ارتینگ جان پناه مردم

آمار گازگرفتگی و مرگ ناشی از استنشاق گاز که به مرگ خاموش معروف است در ایران بالاست ، اما حوادث برق گرفتگی از آمار گازگرفتگی نیز بیشتر است . به دلیل پوشش کمتر خبری نسبت به حوادث گازگرفتگی و حوادث جاده ای آمار حوادث برق گرفتگی که بسیاری از آنها متأسفانه به مرگ منتهی میشود نیز سیر صعودی پیدا کرده است . تنها در سه ماهه اول سال گذشته 34 درصد به آمار مرگ ناشی از برق گرفتگی افزوده شده و 189 نفر در آن مقطع جان خود را از دست دادند . این عدد در آذرماه تبدیل به 605 مورد شد که نسبت به سال گذشته از افزایش 8/14 درصدی خبر میدهد . این آمار یک ماه بعدازآن به 615 نفر فوتی رسید . تهران؛ رکورددار برق گرفتگی بر اساس آمار پزشکی قانونی کشور تهران رکورددار مرگ ناشی از برق گرفتگی در کشور است و 615 مورد فوتی ناشی از برق گرفتگی در کشور که 568 مورد آن مردان بوده اند تهران با 130 مورد مرگ ناشی از برق گرفتگی رکورددار است ، پس از تهران ، خوزستان با 61 مورد ، خراسان رضوی با 44 مورد ، استان های فارس و اصفهان نیز به ترتیب با 39 و 38 مورد بعد از تهران قرار گرفته اند . متأسفانه رشد صعودی این آمار در سال های اخیر نشان میدهد که برنامه مشخصی برای آموزش و کاهش آمار برق گرفتگی وجود ندارد . کارشناسان عمده ترین دلیل این آمار بالا و تفاوت فاحش بین آمار برق گرفتگی در ایران با کشور های پیشرفته اروپایی را در عدم رعایت اصول ایمنی در هنگام مصرف و کار میدانند به گونه ای که برق گرفتگی یکی از عمده ترین دلایل مرگ در محیط های کارگری است . تأسیسات و تجهیزات فرسوده و قدیمی در بسیاری از محیط های کاری و بیاعتنایی کارفرمایان به رعایت اصول ایمنی در محیط های کارگری برق گرفتگی را به سومین عامل مرگ در محیط کار تبدیل کرده است . در 10 ماهه نخست سال گذشته از 615 مورد مرگ ناشی از برق گرفتگی 228 مورد در محیط کار روی داد که البته نسبت به مدت مشابه در سال پیش 4/3 درصد کاهش را نشان میدهد . بر اساس این گزارش ، سال93 ، طی 9 ماه ، استان های تهران با 364 ، خراسان رضوی با 120 و اصفهان با 112 فوتی بیشترین و استان های خراسان شمالی با هشت و ایلام و خراسان جنوبی هرکدام با 9 و کهکیلویه و بویراحمد با پنج فوتی کمترین آمار تلفات حوادث کار را داشته اند . وزارت نیرو و نظام مهندسی مسئول هستند عوامل متعددی در آمار بالای مرگ ناشی از برق گرفتگی دخیل هستند که عدم رعایت اصول ایمنی در محیط کار و تأسیسات و تجهیزات فرسوده مهم ترین آن است . روش ساخت وساز سنتی در ایران علی رغم تذکر مبحث 22 مقررات ملی ساختمان که به شاغلین واجد صلاحیت در رشته برق صنعت ساختمان تأکید دارد ، موجب شده که تأسیسات برق ساختمان به درستی اجرا نشود و نه تنها شاهد هدررفت آن در ساختمان باشیم بلکه خطرات جانی نیز برای شهروندان در خانه و محیط کار داشته باشد . سرقت برق و کابل و همچنین استفاده غیرمجاز از برق توسط مردم نیز یکی از دلایل عمده برق گرفتگی است . در این میان وزارت نیرو و شرکت توانیر تنها به تبلیغات کاهش مصرف برق بسنده کرده اند . سلیمان شیرزادی، عضو شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان در این مورد میگوید : آموزش کارگران و ارتقای دانش فنی مهندسان ‏در حوزه