دولت مسکن را به تعاونی ها بازگرداند

علی خواجوی بجستانی، علاوه بر ریاست هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن کارکنان دولت؛ مدیرعامل اتحادیه نظارت بر رشته مسکن در تعاونیهای مسکن سراسر کشور نیز هست که وظیفه بازرسی و کنترل عملکرد تعاونیهای مسکن را بر عهده دارد. دارا بودن این دو جایگاه، خواجوی را، که خود نیز ید طولایی در ساخت وساز از طریق تعاونیها دارد، در بیان مسائل حوزه تعاونیهای مسکن دارای موقعیتی ویژه و ممتاز میکند. به منظور کسب اطلاعات بیشتر از وضعیت تعاونیها با علی خواجوی در دفتر نشریه به گفتگو نشستیم.عملکرد تعاونیهای مسکن کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟ تعاونیهای مسکن در طول تاریخ کشورمان شکل گرفته اند و در حال حاضر 26 هزار تعاونی مسکن در سراسر کشور داریم. این تعاونیها در حیطه کاری خود موفق بوده اند و ساخت شهرک های اوج، فرهنگیان، خلبانان شکاری، خلبانان 330، نهاجا، نداجا، و ... نمونه ای از فعالیت تعاونیهای مسکن است، ولی همه این کارها بیسروصدا بوده و روی آنها تبلیغاتی صورت نگرفته است. درحالیکه این تعاونیها سالانه هزاران واحد مسکونی با ارزان ترین قیمت و با سود کم ساخته و تحویل داده اند.البته تعاونیها به دنبال سود نیستند و واحدهای ساخته شده را باید به قیمت تمام شده به اعضا بدهند. در گذشته هر ارگانی مثل نیروی هوایی، نیروی دریایی، سازمان های مختلف، نهاد ریاست جمهوری و غیره هرکدام خودشان تعاونی مسکن داشتند و بعضاً هنوز دارند و مقامات آن نهاد پشتیبان تعاونیها بودند؛ چون سرمایه اندک اعضا را جمع و آن را در طی چند سال تبدیل به خانه میکردند و تحویل متقاضیان میدادند، ولی متأسفانه چون روی کار آنها تبلیغاتی صورت نمیگرفت فعالیت های آنها خیلی بارز نبود.اگر تعاونی ها چنین توانایی دارند پس چرا طرح مسکن مهر که ابتدا دست تعاونیها بود از آنها گرفته شد؟مسکن مهر طرح خوبی بود ولی در اثنای کار و به خاطر برخی سودجویی ها کار را از دست تعاونیها خارج کردند و به انبوه سازان تحویل یا به شرکت های خارجی مثل شرکت های ترکیه ای سپرده شد، درحالیکه ما در کشورمان نیازی به مسکن ساز خارجی نداریم و خودمان در داخل توانمندی بالایی داریم. ایرانیان و تعاونیهای مسکن در تاریخ کشورمان مسکن ساز بوده اند ولی متأسفانه سرنوشت مسکن مهر عوض شد. مبالغ هنگفتی هم از بانک ها به مسکن مهر و به انبوه سازان اختصاص دادند و از آنجا که تمام قراردادهایشان ( به علت هزینه های سنگین انبوه سازان ) باید برایشان سودآور باشد تا انجام بدهند و گرنه اصلاً وارد این موضوع نمیشوند، در نتیجه قیمت های تمام شده مسکن در قالب انبوه سازی گران در میآید. ولی تعاونیها نماینده و مورد اعتماد یک گروه هستند و بر کار آنها هم نظارت وجود دارد و قانون تعاونیها هم میگوید کار آنها سود نباید داشته باشد و باید واحدها به قیمت تمام شده به اعضا واگذار شود. در مورد مسکن مهر انبوه سازان با متری350هزار تومان برای ساخت مسکن با صاحبان امتیاز مسکن مهر قرارداد بسته اند و حال پسندیده نیست این مبلغ را افزایش دهند درحالیکه بیشتر مصالح ساختمانی مسکن مهر نیمه کاره با دلارهای ارزان خریداریشده است. هم اکنون انبوه سازان هزینه ساخت هر متر مسکن مهر را 650 هزار تومان عنوان کرده اند که کاملاً دور از انصاف است . البته وزارت راه و شهرسازی به این نتیجه رسیده که مسکن مهر را به اصل خود یعنی تعاونیها برگرداند. اگر همین حالا ساخت مسکن مهر را به تعاونیها بسپارند با چه قیمتی آن را تمام میکنند ؟