33 هزار روست ا تخلیه شده است

روستاها بیش از پیش به فراموش سپرده شده اند و شهرها با جمعیت های متراکم همه نظرها و توجه ها را به خود معطوف می کنند شهرها که جنگلی از آهن و بتن و دیوار و آسفالت و دود را تشکیل می دهند نهاد طبیعت گرای انسان را افسرده می سازند و چه بسا او را با خویش بیگانه سازند . متاسفانه روند انزوا ، تضعیف و تخریب روستاهای کشور ادامه دارد و شنیده نشده است که مهاجرت معکوس و قابل ملاحظه ای بوجود آمده باشدمعاون توسعه روستایی و مناطق محروم وزارت کشوراعلام می کند: درحال حاضر بیش از 33 هزار روستا در کشور تخلیه شده است. ابوالفضل رضوی در نخستین همایش علمی مدیریت روستایی و توسعه پایدار با اشاره به اهمیت بحث توسعه علمی مدیریت روستایی گفت: « در نگاه ما به روستا مشکل وجود دارد ما در تعریف خود را از روستا عنوان کرده ایم که روستا سکونتگاهی است که میان 100 تا 3 هزار و 500 نفر ساکن دارد و با این تعریف نمیتوانیم انتظار تولید و حمایت از تولیدکننده را داشته باشیم.اکنون به این نتیجه رسیده ایم که روستا واحدی تولیدی، فرهنگی، مسکونی و میراثی است. روستا ها فضاهایی دارند که در شهرهای ما وجود ندارد برای نمونه آثار تاریخی بیش از 30 هزار ساله در روستا ها وجود دارد که شهر های ما از آن بیبهره اند.»افزون بر تعداد روستاهای تخلیه شده حدود 25 هزار روستا نیز در کشور کمتر از 20 خانوار جمعیت دارند. اگر هر روستا به طور متوسط 300 هکتار زمین کشاورزی داشته باشد یعنی در واقع 10 میلیون هکتار از زمین های کشاورزی بلااستفاده مانده اند.« شاید همین اطلاعات از وضع وخیم روستاهاست که رییس جمهورهم به آن اشاره می کند ومی گوید :دولت میفهمد تخلیه روستا از کشاورز چقدر خطرناک است، نگرانی از تخریب منابع آب، خاک و محیط زیست در کشوری با تمدن کهن ناشایست است و متاسفانه امروز در کشور حتی بین بخش کشاورزی و محیط زیست هم اصطکاک وجود دارد که این به هیچ وجه مطلوب نیست.حجت الاسلام روحانی با تاکید بر اینکه باید روستاهای ما زنده و آباد بمانند، می گوید : سخن گفتن درباره اولویت و ترجیح داشتن صنعت یا کشاورزی حرف منطقی نیست؛ کشاورزی و صنعت نه رودر روی یکدیگر، بلکه در کنار هم هستند. نباید اجازه دهیم خاک تخریب شود. باید برای حفاظت و مراقبت از خاک همه آموزش ببینند و نباید بگذاریم اراضی مرغوب کشور تبدیل به مناطق مسکونی و تجاری شود.»اما کدام سیاست ها ، غفلت ها و عوامل محیطی و اجتماعی و جغرافیایی وضع نابسامان این سال های روستا را ایجاد کرده است؟ در این زمینه کارشناسان معتقدند سیاست های برنامه ریزی شده دولت برای روستاها در چند سال اخیر به گونه ای بوده که نشان از نگاه دولت مردان به روستاها و روستائیان با اولویت و اهمیتی درجه چندم دارد، امری که آسیب جدی به روستاها وارد کرده است .وجود برخی مشکلات قابل حل در روستاها و رفع نشدن آن ها توسط مسئولان باعث شده است که روستانشینان اقبالی به سکونت در روستای آبا و اجدادی خود نداشته باشند و آهنگ کوچ و مهاجرت به نقاط شهری کشورتشدید شود .در بررسی اجمالی مشکلات روستائیان می توان به چند عامل مهم و اساسی اشاره کرد که توجه دولتمردان در حل آن ها می تواند حائز اهمیت باشد.همین 10 15 سال پیش بود که روستائیان در خانه هایی زندگی می کردند که علاوه بر فراهم آوردن محیط آرام و سالم زندگی، امکان نگهداری حیوانات اهلی و محلی برای ذخیره غذای دام ها و ...