تعاونی ها به عرصه ساخت وساز باز می گردند؟

یکی از بخش های فعال در ساخت وساز کشور تعاونیهای مسکن هستند که بنا شده تا در طرح جدید دولت یعنی ساخت «مسکن اجتماعی» مشارکت جدی داشته باشند. بااین حال بسیاری با وجود احتمال بروز تخلف در تمامی انواع ساخت ها برای حضور آنها مقاومت نشان میدهند. موضوعی که عبداللهی رئیس اتاق تعاون ایران درباره آن می گوید: «اینکه برخی بخواهند درباره ورود بخش تعاون به حوزه ساخت وساز نگران باشند به این معناست که از توانمندی و ظرفیت تعاونی ها اطلاعی ندارند». بااین حال تعاونیهای مسکن حاضر نیستند بازار را به سایر بخش ها واگذار کنند و در این زمینه با وزیر کار مذاکره و موافقت حاصل شده است. علی خواجوی رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن معتقد است: « اتفاقی که موجب شد برخی از تعاونیهای مسکن نتوانند به اهداف از پیش تعیین شده برسند مربوط به مشکلات بیرونی بوده و تعاونیهای مسکن، در سال های گذشته توانمندیهای خوبی در خصوص احداث مسکن داشتند.» مسکن تعاونی در قالب مسکن اجتماعی خواجوی در گفتگو با پیام ساختمان گفت: طی دیداری که با وزیر تعاون؛ کار و رفاه اجتماعی داشتیم، توافق دکتر علی ربیعی با ادغام طرح مسکن تعاونی با اجتماعی حاصل شده و اعلام کردند که به زودی مسکن تعاونی را در قالب مسکن اجتماعی با همکاری وزارت راه و شهرسازی راه اندازی خواهند کرد. وی افزود: افرادی که از پروژه مسکن مهر جا مانده اند یا نفراتی که به تازگی ازدواج میکنند مشمول این طرح میشوند. وی با بیان اینکه هم اکنون 26 هزار تعاونی در سطح کشور فعالیت دارند، گفت: در گذشته در هر اداره و سازمانی یک تعاونی فعالیت میکرد و روسای ادارات نیز به اداره این تعاونیها کمک میکردند درنتیجه همواره عملکرد موفقی داشتند، اما بعد از آغاز اجرای طرح مسکن مهر، وزارت راه و شهرسازی تعاونیها را کنار گذاشت. رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن با اشاره به افزایش 25 درصدی قیمت مسکن در کشور تأکید کرد: دلیل این افزایش قیمت، عدم واگذاری زمین به تعاونیهای مسکن توسط وزارت راه و شهرسازی طی 2 سال و نیم گذشته بوده است. از طرفی تعاونیها قادر نیستند از بانک مسکن اعتبارات دریافت کنند مگر در قالب انبوه سازی. تعاونیها از اقتصاد کشور حذف شدند خواجوی با بیان اینکه تعاونیهای مسکن عملاً از اقتصاد کشور حذف شدند، گفت: بر اساس رایزنیها با مجلس شورای اسلامی و مسئولان تعاون بنابراین است تا با راه اندازی «مسکن تعاونی» در قالب مسکن اجتماعی که موردنظر وزارت راه و شهرسازی است، برای متقاضیانی که در طرح های قبلی آورده لازم را نداشته اند، از طریق وام های جدید و افزایش آن، صاحب خانه شوند. وی ادامه داد: دراین باره موافقت وزیر تعاون؛ کار و رفاه اجتماعی حاصل شده و در حال انجام مقدمات کار هستیم که با شناسایی زمین های موردنظر به زودی عملیات ساخت وساز آغاز خواهد شد. رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن در خصوص انتقادات وارده نسبت به ضعف آموزش نیروهای انسانی در تعاونیها گفت: ما در هر تعاونی یک عضو مهندس داریم ضمن آنکه تعاونیها پروژه موردنظر را برای اجرا به انبوه سازان واگذار میکنند، اما وزارت راه و شهرسازی به دلیل عدم پرداخت اعتبارات لازم عامل اصلی مشکلات گذشته تعاونیهای مسکن بود ، چنانکه وقتی