چه کنیم کلاه سرمان نرود؟

تا به خودت میآیی، میبینی تو مانده ای با چندتکه کاغذ بیارزش، پول هایی که از دست داده ای و آپارتمانی که به خیال خودت صاحبش شده ای. وقتی برای خرید این آپارتمان پول هایت را جمع میکردی و حرف هایت را با فروشنده میزدی، هیچ وقت گمان نمیکردی در این ساختمان با 10 نفر دیگر شریک شوی یا روزی بخواهی بابت جلوگیری از تخریب آن به شهرداری ضرر و زیان بدهی اما، حالا قربانی یک کلاهبرداری شده ای. حتماً خیلی از شهروندان یا خودشان طعمه این کلاهبرداریها شده اند یا شنیده اند چطور کسانی را که میشناخته اند، در دام شیادان افتاده اند. شاید سال ها طول بکشد که افراد مالباخته به پولی که به حساب فروشنده ها واریز کرده اند برسند و شاید هم هیچ وقت چنین فرصتی نصیبشان نشود. بخشی از آسیب های خریداران ناشی از ناآگاهی حقوقی و برخی به دلیل اعتمادی است که نمیخواهند با رسمی کردن مذاکرات در دفاتر اسناد رسمی خدشه دارش کنند اما، دام های متعددی از سوی برخی کلاهبرداران در معاملات غیرمنقول وجود دارد که اگر شهروندان از آن مطلع باشند یا دست کم به یک مشاور حقوقی مراجعه کرده و با مشورت او اقدام به خرید کنند کمتر ضرر و زیان میبینند. خرید آپارتمان پیش فروش آن گونه که قانون پیش فروش ساختمان میگوید مشاوران املاک باید پس از انجام مذاکرات مقدماتی، طرفین را برای تنظیم سند رسمی قرارداد پیش فروش به یکی از دفاتر اسناد رسمی معرفی کنند چراکه آنها نمیتوانند راسا دست به چنین کاری بزنند. برای تنظیم قرارداد پیش فروش مدارکی لازم است که تنظیم این قرارداد منوط به وجود آنهاست یعنی، سند رسمی مالکیت یا سند رسمی اجاره با حق احداث بنا، پروانه ساخت کل ساختمان و شناسنامه فنی مستقل برای هر واحد، بیمه نامه مسئولیت، تأییدیه مهندس ناظر ساختمان مبنی بر پایان عملیات پی ساختمان و پاسخ استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک محل وقوع ملک. خرید ملک بدون پایان کار با اجرای طرح تفصیلی، بازار ملک به گونه ای شده که برای املاک هر محله در تهران، نوع مشخصی از مقررات تعریف شده است. به این صورت که هر نوع ساخت وسازی که کاربری و تعداد طبقات در آن با ضوابط طرح تفصیلی آن محله ناسازگار باشد، غیرقانونی تلقی شده و سازنده آن باید در قالب متخلف ساختمانی نسبت به تخریب یا پرداخت جریمه خلافی، اقدام کند. حضور یک وکیل در تمام معاملات در ایران به جز افرادی خاص که مدام در کار معامله هستند یا اموال منقول و غیرمنقول زیادی دارند، دیگر شهروندان عادت ندارند برای یک معامله از وکیل مشورت بگیرند. آنها عموماً اطلاعات ناچیزی به دست میآورند و پای میز معامله میروند. میشود گفت بعضیها به هر دلیل خودشان را حقوقدان و کاربلد میدانند؛ این معضلی است که میزان کلاهبرداریها را افزایش میدهد. یک حقوقدان در مورد معاملات در کشور میگوید: در انواع معاملات غیرمنقولی که افراد انجام میدهند دام های زیادی از سوی افراد سودجو پهن شده که نداشتن آگاهی میتواند مشکل ساز شود. حسین احمدی نیاز با اشاره به پرونده های فراوانی که در قوه قضائیه در مورد کلاهبرداری از افراد وجود دارد، میگوید: این افراد بیشترشان باسواد هستند یا از تحصیلات و موقعیت اجتماعی بالایی برخوردارند اما در دام کلاهبرداران گرفتار شده اند. وی میافزاید: نمیتوان از همه انتظار داشت اطلاعات یک حقوقدان را دارا باشند. بنابراین لازم است همه افراد همیشه در معاملاتشان با یک وکیل مشورت کنند. او ادامه میدهد: طرح حضور یک وکیل در تمام معاملات افراد را سال ها پیش در قوه قضائیه مطرح کرده اند که اگر این طرح تصویب میشد کمتر افراد دردام کلاهبرداریها میافتادند.