اعزام مهندسان به خارج

کد مطلب :2273کورش شرفشاهیبیکاری یکی از چالش های جدی تمامی دولت ها بوده و راه گریز اصلی آن، ایجاد اشتغال است؛ اما ازآنجاکه هر کشوری توانایی و قابلیت خاص خود را دارد، اشتغال زایی در تمامی حوزه ها برای همه دولت ها امکان پذیر نیست. ازآنجاکه در کشور ما نیز ظرفیت اشتغال زایی محدود است مسئولان به فکر اعزام نیروی کار به خارج از کشور افتادند و از همین رو، در قالب برنامه های توسعه پنج ساله، اعزام نیروی کار به خارج از کشور تعریف شد و برای یک دوره، اعزام 100 هزار نیروی کار به خارج از کشور در دستور کار دولت قرار گرفت؛ اما این مهم در برنامه های سوم، چهارم و پنجم توسعه به شکل کامل اتفاق نیفتاد. از سوی دیگر تجربه نشان داده که نیروهای متخصص و مهندسان راه، ساختمان و عمران کشور ما با اقبال عمومی در کشورهای دیگر روبه رو شده اند؛ چراکه امروزه در بسیاری از کشورها مهندسان عمران کشورمان مشغول به کار هستند و البته این ظرفیت ها عموماً با هماهنگی دولت و نهادهای مسئول در زمینه امور مهندسان کشورمان انجام نمیشود. حال که بسیاری از کشورها خواهان جذب مهندسان ایرانی هستند و از سوی دیگر امکان اشتغال همه این متخصصان در کشور وجود ندارد، رویکرد مجلس به صدور خدمات فنی و مهندسی و نیز اعزام مهندسان به خارج از کشور چیست و تا چه اندازه برنامه های توسعه در زمینه اعزام نیروی کار به خارج از کشور اجرایی شده است؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات به سراغ نمایندگان مجلس شورای اسلامی رفتیم و در خصوص اعزام مهندسان رشته های معماری و عمران به خارج از کشور از آنان سؤال کردیم.اعزام متخصصان سیستماتیک باشدعضو کمیسیون عمران مجلس با تأکید بر اینکه اعزام مهندسان به خارج از کشور نوعی درآمدزایی برای کشور محسوب میشود، گفت: این حرکت باعث میشود تجربه و دانش مهندسان ما هم افزایش پیدا کند زیرا از توان کشورهای دیگر باخبر میشویم.نبیالله احمدی گفت: ارائه خدمات مهندسی در کشورهایی که نیازمند خدمات ما هستند، میتواند کار موفقی باشد و دستگاه های مربوطه مثل وزارت راه و شهرسازی، وزارت کار و سازمان نظام مهندسی ساختمان میتوانند تدابیری بیندیشند تا اعزام نیروی کار به خارج از کشور با دقت و شیوه ای درست اتفاق بیفتد.نماینده داراب با تأکید بر اینکه اعزام مهندس به خارج از کشور باید از ناحیه سیستم های دولتی به صورت تعریف شده و در قالب توافق نامه های رسمی باشد، گفت: در این صورت تمام مسئولیت حضور این مهندسان متخصص در خارج از کشور از طریق سیستم های دولتی خواهد بود و بعدها این سیستم ها میتوانند نظارت و حمایت خوبی از نیروی متخصص ایرانی داشته و پاسخگو باشند.احمدی گفت: شاید دانشگاه های ما با دانشگاه های خارج از کشور متفاوت باشند اما سطح بسیاری از دانشگاه های ما خیلی بالاتر از دانشگاه های خارج است و شاید سطح تعدادی از دانشگاه های ما پایین تر از دانشگاه های خارج باشد اما نکته مهم این است که کشورهایی که معمولاً در رده پایین تر از ما هستند، نیازمندیشان را به نیروی کار متخصص اعلام میکنند.عضو کمیسیون عمران مجلس با اعلام اینکه کشوری که نیروی کار متخصص میخواهد، خدمات و توان ایرانی را حتماً بررسی میکند، گفت: این طور نیست که کشوری چشم و گوش بسته از ایران متخصص بخواهد بلکه آن کشورها بررسی میکنند که آیا مهندسان ما پاسخگوی نیازهایش هستند یا نیستند.