مدیریت بحران آب، بایدها و نبایدها

گروه تأسیسات:سال هاست که مسئولان وزارت نیرو یکی از معضلات این بخش را در قیمت پایین آب و برق میدانند. از مشکلات مالی گرفته تا معضل بهره وری پایین این صنعت و پرت بالای انرژی در راه های انتقال و توزیع و همچنین مصرف بالای انرژی توسط شهروندان ایرانی همگی به حساب قیمت پایین انرژی و یارانه های گذاشته میشود. تغییرات سبک زندگی خانوارهای ایرانی نیز شرایط را برای شرکت های توزیع برق دشوارتر کرده است؛ به گونه ای که تنها 8 درصد از مصرف برق کشور به دستگاه های الکترونیکی در حالت خاموش موقت (Standby) مربوط میشود. مدیریت قیمتی یک کارشناس شرکت توزیع برق در این زمینه به خبرنگار پیام ساختمان گفت: با مدیریت مصرف میتوانستیم سبک زندگی مردم را هم تغییر دهیم اما اگر میخواستیم این کار را اجرایی کنیم میبایست 10 سال پیش به فکر آن بودیم؛ زمانی که هنوز قیمت پرداختی مشترکان با نرخ تعرفه های برق اختلاف فاحش الآن را نداشت. کاوه همتی در پاسخ به سؤالی در مورد سخنان اسحاق جهانگیری؛ معاون اول ریاست جمهوری مبنی بر اینکه به دلایل مشکلات اقتصادی مردم نمیتوانیم تعرفه های آب و برق را بالا ببریم، اظهار داشت: الآن این کار مشکل است اما حتی بالا بردن اندک قیمت ها نیز از مشکلات اقتصادی شرکت های توزیع و شبکه مدیریت برق و پیمانکاران خصوصی آنها کم میکرد. مگر غیر این است که کارگران شرکت های پیمانکاری نیز از مردم هستند، برخی از این شرکت ها چنان با مشکلات مالی مواجه هستند که حقوق کارگران آنها 3 تا 6 ماهه به تعویق میافتد. وی افزود: ازیک طرف میخواهیم در ارائه خدمات پیمانکاری هیچ خللی پیش نیاید و میگوییم برق یک محصول استراتژیک است ، از طرف دیگر بودجه شرکت ها را پرداخت نمیکنیم و در جایی میگوییم صنعت برق تعطیلی بردار نیست و در هر شرایطی این کارگران را به کار فرامیخوانیم. این کارشناس تأکید کرد: این گردونه معیوب جایی باید اصلاح شود. بر اساس پژوهش هایی مدون و رسمی عرض میکنم که یارانه ها در هیچ موردی به نفع صنعت و قشر حقوق بگیر ما نبوده و به نحویکه در ایران معمول است دچار کج کارکردی است. افزایش قیمت ها تأثیری ندارد یک استاد اقتصاد با اشاره به اینکه اقتصاد انرژی ازجمله شاخه های مورد علاقه اقتصاددانان است،به خبرنگار ما گفت: بیشترین مصرف برق مربوط به بخش های خانگی و تجاری است که رویهم 65 درصد مصرف برق را به خود اختصاص داده است. این نسبت در کشورهای پیشرفته برعکس است و در کشوری مانند آلمان بیشترین مصرف در بخش صنعت است. درحالیکه ما در بخش غیر مولد 2 و نیم برابر بیش از استاندارد جهانی مصرف میکنیم و پرت برق و گاه افراط در مصرف بخش صنعت از معضلاتی است که به دلیل کم ارزش بودن انرژی در کشور ایجادشده است تا جایی که بین 10 تا 30 درصد برق توزیع شده در مرحله توزیع به هدر میرود. یعنی نگاه کم ارزش به برق تنها به مشترکان خصوصی منحصر نمیشود و شرکت های توزیع نیز نسبت به هدررفت این حجم بالا بیاعتنا هستند. محمود صامتی افزود: در تحقیقی که با استفاده از روش های اقتصادسنجی انجام شده ، مصرف برق تابعی از قیمت برق، درآمد خانوارها، بعد خانوار، درصد شهرنشینی، درجه حرارت و تعداد مشترکین برآورد شده است. بر این اساس تغییرات قیمتی اندک،در مصرف برق کم اثر بوده است اما با تغییرات شوک مانند برق میزان مصرف به شکل مؤثری تعدیل میشود که نمونه آن را در بسیاری از مناطق جهان دیده ایم. وی با اشاره به تحقیقاتی در استان خراسان گفت: بر اساس آن تحقیقات هزینه خانوارها و افزایش قیمت بلندمدت برق تأثیری بر روی میزان مصرف نداشته و خانوارهای خراسانی بر اساس عادت خود مصرف میکردند. ساختارهای فنی باید تغییر کند سورنا میر اسماعیلی؛ کارشناس شرکت توزیع برق با افزایش قیمت برق به عنوان تنها راه حل مشکلات موافق نیست. وی به خبرنگار ما گفت: صرف نظر از مشکلات اقتصادی مردم که الآن به پول اندک یارانه ها نیز محتاج هستند فرض کنید قیمت برق از فردا واقعی شد، آیا مشکلات صنعت برق حل خواهد شد؟ آیا میزان پرت بالای برق در منازل به دلیل سیم کشیهای غیراصولی و همچنین 40 درصد پرت انرژی در مسیرهای توزیع و راندمان 30 درصدی نیروگاه های گازی حل میشود. وی ادامه داد: این انتقاد را وزیر صنعت و معدن هم قبلاً وارد کرده بود. اینکه هرچند وقت یک بار میگویند 8 درصد صرفه جویی مشترکان به اندازه تولید یک نیروگاه میشود این فرافکنی مسئولانی است که نمیخواهند به مشکلات شبکه برق ایران اقرار کنند. از طرف دیگر نیز مشکلات شبکه را به این سادگی نمیتوان حل کرد چراکه هزینه مالی و فنی بالایی میطلبد که در برخی جاها اصلاً امکان پذیر نیست بنابراین همه ساختارها نیازمند تغییر است.