برق دارای اهمیت بسیاری است؛ چراکه اجرای کار تخصصی علاوه بر حفظ منابع انرژی در تأمین ‏امنیت و ایمنی ساختمان ها و بهره برداران تأثیر بسزایی خواهد داشت . ‏ وی تأکید میکند : علاوه بر ذکر موارد فوق ، همکاری همه جانبه دو وزارتخانه کشور همچون وزارت نیرو و نفت ‏باید در حوزه مصرف انرژی با سازمان نظام مهندسی ساختمان به ویژه برای تأمین بودجــه های استفاده از پنل ‏ های خورشیدی لازم و ضروری است . ‏ بر اساس گفته های شیرزادی میباید مدیریت استاندارد مصالح مرتبط با تأسیسات برق و مدیریت تولید این مصالح را هم افزود و تمهیداتی برای الزام مصرف کنندگان به استفاده از این تأسیسات و تجهیزات استاندارد اندیشید . لذا‎ ‎به‎ ‎همان‎ ‎اندازه‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎کمیت‎ ‎و‎ ‎کیفیت تولید ‎مسکن‎ ‎با‎ ‎هزینه‎ ‎حداقل‎ ‎فکر‎ ‎می کنیم باید‎ ‎به‎ ‎مقررات‎ ‎و‎ ‎موارد ‏ایمنی ‎و‎ ‎بهداشت‎ ‎نیز‎ ‎علاقه‎ مند‎ ‎بود .» سیستم ارتینگ جان پناه مردم نصب سیستم ارتینگ طبق استاندارد های جهانی در ساختمان های مسکونی اجباری است و اغلب ساختمان های دنیا از آن استفاده میکنند . در ایران نیز به تازگی زمزمه اجباری شدن این سیستم به عنوان یکی از شروط واگذاری انشعاب برق درآمده است . این سیستم که با عنوان سیم سوم نیز از آن یاد میشود برای هدایت جریان اضافه یا ناخواسته استفاده میشود تا در صورت اتصال ، جریان الکتریکی به بدنه دستگاه اتصال پیدا کند و اگر شخص به بدنه دست بزند دچار برق گرفتگی نشود . سیم سوم برای هدایت جریان اضافه یا ناخواسته استفاده میشود تا در صورت اتصالی، جریان الکتریکی از طریق این شبکه به سمت زمین هدایت شود نه از طریق بدن ما . اما این مسئله در ایران تاکنون جدی گرفته نشده و استفاده از آن اجباری نیست . در ایران وقتی وسایل برقی و تجهیزات خارجی خریداری میشود همگی دارای سه شاخه بوده که به دلیل عدم وجود سیم« ارت» در واحد های مسکونی با تبدیل سه شاخه به دوشاخه عملا شبکه حفاظتی زمین را خارج کرده و بدون این حفاظت مهم از تجهیزات استفاده میکنند . غلامرضا خوش خلق ، معاون هماهنگی توزیع توانیر با اشاره به اهمیت استفاده از سیستم «ارت»در ساختمان ها گفت : «در آینده ای نزدیک به واحد های مسکونی فاقد شبکه زمین ( ارت ) انشعاب برق واگذار نمیشود و یکی از شروط واگذاری انشعاب برق استفاده از شبکه زمین ( ارت ) طبق استاندارد های تعریف شده است .» در نشست مشترک سازمان نظام مهندسی استان تهران ، شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ و شرکت توزیع نیروی برق استان تهران ، مقدمات لازم برای پیاده سازی تفاهم نامه برقراری سیستم زمین ( ارتینگ ) برای متقاضیان درخواست برق ، برای دو شرکت توزیع برق تهران بزرگ و استان تهران موردبحث و بررسی قرار گرفت . بهنام بیات؛ معاون بهره برداری شرکت توزیع برق استان تهران در این زمینه گفت : با انجام این مهم ، تمامی متقاضیان انشعاب برق به رعایت و احداث سیستم زمین بر اساس استاندارد های تعریف شده ، ملزم شدند که این موضوع با نظارت کارشناسان مجرب صورت میپذیرد . اجرای این عملیات هیچگونه خللی در زمان واگذاری انشعاب برق ایجاد نمیکند و حداقل هزینه که بسیار ناچیز است توسط متقاضیان پرداخت خواهد شد .