هیجان همنشین ی با ارواح

روستای تاریخی «میمند» که در اجلاس جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید، تنها یک اثر باستانی برای دیدن نیست. حضور در میمند، این شانس را به هر بازدیدکننده ای میدهد که در اتاقک های خاصی اتراق کند که از چند هزار سال پیش، محل تولد، زندگی و وفات نسل های متعدد از ساکنان این سرزمین بوده اند. میمند با قدمت چندهزارساله، از اقامت گاه های اولیه انسان های ساکن در ناحیه مرکزی ایران بوده است که به شکلی بدوی و برای در امان ماندن از شرایط جوی و نیز حیوانات وحشی، دل صخره ها را میکند و برای خود و خانواده اش اتاقک هایی درست میکرد که هم اکنون نیز رگه هایی از حیات در آن ها جریان دارد. این روستای تاریخی که از چند سال پیش در رسانه ها بیشتر به آن پرداخته شد، درواقع تشکیل شده از دست کندهایی که حاصل غلبه تیشه بر سنگ بوده اند و علاوه بر در نظر گرفتن کمد و تاقچه های سنگی حجاری شده، فضای داخلی آنها تحت دوده آتش قرار می گرفته تا علاوه بر جلوگیری از نفوذ حشرات و خزندگان موزی، از فرسایش تدریجی لایه های داخلی سنگ نیز تحت مجاورت اکسیژن هوا، جلوگیری شود. بشری که از این ترفند برای زندگی استفاده میکرد، علاوه بر آن که تحمل آفتاب گرم تابستان و هوای سرد و برف آلود زمستان برایش راحت میشد، از فرزندان و خانواده خود در برابر حیوان هایی چون پلنگ، محافظت میکرد. این روند تا چند سال پیش به شکل طبیعی و نسل اندر نسل جریان داشت؛ تا جاییکه هم اکنون در میمند، هم آتشکده ای که به موزه تبدیل شده وجود دارد، هم مسجد و حسینیه. اما از چند سال پیش، روند کوچ از میمند مانند همه روستاهای ایران جریان یافت و اکنون بیشتر وارثان دست کندهای روستا، در شهرهای اطراف زندگی میکنند؛ هرچند برخی از بزرگ ترهای آنها در فصل های گردشگرپذیر، به روستای آباء و اجدادی خود مراجعت می کنند تا از طریق ارایه محصولات محلی و نیز میزبانی از گردشگران، درآمدی به دست آورند. برای رسیدن به میمند، دو مسیر مشخص وجود دارد؛ یکی این که از طریق کرمان، پس از گذشتن از مس سرچشمه، از طریق شهر بابک به سمت روستا که در 40 کیلومتری شمال این شهر قرار دارد عزیمت کنید، دیگر راه، بین دو شهر رفسنجان و انار، به شکل یک راه فرعی آسفالته 100 کیلومتری وجود دارد که میتوان گفت، مسیری زیبا اما در برخی نقاط، لازم الاحتیاط است. بویژه آن که رانندگی در شب این جاده، به دلیل برخی پیچ های کوهستانی و در فقدان علایم هشداردهنده و گاردریل ها، کمی دور از احتیاط به نظر میرسد. با این اوصاف، پس از گذشتن از چند روستای کوهستانی، به محوطه ای میرسید که پیش و بیش از هرچیز، شکل آن توجه هر بیننده ای، به ویژه هر ناآشنا و تازه واردی را به خود جلب میکند. از همین روست که از چند سال پیش، تصمیم بر آن شد که منظر این روستای تاریخی، در فهرست جهانی یونسکو به ثبت برسد. در سیوهفتمین اجلاس میراث جهانی ملموس که دو سال پیش در آسیای شرقی برگزار شد ، ایران پرونده «منظر فرهنگی تاریخی میمند» را به عنوان اثر طبیعی در آخرین لحظه ها برای ثبت جهانی ارایه کرد، اما با مخالفت تعدادی از کشورها روبه رو شد که دلیل آن را ابهام در برخی موارد این پرونده، بخصوص کوچ عشایر و ناقص بودن اطلاعات آن مطرح کردند. به همین دلیل اعلام شد، در صورتی که ایران بتواند تا دوماه پس از پایان یافتن اجلاس، موارد مبهم را برطرف و پرونده را به یونسکو بفرستد، این پرونده در سیوهشتمین اجلاس یونسکو (2014 میلادی) بدون در نظر گرفتن هیچ سهمیه ای از سوی ایران، در فهرست میراث جهانی به ثبت میرسد. این در حالی است که دوباره اعلام شد جهانی شدن میمند باز هم عقب افتاده و این پرونده در سال 2015 بررسی میشود، چون تا مهلت تعیین شده، فقط مقدمات مطالعات مربوط به آن انجام شده است. درنهایت، چندی پیش در سیونهمین اجلاس میراث فرهنگی یونسکو در آلمان، پرونده محوطه باستانی «شوش» و همچنین منظر فرهنگی «میمند» مورد بررسی قرار گرفت و با اکثریت آراء، این دو محوطه باستانی به عنوان هجدهمین و نوزدهمین اثر جهانی ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسیدند.