسی توجیه پیدا میکند . البته باید دولت هم کمک کند اما متأسفانه آنقدر دردسر های صادرات زیاد است که شرکت ها ترجیح میدهند در زمینه صادرات فعالیت نکنند . محمودی ادامه داد : کشور های همسایه در حالی تمایل دارند از اجناس ایرانی به عنوان کشور دوست و برادر استفاده کنند که بسیاری از کشور ها در آنجا فعالیت دارند . ضمن اینکه قیمت کالا و خدمات این کشور ها بسیار بالاست درصورتی که قیمت نهایی کالا و خدمات ما ارزان تر تمام میشود . نکته مهم اینکه متأسفانه فرهنگ صادرات خدمات فنی مهندسی ما ضعیف است . به عنوان مثال ارسال یک «پروپوزال» به کشور های همسایه دو ماه طول میکشد درصورتی که شرکت های چینی یک روزه این کار را انجام میدهند . وی در مورد عملکرد بانک ها هم گفت : بانک ها باید درصدد تقویت هر دو بخش تولید و تقاضا باشند . متأسفانه بانک ها اغلب بخش تقاضا را فعال کرده و کمتر به تولیدکننده کمک کرده اند که همین موضوع باعث ایجاد تورم در کشور و به تبع آن خانه دار نشدن مردم شده است . محمودی در پایان گفت : نمیتوان گفت رکودی که بر اقتصاد ما حکم فرماست صرفا ناشی از تحریم هاست ، هرچند تحریم بخشی از ماجراست اما سوء تدبیر هم نقش زیادی دارد . استارت ساخت و ساز با صندوق های زمین و ساختمان اگر چه در شرایطی که ساخت و ساز ها تنزل پیدا کرده و تولید کنندگان بازاری برای فروش محصولات شان ندارند ، صادرات خدمات فنی مهندسی میتواند شرکت های صنعت ساختمان را احیا کند اما برخی از کارشناسان همچون جعفر قرائتی ستوده ، عضو انجمن شرکت های ساختمانی اعتقاد دارد در شرایط حاضر صادرات شدنی نیست . وی به خبرنگار پیام ساختمان گفت : باید طرح جامعی تدوین شود . ما در بحث صادرات خدمات فنی مهندسی مشکل داریم چون نمیتوانیم به دلیل تحریم ها پولمان را پس بگیریم . حتی کسی که در خارج از کشور زندگی میکند وقتی فعالیت اقتصادی انجام میدهد ، حسابش با مشکل مواجه میشود . وی افزود : برخی ایرانیها ، شرکت های خارجی را وارد ماجرا کردند تا از این طریق به پول شان برسند که این ریسک بالایی است . دولت هم نمیتواند برای صادرات کاری انجام دهد چون خودش هم تحریم است و با سخت ترین شرایط و بیشترین هزینه به پول نفت میرسد . بنابراین به نظرم در شرایط حاضر صادرات خدمات فنی مهندسی امکان پذیر نیست وبه صرفه نیست . قرائتی ستوده با اشاره به اینکه صندوق های زمین و ساختمان یکی از راه هایی است که با جمع کردن سرمایه های اندک مردم و واردکردن آن به ساخت وساز میتواند باعث رونق صنعت ساختمان و ایجاد تحول شود ، ادامه داد : فعالیت این صندوق ها مشارکت واقعی است چراکه هم شرکت ها رونق پیدا میکنند و هم مردم صاحب خانه میشوند . البته باید کنترل لازم روی این صندوق ها وجود داشته باشد . مثلا شهرداری در دادن مجوز ساخت وساز دقت کرده و قبل از صدور مجوز نیاز های هر منطقه را بررسی کند . الآن در برخی مناطق مسکن مهر ساخته شده که اصلا متقاضی ندارد . عضو انجمن شرکت های ساختمانی اظهار داشت : نکته مهم دیگری که لازم میدانم به آن اشاره کنم این است که باید از کشور هایی که مشکلاتی مانند کشور ما داشته اند ، الگو بگیریم . به عنوان مثال سازمان های ذی ربط مانند شهرداری و سازمان نظام مهندسی در جایگاه واقعی خود شان قرار بگیرند اما متأسفانه مشکل ما این است که هیچ کس جای خودش کار نمیکند . لیزینگ مسکن؛ پیشنهاد انبوه سازان در کنار نظر کارشناسان برای خروج از