شهر بدون ک وچه خاورمیانه

آسیه اسکندر زاده : همه چیز از یک زلزله وحشتناک شروع شد . زلزله ای که در روز 4 اردیبهشت سال 1339 شهر را لرزاند . به دنبال این اتفاق وحشتناک بسیاری از محلات و خانه ها ویران شد و شهر به یک ویرانه تبدیل شد و تلفات این حادثه شوم به هزار نفر رسید . از شهرستان لار میگوییم؛ شهرستانی که در جنوب استان فارس واقع شده است . بعد از آن زلزله هولناک ، در همان سال به همت افراد نیکوکار در 6 کیلومتری جنوب شهر قدیم لار ، شهری جدید ساخته شد . شهری به مساحت 100 هکتار طراحی طبق یک نقشه عجیب و شگفت انگیز بنا گردید . در همان سال محققی به نام مهندس میرفخرایی، مأمور بررسی وضع شهر لار و خط زلزله شد . یک گروه به تهیه عکس های هوایی و بررسیهای وضع شهر پرداخت و معلوم گردید که خط زلزله لار 40 کیلومتر و مرکز آن شهر قدیمی لار است و تا مناطق « گراش» و « لطیفی» ادامه دارد . به همین جهت نخستین وظیفه تیم مهندسی پس از بررسی عکس های هوایی، تغییر محل شهر بود و شهر را باید از روی خط زلزله کنار میکشیدند و آنگاه نوع ساختمان را تغییر میدادند . در لار کهن به جای اینکه مصالح کم وزن و پراستقامت به کار ببرند ، مردم از مصالح سنگین وزن و کم استقامت استفاده کردند و یکی از علل خرابیهای وحشتناک زلزله همین امر بوده است . ساخت شهر جدید در نزدیکی شهر قدیم و دور از خط زلزله آغاز گردید . این شهر بر اساس اصول ایمنی و ضد زلزله ساخته شد و ازآنجاکه با طرح شطرنجی کلیه معابر و خیابان های آن طراحی شده ، این شهر بدون کوچه است . سراسر شهر به وسیله شبکه بزرگی از خیابان های وسیع 30 متری پوشیده شده که به نسبت وسعت و جمعیت ، ازنظر تعداد خیابان ها از تهران پیشرفته تر است . قرار بود در اردیبهشت همان سال خانه های ساخته شده در اختیار زلزله زدگان قرار گیرد ، ولی به علت اینکه کار احداث ساختمان ها به اتمام نرسید ، در نظر بود چند ماه دیگر جابه جایی انجام شود ولی متأسفانه در روز یکشنبه 21 خردادماه سال 1340 بار دیگر زلزله وحشتناکی در لار و روستا های اطراف آن رخ داد که در لار ساختمان های شهر قدیمی به کلی فرو ریخت و عده ای مجروح شدند ولی تلفات جانی نداشت . شدت زلزله تقریبا در حدود زلزله چهارم اردیبهشت سال 1339 بود اما به سرعت اهالی شهر قدیم لار ، به ساختمان های شهر جدید منتقل شدند . ساختمان های شهر جدید لار عبارت از 400 واحد است که بر طبق اصول فنی و به گونه ای ساخته شده که در مقابل زلزله های شدید کاملا مقاوم هستند ، چنانکه در زلزله شدید 1340خسارتی به ساختمان های جدید وارد نشد . ساختمان های شهر جدید سبک وزن و مستحکم هستند . اسکلت فلزی این ساختمان ها از پنجره به بالا دو جداره هستند که جداره داخلی از جنس « رابیت» نوعی فلز سبک بوده و جداره خارجی آن با آجر و سیمان پوشیده شده است . سقف ساختمان سبک و دارای روپوش بوده و کف ساختمان نیز سیمان کاری شده است . در همان سال برای جلوگیری از خطر سیل یک کیلومتر از مسیر « تنگ اسد» به وسیله یک سیل بند عظیم و قابل اطمینان مسدود شده و به این ترتیب ساختمان های شهر جدید برای همیشه از خطر سیل نجات یافته است . تأسیسات عمومی: نکته جالب و مهم مسئله ایجاد تأسیسات عمومی از قبیل مدرسه ، مسجد و حمام در شهرسازی لار بوده که به خوبی در شهر جدید در نظر گرفته شده است . شهر جدید لار مملو از تقاطع است اما حتی یک کوچه هم در آن وجود ندارد . خیابان های عریض و ساختمان های کم ارتفاع و مستحکم ، به مردم این شهر در هنگام وقوع زلزله ، شانس بیشتری برای ادامه زندگی میبخشد . ساختمان های نوبنای لار ، این بار بر اساس اصول ایمنی و ضد زلزله برافراشته شد . مهندسانی که نقشه شهر جدید لار را پیاده کردند خوب میدانستند که این شهر بر روی یک گسل عظیم زلزله واقع شده و این امکان وجود دارد که دوباره قربانی زلزله شود؛ به همین خاطر از یک طرح شطرنجی استفاده کردند ، به این صورت که کلیه خیابان ها یکدیگر را قطع میکنند . این روز ها مرکز شهرستان لارستان دارای 2 شهر است ، یکی شهر قدیم که دارای بافت قدیمی و سنتی است و دیگری شهر جدید با ساختمان های زیبا و ضد زلزله ، خیابان های متعدد و وسیع و البته بدون کوچه . شهر جدید لار نه تنها در ایران ، بلکه در خاورمیانه به عنوان تنها شهر بدون کوچه شناخته شده است.