آمایش سرزمین در آرامش متوازن

گروه گزارش : آخرین خبر سال قبل مربوط به عباس آخوندی در سایت وزارت راه و شهرسازی و اولین خبر سال جاری وی، در حدفاصل یکی دو خبر درباره حمل ونقل و سفر های نوروزی، موضوع مشترکی دارند : نگرانی از گسترش بیرویه شهر ها و رشد فزاینده شهرنشینی کنترل نشده . البته وزیر راه و شهرسازی در هر دو بار راه حل هایی ارائه کرده و از کار های انجام شده گفته ولی همچنان و هنوز ، سخنی از برنامه ریزی برای «توزیع متوازن و هماهنگ جغرافیای کلیه فعالیت های اقتصادی- اجتماعی در پهنه سرزمین نسبت به قابلیت ها و منابع طبیعی و انسانی» که همان آمایش سرزمین باشند ، نیست .طراحی منظومه روستاییوزیر راه و شهرسازی در آخرین روز های سال قبل ، در سالروز تأسیس بنیاد مسکن ، خواستار طراحی منظومه روستایی شد و با بیان اینکه رشد شهرنشینی زیاد شده و شتاب بیشتری گرفته ، گفت : باید از نگاه تک روستایی خارج شویم و شرایطی را ایجاد کنیم تا کیفیت زندگی روستایی با کیفیت زندگی شهری رقابت کند .آخوندی به معیشت روستایی نیز اشاره کرد و گفت : تا 40 سال پیش معیشت روستایی، کشاورزی بود اما اکنون که شهر ها و روستا ها روبه گسترش هستند دیگر نباید کشاورزی را تنها معیشت روستا ها دانست و لازم است معیشت غیر کشاورزی به روستا ها وارد شود . بر این اساس برای وضعیت اشتغال باید اندیشه ای کنیم و این اندیشه در روستا ها نیازمند خدمات زنجیره ای است و من فکر میکنم در این زمینه باید تجدیدنظر هایی صورت بگیرد .وی در ادامه با اشاره به شرایط شهرنشینی ایران و تهران در قبل و بعد از انقلاب اظهار کرد : قبل از انقلاب حاشیه نشینی در شهر ها بسیار کم بود اما الآن که 36 سال از انقلاب میگذرد ، باید ببینیم چقدر توانسته ایم این مشکل را حل کنیم ؟ تمرکز شهرنشینی در این مدت به قدری زیاد شده که الآن قدر مطلق این موضوع پنج برابر افزایش یافته است .توسعه هماهنگ کل زنجیره اسکان بشردر خبر دیگر ، وزیر راه و شهرسازی در پیامی به وزرای مسکن و شهرسازی کشور های آسیا – اقیانوسیه ، شهرنشینی کنترل نشده و گسترش بیرویه شهری را از چالش های کلیدی منطقه عنوان کرده که نیازمند برنامه ریزی مؤثر برای توسعه هماهنگ کل زنجیره اسکان بشر ، از سکونتگاه های روستایی کوچک گرفته تا مجموعه های کلان شهری است .عباس آخوندی در پیام خود به اقدامات انجام شده در داخل کشورمان نظیر به رسمیت شناخته شدن حق برخورداری از مسکن مناسب در قانون اساسی، دغدغه مندی برنامه های پنج ساله توسعه در خصوص مسکن و توسعه شهری و روستایی، تصویب قانون مدیریت و پشتیبانی تولید و عرضه مسکن توسط مجلس شورای اسلامی برای ایجاد چارچوب جامعی برای تأمین مسکن مناسب برای همه گروه های درآمدی، هم در مناطق شهری و هم روستایی اشاره کرده است . همچنین در این پیام اسکان غیررسمی و سکونتگاه های روستایی پیرامون شهری و تلاش برای ایجاد چارچوبی انعطاف پذیر برای باز زنده سازی، بهسازی و نوسازی، ساخت یا مقاوم سازی حدود 200 خانه روستایی در سال توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تأسیس صندوق زمین و ساختمان برای جذب و هدایت پس انداز های خرد به سمت تأمین مسکن ، توسعه بازار ثانویه وام رهنی مسکن و... جزو اقدامات انجام شده دانسته شده است .آب در کوزه و ما !پیداست همه آنچه وزیر راه و شهرسازی از آن گلایه دارد و در هر محفل و مجلسی تکرار میکند در واقع همان عدم «توزیع متوازن و هماهنگ جغرافیای کلیه فعالیت های اقتصادی- اجتماعی در پهنه سرزمین نسبت به قابلیت ها و منابع طبیعی و انسانی» است . جالب آنکه اگر در بین مدیران و مسئولان تصمیم گیر کشورمان ، کسانی باشند که نمیدانند حدود چهل سال پیش «طرح آمایش سرزمین» در ایران تهیه شده بود و بسیاری از پروژها مثل فرودگاه بین المللی امام خمینی ( ره ) ، مجموعه برج میلاد ، مجموعه همایش های صداوسیما ، طرح ساماندهی تپه های عباس آباد و غیره ، زاده و منتج از همان طرح آمایش سرزمین قبل از انقلاب هستند ، قطعا دکتر عباس آخوندی از آن دسته افراد نیست . به عبارت دیگر قطعا وزیر راه و شهرسازی به خوبی مطلع است که در طرح پایه آمایش سرزمین قبل از انقلاب به موضوعات چشم انداز جمعیت ، تعادل میان محیط شهری و محیط روستایی، مهاجرت های میان منطقه ای، چگونگی رشد شهری، رشد اقتصادی و نابرابریهای اجتماعی، محیط زیست و منابع طبیعی و میراث فرهنگی، وحدت ملی و تمرکززدایی، محیط بین الملل و روابط خارجی، سازماندهی جامعه روستایی، رشد شهری و نظام شهری پرداخته شده بود . فرض ها و اهدافی که در هرکدام از موارد بالا در نظر گرفته شده بود همراه باسیاست هایی که برای هر یک از بخش های اقتصادی پیشنهادشده بود ، به ترسیم چشم انداز ایران انجامید و گزارش مطالعات «استراتژی درازمدت آمایش سرزمین» در اردیبهشت 1356 در 15 جلد منتشر شد ، اما بعد طرح تهیه شده آمایش سرزمین به طور کامل کنار گذاشته شد!