احمدی با تأکید بر اینکه اگر توان مهندسان ما کم باشد، خدمات ما را نمیخرند گفت: توانمندی مهندسین ما از نظر کشور مقابل موردقبول است که از آنان دعوت کرده اند.سفرا حامی مهندسان باشندعضو دیگر کمیسیون عمران مجلس گفت: هرقدر مهندسان ما به خارج از کشور بروند، مردم جهان بهتر میتوانند شناختی نسبت به مردم ما داشته باشند.یوناتن بت کلیا افزود: وقتی مهندسین ما در خارج مشغول به کار شوند، میتوانند به آینده شغلی خود امیدوارتر باشند. جوانان ما ازنظر تجربه، دیدگاه فنی و کارهایی که آنجا انجام میدهند، میتوانند توانایی ویژه ای را کسب کرده و از آنها در مملکت خودمان استفاده کنند.وی با اشاره به آمار بیکاری گفت: اگر مقداری به عقب برگردیم، میبینیم که شاید میلیون ها کارگر افغانی در کشور ما کار کرده اند درحالیکه در کشورشان کار نداشتند؛ همین ها وقتی به کشورشان برگشتند، باعث پیشرفت مملکتشان شدند و توانستند کارهای زیادی انجام دهند. برای جوانان ما هم وقتی کار نیست، اعزام به خارج از کشور امر مطلوبی است و چه اشکالی دارد که این افراد مهندس باشند.بت کلیا با تأکید بر اینکه وزارت راه و شهرسازی باید برای اعزام نیروی کار یک برنامه ریزی درست انجام دهد، گفت: باید مهندسانی را به خارج از کشور بفرستند که بازدهی خوبی در آنجا داشته باشند و بتوانند صنعت ما را به خوبی پیاده کنند.عضو کمیسیون عمران با یادآوری اینکه درگذشته تعدادی از مهندسان عمران به خارج از کشور اعزام شدند، گفت: این مهندسان رفتند و ساختمان ها یا راه هایی را در شرایط مختلف ساختند، ولی این نوع رفتن، به صورت شخصی است و رفتن با سرمایه گذاری دولتی فرق میکند.وی با بیان اینکه طبیعتاً همه مهندسان ما توان مالی کافی ندارند که بتوانند در امر ساختمان سازی در خارج از کشور سرمایه گذاری کنند، گفت: طبیعتاً این مهندسان میروند تا کار ماهانه یا روزانه یا سالانه انجام دهند و در این حرکت اگر واقعاً یک سیستمی را پیاده کنیم که بدانیم آنهایی که میروند چقدر میتوانند با آن کشور همخوانی داشته باشند و چقدر میتوانند آبروی کشور را حفظ کنند، اهمیت دارد.وی در پاسخ به اینکه چه کنیم تا مهندسان ما در خارج به مشکل برخورد نکنند؟ گفت: باید از بین مهندسان بهترین ها در کشورمان گلچین و به سفارتمان در کشور مقصد فرستاده شوند. سفیران ما در کشورهای خارجی واقعاً باید حامی این مهندسان باشند و اگر کوچک ترین مشکلی برای آنان پیش آمد، کمکشان کنند، درکنارشان باشند و راهنماییشان کنند.وی با تأکید بر اینکه اگر مهندسان ما در آن کشورها بیکار شدند، سفیران ما باید همان جا برای مهندس ایرانی اشتغال زایی کنند، گفت: سفیران ایران باید این مهندسان را به جاهایی معرفی کنند تا بتوانند بازدهی خوبی داشته باشند. در غیر این صورت، اگر مهندسان ما همین طور بیحساب وکتاب خودشان به کشورهای دیگر بروند، تا بخواهند خودشان را پیدا کنند نقدینگیشان تمام میشود و ممکن است به خیلی از مسائل آلوده شوند.اعزام مهندسان باید ساماندهی شودعضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه مهندسان ما نیروهای توانمندی هستند، گفت: اگر برای نیروی انسانی توانمند در کشور شرایطی فراهم نباشد که از توان آنها استفاده شود، باید به عنوان نیروی انسانی فعال و پویا در خارج کشور از آنها بهره برد.علینعمت چهاردولی گفت: امروزه سرمایه هر کشوری نیروی انسانی آن است و کشور جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که پتانسیل بالای نیروی انسانی جوان را دارد، قشر عظیمی از این جوانان در زمینه های مهندسی تحصیلات دارند.