شهرداری با معماران هماهنگ باشد

علیرضا عظیمی *به تازگی طرح اخذ تأییدیه برای نماهای شهر تهران در دستور کار تمامی مناطق شهرداری تهران قرار گرفته است.این کار باهدف جلوگیری از ساخت بناهایی با نماهای نامتعارف و بیهویت و توجه به مسائلی مانند سیمای شهری و ...اجرا شده است.از دیگر اهداف این طرح، اقدامی عملی برای نیل به دستور شفاف و مستقیم مقام معظم رهبری پیرامون توجه به معماری ایرانی اسلامی میباشد.به عنوان کسی که زخم خورده نماهای نامتعارف پیشین بوده ام و با دانشجوها و کارفرمایان خود ساعت ها در این باره مجادله کرده بودم، حرکت شهرداری و ساختار کمیسیونی برای تائید نماها را اقدامی صحیح و مناسب تلقی میکردم، تا روزی که طرحی جدید به دفتر ما ارجاع شد.اخیراً دو پروژه با یک کارفرما به دفتر ما ارجاع شد. ما در باب طراحی داخلی و دیگر فضاها با کارفرما تفاهم داشتیم اما در باب طراحی نما پیشنهاد دادیم که با آرامش ابتدا نمای پروژه با عرض ده متر را طراحی کنیم و سپس به سراغ نمای پانزده متری برویم.کارفرما موافقت کرد اما شرط طراحی به سبک رایج شبه کلاسیک را بر ما نهاد.خوشبختانه ما این بار مجبور نشدیم مجادله نماییم و نهایتاً عذر کارفرما را بخواهیم بلکه به پشتوانه قانون جدید وضع شده در شهرداری در همان جلسه نخست او را متقاعد کردیم از این خواسته صرف نظر نماید و اجازه دهد ما موضوعات بهتر و حرفه ایتری را در نمای کار ایشان انجام دهیم.منتهی در نهایت حسب قراردادهای وی، او از ما خواست مصالح سنگ و چوب را در طرح و ایده پردازیهای خود منظور نماییم.این خواسته نامعقولی نبود و ما بررسیاش کردیم.پس از دو هفته با توجه فضا و ساختمان های موجود در سایت پروژه، نمایی فنی، با جزئیات فنی جدید،به لحاظ مفهومی متصل با کاخ تچر و الهام برداری از نمای بدنه های خانه های سنتی کاشان طراحی کردیم.کارفرما نما را بسیار پسندید و از ما خواست مسائل شهرداری و تأییدیه آن را نیز اخذ نماییم.ما فکر میکردیم کار تمام است!اما در شهرداری وضعیت دگر گونه بود.کارمندی بر مسند نشانده اند با عنوان دبیر کمیسیون نما که میبایست نما را تائید نماید تا ما فرم 23 صفحه ای شماره 3 را تکمیل و به کمیسیون، برای اخذ تأییدیه نهایی ارائه دهیم.روزی که با طرح و عکس های نما به کارمند مراجعه کردم دو نفر دیگر نیز مراجعه کرده بودند.هر سه نما توسط کارمند رد شدند!کارمند از نفر نخست پرسید: مگر معماری اسلامی آجر است که آجر زده اید؟ از نفر دوم پرسید: مگر معماری اسلامی تاق است که تاق زده اید؟ و از من پرسید: می شه شما معماری ایرانی را برای من تعریف کنید؟ من نمیدانستم بعد از انصراف از مقطع دکتری میبایست معماری ایرانی را برای کارمندان شهرداری تعریف نمایم وگرنه قطعاً کتاب هایم را اهداء نمیکردم! بدین ترتیب ما وارد فرایند کرکسیون جلسه به جلسه نما با کارمند شدیم تا نهایت طرحی ارائه شد و تأییدیه گرفت.اما طرح نهایی، نمایی مدرن نزدیک به کمپوزیسیون و ترکیب بندیهای مدرن اولیه است.در شهرداری نمای کلاسیک رد است.هر نمایی که با سنگ مرغوب باشد چون مظنون به کلاسیک است، نیز رد است! در شهرداری نما باید سیمانی یا مدرن با رگه هایی از چوب باشد. برای کارمندان شهرداری نما یا کلاسیک است که رد است، یا مدرن است که تائید است.دیگر نماها جای بحث ندارند! کارمندان شهرداری چون استادی دانشگاهی، روی طرح مهندسان خط میکشند، خط خطی میکنند و حتی پیشنهاد زاویه دوربین رندم گیری و رنگ و بافت متریال نیز میدهند! البته من از طریق صحبت با کارمند شهرداری به او یادآور شدم که بهتر است روی طرح مهندسان خط نکشند و تنها نکات را در کنار برگه یادداشت نماید.ما حتی در دانشگاه دیگر روی طرح بچه ها خط نمیکشیم! اگر جلوی این وضع را نگیریم و موضوع اخذ تأییدیه را به مسیر اصلی برنگردانیم روزی همه نماهای تهران مدرن خواهند بود! حالا مدرن هم داریم تا مدرن! بگذاریم آنچه امروز تأیید میشود را فعلاً مدرن بخوانیم! همان طور که ما نمای پروژه دوم 15 متری را مدرن کار کردیم و کارمند هم خیلی پسندید و تأییدیه هم گرفت.کارفرمای ما بعد این دو پروژه حرف ها و خواسته های ما را زیاد قبول ندارد، زیرا شهرداری با دانشگاه هماهنگ نیست، با معماران هماهنگ نیست، با اقتصاد هماهنگ نیست.شهرداری تهران تنها با تقویم های وزارت کشور هماهنگ است!*کارشناس ارشد معماری