قربانگاه آثار تاریخی

نقض قانون و تخریب آثار فرهنگی تاریخی در برخی طرح های سدسازی از جمله سد «سیلوه» ادامه دارد. بر اساس بند ج ماده 114 قانون برنامه پنج ساله چهارم همه وزارتخانه ها، سازمان ها و مؤسسات دولتی موظف هستند قبل از اجرای طرح های عمرانی گسترده و در مرحله امکان سنجی و مکانیابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی- تاریخی میراث فرهنگی در آن خصوص اقدام و در طراحی و مکانیابی طرح های یادشده نتایج مطالعات را رعایت کنند. بر اساس گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با وجود تلاش و پیگیریهای پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برای انجام مطالعات فرهنگی تاریخی در حوزه سد «سیلوه» پیرانشهر آذربایجان غربی و شناسایی 8 محوطه تاریخی از عصر مفرغ و دوره های تاریخی در این منطقه ،کار ساخت این سد همچنان ادامه دارد. نخستین بار ابراهیم خرازی، کارشناس باستان شناسی اداره میراث فرهنگی آذربایجان غربی با ارسال گزارشی از اهمیت وجود آثار فرهنگی تاریخی محدوده این سد و تپه های «مِیند» خبر داد و در بهار 94 در جریان انجام عملیات بررسی و شناسایی خط لوله انتقال آب در نزدیکی سد «سیلوه»، نسرین قهرمانی کارشناس پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری متوجه تخریب بخش زیادی از محوطه های محدوده کانال تأسیسات شد. به منظور بررسی دقیق تر در محدوده موردنظر به طول 17 کیلومتر که مسیر کانال انتقال بود 8 محوطه فرهنگی – تاریخی مورد بررسی و شناسایی قرار گرفت و معلوم شد این محوطه ها، به عصر مفرغ (هزاره سوم قبل از میلاد) و دوره های تاریخی مانند اشکانی مربوط است. کارشناسان میراث فرهنگی به منظور شناسایی بیشتر محوطه های پیرامون سد خواستار بازدید از محدوده دریاچه سد شدند که با ممانعت مسئولان سد مواجه و درنهایت عملیات ساخت سد بدون توجه به درخواست های پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ادامه یافت. بر اساس این گزارش، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در سال 1388 مطالعات باستان شناختی در سد «سیلوه» را خواستار شده بود اما با وجود انجام مکاتبات فراوان و تشکیل جلسات حضوری برای تأکید بر اجرای برنامه مطالعات فرهنگی – تاریخی آثار حوضه سد با بیتفاوتی کارفرما (آب منطقه ای آذربایجان غربی) مواجه شد طوری که در حال حاضر ساخت این سد مراحل پایانی را پشت سر میگذارد . حدود یک ماه قبل نیز سد «پیغام چای» برخلاف درخواست های مکرر پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برای انجام عملیات نجات بخشی آثار فرهنگی- تاریخی و برخلاف قانون در دست ساخت قرار گرفت. این اقدام در حالی انجام شد که در بررسیهای صورت گرفته 27 اثر فرهنگی- تاریخی در محدوده سد «پیغام چای» شناسایی شد، همچنین آثاری از تپه های دوره تاریخی ازجمله اشکانی و کورگان هایی (گورهایی) از هزاره اول قبل از میلاد مربوط به اقوام سکایی شناسایی شد که مشابه آنها پیش ازاین در شمال این منطقه و در محدوده سد «خدا آفرین» شناسایی و مورد کاوش قرارگرفته بود. اما کارفرما بدون توجه به تذکرات مکرر پژوهشکده باستان شناسی و انجام عملیات نجات بخشی آثار ارزشمند مدفون در منطقه به ساخت وساز خود همچنان ادامه میدهد. به این نکته نیز باید توجه داشت که در کنار جنجال های خبری که حدود هفت سال پیش برای آبگیری سد سیمره به وجود آمد، مسئولان طرح ساخت سدسیمره پیش از اجرای عملیات برای انجام عملیات نجات بخشی آثار باستانی همکاری کردند که این امر به شناسایی چندین اثر تاریخی و انتقال آنها به مکانی دیگر و در نهایت تشکیل یک موزه از آثار کشف شده در محوطه این سد منجر شد .