را هم برای آن ها ممکن می ساخت و کمتر خانه ای بود که محلی برای نگهداری مرغ و گاو و گوسفند و ....در آن وجود نداشته باشد اما در دهه گذشته طراحی خانه های روستایی به گونه ای انجام شده است که امکان دامداری از روستائیان سلب شده است و روستائیانی که زمانی خود به عنوان تولیدکنندگان لبنیات و مواد پروتئینی بودند اکنون تبدیل به مصرف کنندگان همین دسته از محصولات شده اند.در حال حاضر آنچه ما از روستاها می بینیم فقط ظاهر و پوسته است و بر اثر سیاست های نادرست، آداب و رسوم و فرهنگ و سبک زندگی روستائیان در حال تغییری بزرگ است که متاسفانه خود روستائیان از این تغییر بیشترین آسیب را میبینند.شاید هنوز عده ای فکر می کنند شغل اصلی روستائیان کشاورزی و دامداری است اما سال هاست که دیگر این مساله در روستاها واقعیت ندارد.افزایش شدید هزینه ها، تغییر سبک زندگی، درآمد پائین حاصل از کشاورزی و دامداری و نبود امکان کار و اشتغال در روستاها باعث آن شده است که اغلب جوانان و مردان روستائی برای کسب درآمد و گذران امور زندگی به فکر مهاجرت از روستاها باشند و راهی دیار غربت همچون شهرهای بزرگ و کشورهای حاشیه خلیج فارس شوند.سیاست های دولت ها در خصوص احداث کارخانه ها در سال های گذشته باعث آن شده است که اکثر کارخانه ها و کارگاه ها و ..... در حاشیه شهرها و اغلب استان هایی خاص جمع شوند و مردم دیگر شهرها و روستاها از آن ها بیبهره باشند و برای اینکه بتوانند شغلی بیابند راهی شهرهای بزرگ و برخوردار شوند.هنوز اغلب روستاها با وجود داشتن خانه های بهداشت از امکانت بهداشتی درمانی محروم هستند، گواه این مدعی آن است که در اغلب روستاها پزشک دائمی ساکن نیست و اغلب در روزهایی خاص آن هم در ساعاتی محدود پزشکان عمومی در روستاها حاضر می شوند و انبوه جمعیت معطل در خانه های بهداشت را معاینه میکنند اما نه امکانات موردنیاز درمانی را در اختیار دارند و نه زمان لازم جهت معاینه کامل بیماران را.در پی کاهش جمعیت روستاها به دلیل عوامل مختلف همچون مهاجرت، کاهش زاد و ولد و ....جمعیت کودکان و نوجوانان روستایی هم به سرعت در حال کاهش است امری که باعث شده است کلاس های درس مدارس روستایی چند پایه و مختلط شوند.چندپایه و مختلط شدن کلاس های درس عاملی شده است که والدین دانش آموزان رنج رفت و آمد کودک خود به دیگر نقاط برخوردار را به جان بخرند و مانع از حضور فرزندشان در کلاس درس چند پایه یا مختلط شوند.مهـاجرت در بـسیاری از کـشورها یک مـسئله قابل توجه است که گاهی با در دسترس بودن قابلیت های تامین غذا و آب در سایر نقاط بـر شـدت آن افـزوده می شـود.مهـاجرت معمولاً از مناطق آسیب دیده به مناطق شهری یا به مناطق خارج از ناحیه خشکسالی انجـام می شـود. جریان مهـاجرت حتی ممکن است به سوی کشورهای مهاجرپذیر باشد که در این صورت مشکلات مربوط به پناهندگان را نیز در پی خواهد داشت.به هر حال خطر تخلیه روز افزون روستاها چیزی نیست که به سادگی امکان عبور از کنار آن وجود داشته باشد، اگر چه در این زمینه نیاز به تصمیم ها و اراده ها و برنامه های بلند مدت بشدت احساس می شود ولی نباید فراموش کنیم کـــه روستاها هم کنون هم منتظر بسیاری از تصمیم ها، پرو ژ ه ها، توجه ها و تمرکز های ریز و درشت هستند تا حداقل اینکه روند مهاجرت بیشتر از این شتاب نگیرد.