خانه اختر چرخ ادب

پروین اعتصامی شاعره مطرح ایران زمین 25 اسفندماه سال 1285 در تبریز متولد شد و در شش سالگی همراه با خانواده اش به تهران آمد و تا سال 1320 که به دیار باقی شتافت، در خیابان مصطفی خمینی، محله سرچشمه، کوچه کمیلی زندگی کرد. همانطور که گفته شد 25 اسفندماه سالروز تولد پروین است و مناسب دیدیم به معرفی خانه پدری وی در تبریز و تهران بپردازیم. خانه پروین در تبریز پروین اعتصامی در اتاقی از اتاق های خانه ای دلباز در محله قدیمی و زیبای ششگلان شهر تبریز به دنیا آمده است.خانه پروین اعتصامی در تبریز، یا همان خانه پدریاش، بنایی وسیع و دلباز است که قدمتش به دوره پهلوی اول میرسد. خانه دوطبقه ای که داخل کوچه ای به نام خودش، در محله ششگلان قرارگرفته است. حیاط بزرگ خانه با باغچه ها و حوض وسط آن چشم انداز اولیه ای است که هر مهمان تازه واردی را به دیدن ساختمان آجری انتهایش راهنمایی میکند. از زمان افتتاح رسمی این خانه، مجسمه ای از پروین نیز در ابتدای پله ها ایستاده؛ گویی همپای دیگر مهمانان به دیدار زادگاه و خانه کودکی خود آمده است.خانه بانوی شعر و ادب فارسی کشور از دوطبقه و یک زیرزمین تشکیل شده که یک هشتی ورودی آن به ساختمان است. دو اتاق و یک سالن با دو ورودی شرقی و غربی منظر خلوت و دل نشینی از طبقه اول خانه است. دو بهارخواب، سه اتاق که یکی از آنها به آب انبار قدیمی راه دارد و یک تنور پخت نان که طی مرمت از زیرخاک بیرون آمده است هم در طبقه بالای راه پله قرار دارند. زیرزمین خانه هم از یک حوضخانه و پنج اتاق گهواره ای تشکیل شده است.شاید به دلیل وجود حیاط وسیع و دلباز 920 متریاش باشد که بسیاری از بازدیدکنندگان از خانه پروین اعتصامی در دفتر نظرات مردمی مطالبی با این مضمون مشترک نوشته اند که «زندگی در چنین خانه ای طبع شعر و ذوق هنری را تقویت میکند».مساحت کلی این خانه هزار و 300 مترمربع است؛ بنایی بزرگ و زیبا که از زمان افتتاح تا به امروز محل دائمی نمایشگاه های اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی شده است. ساختمان ارزشمند محل زندگی پروین اعتصامی، در طی دو سالی که مرمت و بهره برداری شده، به ویژه در نوروز مورد استقبال گسترده علاقه مندان شعر و ادب قرارگرفته است؛ گوهرشناسانی که قدر «گوهری» به نام «پروین» را به خوبی میدانند و از شهرهای مختلف کشورمان برای دیدار زادگاه و خانه پدری او به تبریز میآیند.خانه پروین در تهراندر خیابان مصطفی خمینی، محله سرچشمه تهران کوچه کمیلی ، خانه ای قرار دارد که روزگاری ملک الشعرای بهار، سعید نفیسی و دیگر شاعران و ادیبان بزرگ همین یک قرن گذشته برای دیدن یوسف اعتصامی پدر پروین که و شاعر برجسته ای بوده، به آنجا آمد و شد داشته اند.محمدعلی محمدی، مدیر بافت تاریخی شهرداری منطقه 12 درباره خانه پروین به پیام ساختمان میگوید: این خانه در حال حاضر به سه پلاک ثبتی تفکیک شده است که متراژ هرکدام 250 تا 300 متر است شهرداری یکی از آن ها را به تملک خود درآورده و بازسازی کرده که در حال حاضر کاربرد فرهنگی دارد. دو بنای دیگر نیز در اختیار بخش خصوصی است .مدیر بافت تاریخی شهرداری منطقه 12 درباره معماری این خانه که هم اکنون در اختیار کمیته جهانی موزه ها ( ایکوم ) است، میگوید: این خانه متعلق به اواخر دوره پهلوی اول است و ازنظر محتوایی نیز دارای ارزش است.بنابه تحقیقات خبرنگار پیام ساختمان، در سال 91 و به دنبال تلاش هایی برای تخریب خانه پروین اعتصامی در تهران، خبرنگاران و مطبوعات و رسانه ها در این خصوص اقدام به اطلاع رسانی کردند و همین امر باعث جلوگیری از تخریب این خانه و تملک آن توسط شهرداری گردید که در حال حاضر همانطور که گفته شد در اختیار کمیته جهانی موزه ها است. همین گزارش می افزاید در این خانه هیچ نشانی از اختر چرخ ادب، وجود ندارد و فقط نامی از او باقی است. لذا جا دارد مراجع ذیربط در این خصوص دست به کار شوند و با تاسیس موزه ای به نام پروین اعتصامی هم موجبات حفظ این خانه از گزند دست اندازی و تخریب های آینده و هم زنده ماندن یاد و خاطره شاعره بزرگ سرزمین مان پروین اعتصامی را فراهم آورند.