رکود انبوه سازان معتقدند لیزینگ مسکن های ساخته شده توسط سازنده های دارای صلاحیت میتواند علاوه بر افزایش قدرت خرید خریدار ، زمینه را برای ساخت و ساز های جدید فراهم کند . مجید نیک نژاد ، عضو کانون سراسری انبوه سازان ، با بیان اینکه نبود نقدینگی باعث شده تا واحد های ساخته شده خریدار نداشته باشند ، به پیام ساختمان گفت : تحریک تقاضا از طرق مختلف مانند وام بانکی و لیزینگ میتواند صورت گیرد . وی افزود : بحث هایی مانند وام 80 میلیون تومانی مطرح شد که متأسفانه یک سری افراد با اظهارنظر های غیر کارشناسی، این نوع وام را تورم زادانستند و آن را رد کردند . به هرحال باید قدرت خرید مردم به هر طریق ممکن افزایش یابد تا بتوانند سرپناهی خریداری کنند . بنده در عجبم که چرا این مسئولان در مورد رکود ساخت وساز و اقتصاد اظهارنظر نمیکنند ؟. نیک نژاد اظهار داشت : وضعیت به گونه ای است که حتی سازنده در صورت فروش واحد های آماده ضرر میکند ، بنابراین مجبور است ساختمانش را فعلا نگه دارد و نفروشد . در این شرایط متأسفانه عده ای اظهارنظر غیر کارشناسی میکنند که باید بر این خانه های خالی مالیات ببندیم و اسمش را هم جلوگیری از سوداگری گذاشته اند . بنابراین یکی از عوامل مهم در این رکود ، مسئولان ذی ربط هستند . عضو هیئت مدیره کانون سراسری انبوه سازان خاطرنشان کرد : ما برای خروج از این رکود تورمی بسته ای به مقامات مسئول داده ایم که اگر عملیاتی شود ، رونق را به صنعت ساختمان باز میگرداند . یکی از مواردی که در این بسته آمده لیزینگ توسط انبوه ساز یا مالک است . در این روش بنده واحد هایی که دارم را تا 70 درصد لیزینگ میکنم . بنابراین اگر قیمت واحد بنده یک میلیارد تومان است ، 300 میلیون را نقد میگیرم و 700 میلیون دیگر را با همکاری بانک لیزینگ میکنم . میزان سودی هم که باید از خریدار بگیریم بر پایه نرخ تورم است؛ مثلا تورم 17 درصد است که به علاوه 3 درصد کارمزد بانک میشود 20 درصد . در این روش خریدار اقساط را ظرف چند سال پرداخت میکند و چنانچه تأخیر کند ، طبق قوانین موجود تا 6 درصد جریمه میشود . البته قانون پیش فروش بدون مشاوره با صنوف مربوطه در مجلس به تصویب رسیده که مانعی برای تأمین نقدینگی است . نیک نژاد با بیان اینکه در روش فوق ضمن اینکه قدرت خرید افزایش مییابد ، سند به رهن بانک میرود و زمانی که اقساط تمام شد ، سند به نام خریدار زده میشود ، تصریح کرد : اگر این کار انجام شود ، سازنده میتواند با پول هایی که دریافت میکند ، پروژه های جدید را کلید بزند و از طرفی خریدار هم توان مالی برای خرید پیدا میکند . مهم تر اینکه اصلا نیازی به کمک دولت و تزریق پول نیست . عضو هیئت مدیره کانون سراسری انبوه سازان گفت : الآن ساخت وساز قفل شده و قرار است جلسه ای چندساعته با نماینده دولت و بانک مرکزی برگزار شود و فکر میکنم در صورت اجرا تا قبل از عید تحرک بسیار خوبی ایجاد شود . ذکر این نکته هم ضروری است که سازنده ای از این ابزار های مالی میتواند استفاده کند که صاحب صلاحیت باشد . نیک نژاد با بیان اینکه اگر ساخت وساز راه بیفتد تمام صنایع تولید مصالح راه میافتد ، خاطرنشان کرد : در شرایطی که همه سرمایه ها قفل شده ، لیزینگ توسط سازنده دارای صلاحیت کلید قفل رکود تورمی است و باعث به جریان افتادن سرمایه ها میشود و بعدازآن ، انبوه ساز میتواند با تعریف صندوق برای تأمین مالی پروژه های جدید اقدام کند.