تعاونیها هیچ گاه با افزایش 30درصدی هزینه ساخت در مسکن مهر موافق نبودند و برخلاف انبوه سازان، به حداکثر افزایش 5 تا 10درصد راضی بوده اند و بدون تردید تعاونی از نرخ های قراردادی تعدی نمیکنند . اما اگر اکنون تعاونیها موفق به انعقاد قرارداد شوند با نرخ 600هزار تومان به بالا میبندند زیرا همه چیز در حال افزایش قیمت است . یعنی شما علت گرانی مسکن مهر را خروج تعاونیها میدانید؟تعاونیها باید به اصل خودشان برگردند. متأسفانه در سال های اخیر تعاونیهای مسکن از چرخه ساخت وساز خارج شده اند و وزارت راه و شهرسازی نه به تعاونیها زمین میدهد و نه وام. بیشتر پروژه های تعاونیهای مسکن هم متوقف شده است .اگر کارها به تعاونیها سپرده میشد بدون تردید نهایت افزایش قیمت مسکن 5 تا 10 در صد بود. تعاونیها در طول تاریخ توانسته اند بسیاری از اعضا را با حداقل هزینه خانه دار کنند و این همان اصلی است که در تعاونیها فراموش شده است. ضمن اینکه بیشتر هیئت مدیره تشکل های انبوه سازان در مسکن مهر افراد عادی بوده اند که در رأس امور قرار گرفته اند و در این خصوص سهل انگاری، اشتباهات و فسادهای فراوانی داشته اند درحالیکه تعاونیها نه تنها دارای هیئت مدیره مطمئنی هستند بلکه رزومه محکمی نیز دارند . به نظر شما راهکار بازگشت دوباره تعاونیها به عرصه ساخت وساز کشور چیست؟وزارت راه وشهرسازی باید سیاستش را عوض کند و زمین و وام کم بهره در اختیار تعاونیها قرار دهد تا تعاونیهای مسکن بتوانند فعالیت کنند و قیمت مسکن را بشکنند. باید رسانه ها سوءتفاهم ها را در مورد تعاونیها رفع کنند و اگر همین رسانه ها زمانی برای اشتباهات بسیار کوچک بر طبل رسوایی تعاونیها کوبیدند، حال باید اعتماد مردم را به تعاونیها برگردانند . قبول دارید فرایند انجام کارها در تعاونیها بسیار زمان بر است ؟زمان بر هست ولی کارها درست انجام میشود. بهتر است تصمیمی را پنج نفر بگیرد تا یک نفر. در شرکت های انبوه سازی تصمیمات زودتر گرفته میشود ولی تالی فاسد آن بیشتر است. هیچ تعاونی نبوده که پول مردم را برداشته و فرار کرده باشد، چون همه ازلحاظ قانونی کنترل میشوند و نمیتوانند تخلف کنند. ولی ما شاهد تخلفات زیادی هم در تعاونیهای مسکن بوده ایم ؟در تعاونیهای مسکن هم تخلفاتی شده ولی در حدی که سروصدا درباره آن برپاشده نبوده است. ما برای کنترل تعاونیها بخش نظارت تشکیل داده و بر کار تعاونیها نظارت میکنیم. هیچ کاری را نمیتوان گفت صد در صد درست بوده، ولی مطمئناً 95 درصد تعاونیها درست عمل کرده اند. این را همه میدانند چون در هر اداره ای تعاونیهای مسکن وجود دارد و خوب عمل کرده اند و واحدهای ساخته شده را تحویل داده اند. تعاونیها برای حمایت از کسانی که در مسکن مهر دچار صدمه مادی و روحی شده اند چه حمایتی میتوانند داشته باشند؟اتحادیه مرکزی نظارت و هماهنگی رشته مسکن در 21 استان کشور نمایندگی دارد و هرلحظه میتواند به شکایت مردم رسیدگی و تا 21 روز رای نهایی را صادر کند، در ضمن باید بگویم رأی اتحادیه مرکزی تعاونیها قابل اجرا است. به نظر شما اگر تعاونیهای مسکن دوباره فعال شوند قیمت مسکن کاهش پیدا میکند؟اگر دولت یازدهم به راستی درصدد تأمین مسکن ارزان قیمت برای مردم است تنها یک راه دارد و آن این است که بخش مسکن را به تعاونیهای مسکن بازگرداند و بر عملکرد آنها نظارت کند. درصورتیکه دولت مصمم باشد برنامه تأمین مسکن ارزان برای خانواده های ایرانی را از طریق ادامه مسکن مهر یا مسکن استیجاری یا مسکن اجتماعی دنبال کند، میتواند از طریق بخش تعاون برنامه هایش را عملیاتی کند، به این نحو که با دادن زمین های دارای کاربری مسکونی به تعاونیهای مسکن، آنها را مجدداً فعال کند تا آنها با پول های خرد مردم مسکن ارزان تولید کنند. یادمان نرود که در بخش تعاون سودآوری و دلالی مطرح نیست و منافع اعضا در نظر گرفته میشود.این گفتگو ادامه دارد ....