اتلاف برق در سیم کشی ساختمان ها

فرشته توکلی ایران ازجمله کشور هایی است که مصرف انرژی بالایی در حوزه برق دارد و بیشترین مصرف مربوط به بخش خانگی است که در حدود 40 درصد است . ویژگی ساختمان های مسکونی و تجاری باعث شده تا حدود 30 درصد از برق دریافتی در حوزه مصرف به هدر رود که عمدتا ناشی از مشکلات فنی و ساختاری است و به دلیل سیم کشیهای غیراستاندارد و البته فرسوده اتفاق میافتد . ام المسائل ساختمان های قدیمی این مسئله در مورد ساختمان های قدیمی که عمر بالای 20 سال دارند ، بیشتر نمود کرده و اتلاف قابل توجه برق را در کنار خطرات آتش سوزی در پی دارد . سیم کشیها و اتصالات برق در ساختمان ها باید به صورت دوره ای بررسی شود تا از عیوب و مشکلات سیستم کابل کشی مطمئن شد ولی در کشور ما در ساختمان های قدیمی و جدید سیم کشی توکار سیستم برق ، معایب آن را پنهان میکند و در کنار آن نیز به دلیل استفاده از افراد غیرمتخصص و اعمال سلیقه مالکان و سازندگان ، از روش های غیراستاندارد سیم کشی در ساختمان استفاده میشود . در کشور های پیشرفته حتما باید شرکت های بیمه تأسیسات برقی ساختمان ها را بیمه کنند و در صورت نبود استاندارد های لازم سازندگان ساختمان با مشکل بزرگی مواجه خواهند شد . این در حالی است که نسبت به رعایت استاندارد ها در کشور ما بیاعتنایی وجود دارد زیرا تجهیزات و فن آوریهای جدید تأسیسات برقی در بازار ایران به وفور یافت میشوند که در صورت استفاده میزان تلفات و هزینه برق مصرفی را به طور قابل ملاحظه ای کاهش میدهند ، اما به نظر میرسد در زمینه اجبار مصرف کنندگان و سازندگان به استفاده از تأسیسات برقی کم مصرف جدید و سیم کشی بهینه خلأ قانونی وجود دارد . سیم کشی، عامل اصلی هدررفت سیستم سیم کشی ساختمان ها به شیوه رایج عامل اصلی اتلاف برق است . استفاده از کابل های غیراستاندارد که به دلیل قیمت پایین آنها بسیار مورد توجه سازندگان است و نیز عدم توجه به سطح مقطع کابل ها که برای ولتاژ مشخصی تعیین شده ، باعث میشود عبور جریان برق به خوبی صورت نگیرد . ضمن اینکه نازک بودن سطح مقطع کابل موجب گرم شدن سیم ها و از بین رفتن عایق سیم ها میشود که اتلاف برق و از آن بدتر خطرات جانی برای مصرف کنندگان را در بر دارد . در سیم کشیهای غیراستاندارد ، طولانی بودن سیم ها و بهینه نبودن آنها باعث هدر رفت برق میشود . مضاف بر آن ممکن است در جریان سیم کشی داخل لوله های توکار ، سیم ها زخمی شده و باعث از بین رفتن عایق و به تبع آن پرت جریان برق شود . استفاده از نوارچسب در اتصال سیم ها نیز عامل دیگر اتلاف برق است چراکه یا اتصال به خوبی انجام نمیگیرد یا جریان رفت و برگشتی به مرور باعث از بین رفتن اتصالات و ایجاد خطر میشود . کلید و پریز های غیراستاندارد نیز به دلیل عدم قطع و وصل صحیح ، بخشی دیگر از جریان برق را تلف میکنند . علاوه بر آن در ساختمان های مسکونی و تجاری اهمیت سیستم ارتینگ ( که برای حفاظت در برابر صاعقه صورت میگیرد ) به دلیل هزینه های سیم کشی مربوط به آن نادیده گرفته میشود که خود بخش قابل توجهی از انرژی برق را از طریق انتقال به بدنه تلف میکند . در حقیقت در نبود سیستم ارتینگ ، مدار بسته ای بین زمین و حامل های انرژی برقرار شده که بدون استفاده مؤثر در مسیر از بین میرود . کلید های جریان نشتی به طورکلی هر وسیله الکتریکی مقداری تلفات برق به همراه دارد و هیچ گاه این تلفات به صفر نمیرسد ولی با استفاده از تجهیزات استاندارد میتوان آن را به صفر نزدیک کرد . استفاده از کلید های جریان نشتی یا پسماند جریان که وظیفه قطع مدار در زمان پرت جریان برق ناشی از نقص عایق ها یا وسایل الکتریکی ساختمان را بر عهده دارد کمک مؤثری در شناسایی نقاط اتلاف برق و تعمیر یا جایگزینی سیم های معیوب است . از طرفی با رصد کردن جریان ورودی و خروجی برق در مدارها درصد اتلاف برق مشخص میشود . خروج از سنت درصد اتلاف برق در حوزه مصرف کشور ما بالاست زیرا علاوه بر فرهنگ مصرف گرایی که مردم را احاطه کرده ، ساختمان سازی نیز همسو با علم و فناوری روز پیشرفت نکرده است . این در حالی است که سیستم های هوشمند تأسیسات برقی در کشور های پیشرفته از اتلاف کمترین ولتاژ برق در ساختمان ها جلوگیری میکنند . روش های قدیمی و سنتی سیم کشی ما نیز بسیار عقب تر از جهان بوده و ما همچنان اندر خم یک کوچه ایم و نتوانسته ایم این سیستم های هوشمند را که تحولی بنیادین در استفاده از انرژی هستند ، وارد زندگی خود کنیم . همچنین تأسیسات برقی در ساختمان های ما نیازمند تحولی بنیادین و خروج از شیوه سنتی است و تنها در سایه تحقق این امر است که میتوانیم از درصد بالای اتلاف برق بکاهیم .