درد دل یک مهندس ناظر

گروه ساخت وساز: اگرچه با آمدن فصل زمستان ساخت و سازها با رکودی فصلی مواجه می شوند و ساخت وساز سنتی عملاً متوقف می شود، اما برخی پروژه ها که مرحله سفت کاری را به اتمام رسانده اند با مشکلات کمتری مواجه اند و سعی می کنند به هر قیمتی که شده از خواب پروژه جلوگیری کنند. در یکی از روزهای آغازین فصل زمستان در یک کارگاه ساختمانی مهمان مهندس ناظری شدیم که هوای سرد مانع احساس تعهدش به ساختمان نشده بود. مطالعه این گزارش را به شما مخاطبان توصیه می کنیم چرا که می توان اظهارات فارغ از تعارف و تکلف را مشاهده کرد. مهندس عمرش را صرف تحصیل کرده است پس از احوال پرسی و معرفی نشریه پیام ساختمان از او در مورد رابطه حق الزحمه بیشتر و نظارت بهتر پرسیدم که پاسخ داد: در صنعت ساختمان ما سود افسارگسیخته نصیب کسانی می شود که دلال بازی و به طور کلی بازی کردن را خوب بلدند و عده ای همچون مهندسان ناظر از این سود سرشار بی نصیب اند. درحالی که انتظار زیادی نیست اگر مهندس ناظر هم به پول خوبی در این آشفته بازار و ساخت وساز برسد چرا که عمرش را در این راه صرف کرده است. جواب سنگین به منتقدان وی ادامه داد: وقتی که حق مهندسان ناظر پرداخت نمی شود، انگیزه ای برای کار باقی نمی ماند. عده ای می گویند اگر نظارت صرف نمی کند، اخلاقی نیست که مهندسان این وظیفه را قبول کنند و بعد از انجام آن به شکل احسن سر باز بزنند. سؤال من این است که در صورت قبول نکردن نظارت با حق الزحمه اندک چه کسی جوابگوی مخارج و هزینه های زندگی ماست؟ آیا واقعاً راه بهتری برای کسی که بهترین دوران زندگی اش را وقف تحصیل کرده، وجود دارد؟ مهندس ناظر اضافه کرد: درصد بسیار کمی از مهندسان سرمایه لازم را دارند می توانند به انجام کارهای دیگر بپردازند. بی اخلاقی این است که مهندسان به دلیل سیاست های غلط مسئولان، زیردست یک بسازوبفروش باشند و یک بساز بفروش پولدار به چشم یک کارگر گوش به فرمان به آنها نگاه کند. برخورد با تخلفات به ضرر شهرداری است از مهندس ناظر در مورد میزان اهمیت شهرداری به گزارش های مهندسان ناظر پرسیدم که پاسخ داد: اگر قرار بود شهرداری با گزارش های مهندسان ناظر در رابطه با تخلفات ساختمان سازی برخورد کند، حداقل در سطح شهر چند پلاکارد «به دلیل عدم رعایت مقررات ملی ساختمان تعطیل شد» را شاهد بودیم. اما شرایط به گونه ای پیش رفته که بنده به عنوان یک مهندس ناظر از ارائه گزارش برخی تخلفات به شهرداری خجالت می کشم، چرا که اگر قرار باشد شهرداری با تک تک تخلفات برخورد کند، ساخت وساز کم می شود چون رعایت مقررات ساخت هزینه بر است. اگر شهرداری به بحث کیفیت ورود کند، جایی برای ورود به تخلفات خلاف نقشه نمی ماند. به نظرم گره کار ساخت وساز ما تنها با دستان وزارت راه و شهرسازی باز می شود و قصه شهرداری و نظام مهندسی سر دراز دارد. شیوه نظارت ما منسوخ شده است از او در مورد شیوه نظارت ها در کشور و سیستمی که حکفرماست، پرسیدم که پاسخ داد: در تمام دنیا نظارت ها به سمت کنترل کیفی پیش می رود و شیوه نظارتی که در کشور ما اجرا می شود سال ها است که منسوخ شده است. در نظام ساخت وساز ما همه دارند بر کار همدیگر نظارت می کند و انتظار دارند وضعیت ساخت وساز سامان پیدا کند. وی ادامه داد: متأسفانه بیشتر نظام مهندسی ها از شهرداری ها می ترسند یا مودبانه تر بگویم حساب می برند چرا که اگر شهرداری بخواهد، می تواند فعالیت و ادامه کار آنها را با مشکل مواجه کند. بنابراین به صحبت قبلی ام رجوع می کنم «گره این کار تنها به دست وزارت راه و شهرسازی باز می شود.» آیین نامه نهادهای ذی ربط و بی ربط آخرین سؤال من از مهندس ناظر در مورد گودبرداری های غیراصولی و علل وقوع آن بود. وی پاسخ داد: بعد از اینکه حادثه ای به وقوع می پیوندد بلافاصله تمام نهادهای ذی ربط و بی ربط اقدام به تهیه آیین نامه و یا اصلاح آن می کنند و به جرات می توان گفت؛ بیش از 10 آیین نامه گودبرداری داریم. از طرف دیگر شاهد هستیم که پشت سرهم همایش هایی در این رابطه برگزار می شود و چندین نفر مقالات تخصصی ارائه می کنند. درحالی که ریشه مشکل کمبود دانش و فقدان تخصص یا کمبود آیین نامه نیست بلکه مشکل اصلی بی توجهی برخی نهادها به اجرای قانون و بی توجهی به حقوق مردم است و برگزاری همایش ها، نهادها را قانونمند نمی کنند.