وی با تأکید بر اینکه تراز علمی دانشگاه های ایران آنقدر بالا هست که این جوانان مهندس ایرانی بتوانند در کشورهای مختلف جهان علم خودشان را نشان بدهند، گفت: باید این جوانان را به خارج از کشور اعزام کنیم. همان طوری که ما از طریق صادرات نفت ارز وارد کشورمان میکنیم، از تخصص پایدار نیروی انسانیمان هم میتوانیم ارز وارد کشورمان کنیم.چهاردولی گفت: اعزام مهندس عمران و سایر تخصص های معماری و مهندسی دو منفعت برای کشور ما دارد، اول اینکه نیروی جوان کشورمان را از حالت بیکاری، بلاتکلیفی و مشکلات عدیده ای که در زندگی خودش و خانواده اش ایجاد میشود، نجات میدهیم و دوم اینکه از نیروی انسانی متخصص کشورمان به عنوان یک سرمایه پایدار در مسیر تولید ارز کشور و کمک به وضعیت اقتصادی کشور استفاده کرده ایم.عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه خطر بزرگی هم در اعزام مهندسان به خارج از کشور هست، گفت: خطری که مهندسان ما را تهدید میکند این است که اگر این نیروهای جوان به صورت حساب شده، برنامه ریزیشده، منطقی، زیر نظر دولت و از یک جای مشخص و متمرکز اعزام نشوند، خطرات اجتماعی خاصی آنها را تهدید خواهد کرد که شامل خطرات فرهنگی هم میشود و تبعات بدی خواهد داشت.چهاردولی با تأکید بر اینکه ضرورت نظارت و برنامه ریزی برای اعزام نیروی کار به خارج از کشور وجود دارد، گفت: نظام جمهوری اسلامی باید تلاش کند تا ساماندهی و اعزام بر اساس اصول منطقی خاص و با سازمان ویژه ای این کار انجام گیرد تا معضلی ایجاد نشود.وی در خصوص توان مهندسان ما در خارج از کشور گفت: مطمئناً این توان وجود دارد و الان نمونه هایش را در کشورهای مختلف جهان داریم و مهندسان ایرانی الان در سراسر جهان مشغول به کار هستند. اکنون در کشور کانادا بسیاری از ایرانیان فعالیت میکنند. به نخست وزیر کانادا گفتند اگر ایرانیهای فعال از کشورت بروند، چه اتفاقی میافتد؟ او پاسخ داد که نمیگویم کشورم منحل میشود، ولی سال ها باید عوارض از دست دادن این نیروها را پس بدهیم.وی با بیان اینکه اکنون مهندسان ایرانی در کشورهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی پروژه های عظیم اجرا میکنند، گفت: در کشورهای الجزایر، مالی، سومالی، سودان، ونزوئلا و بسیاری کشورهای دیگر پروژه های عظیم ساختمانی زیر نظر مهندسان ایرانی اجرا میشود که بیانگر توان نیروهای کشور ماست.چهاردولی در خصوص بحث نگرانی از فرار مغزها گفت: فرار مغزها مقوله دیگری است. در اصل نیروهای ما به عنوان سربازان جمهوری اسلامی کار میکنند و برمیگردند. این مهندسان ارزی که به دست میآورند را به ایران برمیگردانند.وی با تأکید بر اینکه ما نمیخواهیم این مهندسان بروند و تبعه کشورهای دیگر شوند، گفت: نمیخواهیم مهندسان ما بروند و در کشورهای دیگر زندگی کنند، آنها به عنوان بازوان اقتصادی یک کشور میروند اما برای ایران، تولید ارز میکنند و آن ارز را به کشور میآورند. قرار نیست مهندس ایرانی برود و تبعه آن کشور شود؛ بنابراین اعزام نیروی کار با فرار مغزها دو مقوله متفاوت است.عضو کمیسیون عمران در پاسخ به اینکه اگر مهندسان ما در کشورهای خارجی بمانند، چه میشود؟ گفت: به خاطر همین گفتم یک نظام، سیستم و یک مجموعه ای باید وجود داشته باشد که این مهندسان را اعزام کند و نظارت بر حضور آنها در آنجا داشته باشد. مسئولان باید پیگیر کار مهندسان باشند، آنها را بر اساس وثیقه، قوانین و مقرراتی اعزام کنند و بتواند بازگردانند.