پروژه به مرحله 20 درصدی و دریافت اعتبارات از بانک مسکن میرسد، شرط پرداخت تسهیلات این بود که ارائه تسهیلات یا در قالب مسکن مهر و یا انبوه سازی امکان پذیر است، به این ترتیب عملاً جلوی پیشرفت تعاونیها گرفته میشد. وی با بیان اینکه هم اکنون چندین پرونده موجود است که به دلیل عدم تخصیص اعتبارات بانک مسکن نیمه کاره و معطل مانده است، افزود: وقتی 50 درصد کار در اثر نبود اعتبارات بانکی معطل بماند، مقصر اصلی بانک مسکن است. خروج تعاونی ها از بخش مسکن باعث تورم شد خواجوی برای حل این مشکل از تشکیل اتحادیه نظارت خبر داد و گفت: بناست در این اتحادیه به سرعت به مشکلات این نوع تعاونیها رسیدگی و در خصوص آنها تصمیم گیری شود، به این ترتیب متخلفان به محاکم قضایی ارجاع داده میشوند و شرکت هایی که مشکل اعتباری داشتند هم به شیوه کدخدا منشی و همکاری وزارت راه و شهرسازی مشکلاتشان حل شود. وی با بیان اینکه تعاونیهای مسکن در واگذاری مسکن به اعضا سود قیمت تمام شده را محاسبه نمیکنند، تصریح کرد: بنابراین ساخت مسکن موردنظر حدود 20 تا 30 درصد کاهش قیمت به دنبال خواهد داشت، این در حالی است که انبوه سازان همین رقم را به عنوان سود کار خود محاسبه میکنند. یعنی اگر انبوه سازی با متری 1 میلیون خانه میسازد تعاونیها قادرند با متری 650 تا 700 هزار تومان مسکن موردنظر را بسازند. خواجوی معتقد است: در گذشته تعاونیهای مسکن کارنامه درخشانی در ساخت وساز پروژه های مسکونی داشته اند نظیر: پرند، اوج، خلبانان شکاری، نهاد ریاست جمهوری، خلبانان 330 که هم اکنون بدون هیچ مشکلی تحویل اعضای آن شده است. باوجوداینکه تعاونیها کارنامه پرباری در ساخت وساز دارند و پروژه ها و شهرک های زیادی را ساخته اند و بسیاری توسط تعاونیها خانه دار شده اند، اما بعدازآنکه بخش مسکن دست انبوه سازان افتاد و با دادن وام و تسهیلات و ورود انبوه سازان تورم به وجود آمد، در نتیجه مردم که توان خرید مسکن را در خود نمیدیدند به جای سرمایه گذاری در مسکن به بخش های دیگر مانند طلا و سکه و ارز وارد شدند. خواجوی پیشنهاد کرد: برای آغاز عملیات ساخت، باید زمین به قیمت کارشناسی از سوی وزارت راه و شهرسازی واگذار شود، نه آنچه که اخیراً این وزارتخانه در قالب «مزایده» عنوان کرده، چراکه تعاونیها در ابتدای امر آورده ای برای خرید زمین مزایده ای ندارند، عملاً نمیتوانند شرکت کنند. بنابراین معتقدیم مسئولان وزارت راه و شهرسازی زمین به قیمت کارشناسی به تعاونیها واگذار کنند و تعاونیها نیز از پول خرد اعضا و ذخیره بانکی اعتبار لازم را برای ساخت دریافت کنند. رئیس هیئت مدیره اتحادیه سراسری مسکن همچنین در خصوص میزان حمایت از تعاونیهای مسکن، اظهار داشت: پیش تر شکوائیه ای دراین باره به مجلس شورای اسلامی ارائه کردیم و قرار بر این است تا در راستای حمایت بیشتر از تعاونیها در قوانین جدید این موضوع را در نظر بگیرند اما تاکنون هیچ کمکی به ما نشده است. کلام پایانی به این ترتیب باید دید آیا حمایت های دولت از تعاونیها و تقویت این بخش باعث میشود تا تعاون گران به چرخه فعالیت در عرصه ساخت وساز بازگردند. به ویژه آنکه پس از ابلاغ سیاست های اصل 44 و لزوم تقویت سهم تعاون در اقتصاد این نهاد نقش اصلی و محوری در پروژه های ملی داشته و حالا نیز انتظار دارد تا سهمی در پروژه های کلان کشور داشته باشد.