حق کمیسیون املاکی ها چگونه محاسبه می شود؟

در شماره قبل طی گزارشی به اختصار به موضوع تعرفه مشاوران املاک و حق کمیسیون این صنف اشاره شد. در این شماره با تفصیل بیشتری به این موضوع پرداخته می شود.وقتی میخواهید خانه ای را خریدوفروش یا اجاره کنید، مشاوران املاک از شما کارمزدی دریافت میکنند که اصطلاحاً به آن حق کمیسیون میگویند. بسیاری از مستأجران یا معامله گران بازار مسکن از نرخ های متفاوت و گاه سلیقه ای کارمزد بنگاه داران شاکی هستند و نمیدانند مبنای دقیق تعیین این نوع کارمزد چیست؟.بر اساس مصوبه مورخ 7/4/1379وزارت صنعت، معدن و تجارت، کارمزد بنگاه های املاک قانونمند شده است. این مصوبه اجازه دریافت هر نوع کارمزد سلیقه ای را از بنگاه داران سلب و برای آنها فرمولی تعیین کرد تا بر مبنای آن کارمزد خود را محاسبه کنند. این فرمول برای اجاره و خریدوفروش مسکن متفاوت است و خوب است که بدانید معادلات آن برای هر استان و شهرستان نیز منحصربه فرد است. این موضوع به آن معناست که مثلاً بنگاه داران شیرازی حق ندارند به اندازه تهرانیها کارمزد بگیرند یا مشاور املاکی که در شهرستان کوچک تری مانند آبیک قزوین فعالیت میکند، نمیتواند مبنای تعیین کارمزدهای خود را فرمول بنگاه داران شهرهای بزرگ تر قرار دهد، بنابراین افرادی که قصد دارند در سایر استان ها و شهرهایی غیر از تهران، ملکی خریداری کنند یا به فروش برسانند باید از نرخ های مصوب اتحادیه مشاوران املاک شهر موردنظرشان مطلع شوند. حق کمیسیون در شهر تهرانبرای اطلاع از حق کمیسیون ملک مورد معامله در هر شهری کافی است به پایگاه اینترنتی اتحادیه مشاوران املاک همان شهرستان مراجعه کنید یا به صورت تلفنی، از آن اتحادیه میزان حق کمیسیون قانونی شهر موردنظرتان را بپرسید. برای مثال حق کمیسیون مصوب خریدوفروش ملک برای تهرانیها به شرح زیر است.1-برای معاملات املاک تا 30میلیون تومان: از هر طرف معامله نیم درصد ارزش ملک2- برای معاملات املاک بیشتر از 30 میلیون و تا 50میلیون تومان: نیم درصد برای 30 میلیون تومان اول + 75 صدم درصد برای مازاد آن. یعنی اگر شما خانه ای خریدید که 31میلیون تومان قیمت داشت، برای 30 میلیون آن نیم درصد + 75 صدم درصد یک میلیون تومان باقیمانده، باید حق کمیسیون پرداخت کنید.3- برای معاملات املاک بیشتر از 50 میلیون و تا 100 میلیون تومان: برای 30 میلیون اول نیم درصد + 75صدم درصد مازاد آن تا 50 میلیون تومان + نیم صدم درصد برای مازاد آن. با این حساب فرمول حق کمیسیون برای یک خانه 51میلیون تومانی این است نیم درصد برای 30 میلیون اول+ 75صدم درصد برای 20 میلیون آن+ نیم درصد برای یک میلیون تومان باقیمانده.4- برای معاملات املاک بیش از 100میلیون تومان: برای 100میلیون تومان آن طبق بند های 1 و 2 و 3 و برای مازاد آن میزان 25صدم درصد به عنوان کارمزد از هر طرف معامله گرفته میشود. این موضوع تنها درباره معاملات خریدوفروش صدق میکند. میزان حق کمیسیونی که باید بابت اجاره خانه بپردازید، تابع فرمول کشوری است.حق کمیسیون اجاره و رهن برای تمام استان هابرای محاسبه حق کمیسیون رهن و اجاره خانه، ارزش اجاره یک ماه آن خانه را درنظر میگیرند و به اندازه یک چهارم آن حق کمیسیون از هرکدام از طرفین یعنی مالک و مستأجر دریافت میکنند. برای تعیین ارزش اجاره یک خانه به این صورت عمل میکنند: هر یک میلیون تومان رهن خانه معادل 30هزار تومان اجاره ماهانه است. به این ترتیب خانه ای که با قیمت 10میلیون تومان رهن و 300 هزار تومان اجاره ماهانه، معامله شده است ارزش اجاره ای معادل 600 هزار تومان دارد. اگر بخواهیم یک چهارم 600 هزار تومان اجاره را محاسبه کنیم، نرخ کارمزد بنگاه دار 150 هزار تومان میشود. به این ترتیب مالک باید 150هزار تومان و مستأجر نیز به همین اندازه به بنگاه دار پرداخت کند. اگر خانه را خودمان پیداکرده باشیماین حق گروه ها در شرایطی پرداخت میشود که بنگاه دار خانه مورد معامله را به خریدار یا مستأجر معرفی کرده باشد. در غیراین صورت آنها تنها میتوانند از شما کارمزد نوشتن قرارداد را دریافت کنند که معمولاً به اندازه نصف مبلغ حق کمیسیون است.متأسفانه برخلاف آنچه در قانون آمده است این بخشنامه در تمام دفاتر املاک اجرایی نمیشود و علاوه بر این دیده شده بنگاه داران به دریافت حق کمیسیون اکتفا نکرده و اقدام به گرفتن حق دلالی برای مشتری یابی می کنند. برخی بنگاه داران به فروشنده ها و موجران وعده میدهند که میتوانند مشتریان دست به نقدی را برای واحدشان البته با نرخ بالاتر از قیمت پیشنهادیشان فراهم کنند. برای گریز از این بیقانونی بهتر است دفاتر املاک بخشنامه مربوط به دریافت حق کمیسیون و حق دلالی خود را در معرض دید متعاملین قرار دهند تا آنها از پرداخت حق کمیسیون خود در معاملات مختلف مطلع شوند.