کمی تا قسمتی خواب آلود

ناگفته پیداست که این روزها بیشتر بازارهای داخلی بالاخص بازار مسکن و نیز صنایع مرتبط نیز تولید مصالح و مصنوعات فلزی در حالت رکود هستند. این در حالی است که شاهد افزایش مداوم سطح عمومی قیمت ها هستیم. از طرف دیگر اوضاع این قدرها هم بد نیست: شرایط اقتصاد جهانی به نسبت بحران های اقتصادی سال های گذشته بهتر است، قیمت جهانی نفت ثبات داشته و احتمــال موفقیت در مذاکرات هسته ای بارقه امیدی را به دل اهالی ساختمان و سایر صنعتگران تابانده است. در سطح داخلی نیز، حجم بودجه سالانه بالاخص بودجه های عمرانی دولت افزایش قابل توجهی یافته است. مجموعه درهم و برهم فوق ما را ناچار کرد که به سراغ یکی از روزنامه نگاران خبره اقتصادی – که البته بیشتر خود را تحلیلگر اقتصادی می داند و قطعا از نوابغ! روزگار ماست – رفته و چند پرسش را با وی در میان بگذاریم. اینک شما و آن چند سوال و جواب ما با ایشان: ما: چرا بازار مسکن راکد است؟از خدا و شما و ما کارشناسان اقتصادی پنهان نیست که بازار مسکن در رکود به سر می برد. حالا سوال این است که چرا بازار مسکن راکد است؟ از دید ما آگاهان و تحلیل گران اقتصادی، رکود در بازار مسکن رکودی عادی نیست بلکه از نوع «رکود تورمی» است. این اصطلاح به معنای رکود خشک و خالی به اضافه افزایش مداوم سطح عمومی قیمت ها است. پس لابد باید اول به این سوال پاسخ داد که چرا با «افزایش مدام سطح عمومی قیمت ها» مواجه ایم؟ جواب آن ساده است: چون بازارها نامطمئن است! حالا چرا بازارها متلاطم و نامطمئن است؟ این یکی جواب ساده ای ندارد!ما: حالا واقعا چرا بازار داخلی متغییر است؟البته برای کسانی که به دنبال ساده ترین راه حل ها و پاسخ ها هستند می توان عللی را پیدا کرد: نرخ ارز خودش همینجوری در بازار آزاد مشغول نوسان بود که خوشبختانه بانک مرکزی به کمک آمد و چند فقره وام و تسهیلات کلان پیش بینی کرد که البته به کار کسی نیامدند و در نتیجه تاثیر چندانی بر چیزی نگذاشتند! نرخ سود بانکی هم که کاهش یافته و مردم که نگرانی اقتصادی دارند نسبت به خروج وجوه از بانک ها اقدام کردند که منجر به افزایش حجم نقدینگی در جامعه شده است، اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها نیز به افزایش حجم نقدینگی منجر شده است، ولی اشکالی که الان وجود دارد این است که با وجود افزایش حجم نقدینگی در جامعه، مردم نمی دانند در کجا سرمایه گذاری کنند تا سود بیشتری ببرند چون رکود شاملل همه بازارهاست و همه چیز کمی تا قسمتی خواب آلود است. به علل فوق بیفزایید تحریم های بین المللی و افزایش بیکاری و پایین بودن رشد اقتصادی کشور ما نسبت به کشورهای همسایه و شرایط نامساعد اقتصاد جهانی.ما: شرایط ما قابل درک است ولی چرا شرایط اقتصادی جهانی نامساعد است!؟خدا به زمین گرم بزند این امریکای جهانخوار را! هی بدهی بالا می آورد ولی تاوانش را باید اقتصاد جهانی بدهد! بازارهای سهام جهانی تحت تاثیر بحران های بدهی در اروپا و امریکا نزول کرده و موجب کاهش رشد اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری شده است. اروپا و امریکا بر سر قضیه اشغال شبه جزیره کریمه و شورش و جنگ داخلی در اوکراین با روسیه سرشاخ هستند. تحولات و بحران های سیاسی و اجتماعی در سطح خاورمیانه نیز به قضیه دامن زده است. اعتماد به بازار سرمایه کاهش یافته و بازارهای پولی و مالی در سراشیبی قرار گرفته است. افزایش جهانی قیمت طلا ماحصل تمامی رکودهای پی در پی است: تنها مکان مطمئن برای سرمایه گذاری و حفظ سرمایه در جهانی نامطمئن و نامتعادل و غیرقابل پیش بینی و رو به نزول و سقوط!ما: اگر بازارها راکد است پس چرا کاهش تقاضا باعث کاهش قیمت ها نمی شود؟به غیر از ما آگاهان و تحلیل گران اقتصادی، حتی خود شما هم شاهد هستید که همزمان با کاهش تقاضا و رکود شدید حجم معاملات در بازار مسکن، قیمت ها افزایش یافته و می یابد! ظاهرا این از آن مواردی است که نه تنها قانون عرضه و تقاضا کار نمی کند بلکه آب هم سر بالا می رود! به اعتقاد ما آگاهان و تحلیل گران اقتصادی، علل این امر مسائل و موارد معدود و پیش پا افتاده و ناچیزی است نظیر مشکلات مالی کارخانجات تولیدی مصالح و فولاد و نیز مصرف کنندگان بزرگ مثل انبوه سازان از جمله بدهیها و سرمایه در گردش، کاهش تورم، کاهش زودرس تقاضا برای ماه مبارک رمضان، ضعف تزریق بودجه های عمرانی که تا الان که سه ماه از سال می گذرد هنوز حتی یک ریال هم به وزارت راه و شهرسازی پرداخت نشده، روند رو به رشد برخی دیگر از بازارها از جمله سهام فرابورس، افزایش بیثباتی و کاهش اعتماد و ترس از آینده بازار، افزایش قیمت های جهانی و افزایش قیمت طلا، قانون هدفمند شدن یارانه ها و افزایش شدید هزینه تولید، تقویت بازارهای رقیب از جمله طلا و خودرو، مشکلات جدی در تامین و قیمت مواد اولیه صنایع فلزی از جمله نورد و ریختگری و ...ما: بالاخره علت رکود تورمی چیست؟اگر منظور از سوال فوق، رکود تورمی فعلی در بازار فولاد است که ما آگاهان و تحلیل گران اقتصادی مهم ترین علت را شرایط و حجم تقاضای دولتی در کنار افزایش قیمت ها ذکــر می کنیم. ما: حالا باید چه کار کنیم؟باید امید داشت! امید به این که بودجه های عمرانی به بخش ساخت و ساز کشور تزریق شود و در کنار این دوپینگ! افزایش حجم نقدینگی به سمت بازارهای مسکن و فولاد سرازیر شود و باعث رونق آنها شود.ما: از این که وقتتان را به ما دادید از شما ممنونیم.من هم مثل شما، از این که وقتم را به شما دادم از خودم ممنونم!