مستند سازی مقاوم سازی مدارس

مدرسه سازی اگرچه یک فعالیت عمرانی است ولی به واسطه نوع بهره برداری فرهنگی از آن، بُعدی معنوی هم برای فعالان این عرصه دارد. مدرسه ساختمانی نیست که فقط استفاده فنی داشته باشد، بلکه ساختمانی معنوی نیز هست و وجود دارند پیمانکارانی که افتخارشان این است که مدرسه ساز هستند ، نه ساختمان ساز! لابد همین اهمیت نوسازی، بهسازی و مقاوم سازی مدارس بوده که موجب شده نزدیک به چهل سال قبل، در اردیبهشت سال 1354 به موجب قانونی مصوب، سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور تاسیس شود و نظر به همین اهمیت بود که ما هم به سراغ معاون فنی و نظارت این سازمان رفتیم تا از چند و چون کیفیت ساخت مدارس جدید و نوسازی و به سازی مدارس قدیمی سؤال کنیم. با مهندس محمدحسن ترابی زاده، معاون فنی و نظارت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در دفتر کارش در محیطی صمیمی به گفتگو نشستیم. پیام ساختمان: رویکرد شما به کیفیت ساخت و ساز و همچنین نوسازی و مقاوم سازی مدارس چگونه است؟ می دانید که ساختمان های مدارس دارای درجه اهمیت بالایی هستند و خوشبختانه نظام برنامه ریزی کشور هم به این مقوله به خوبی پرداخته و مصوب مجلس شورای اسلامی در سال 1385 مبنی بر اختصاص رقم قابل توجهی از صندوق ذخیره ارزی، نشان دهنده اهمیت دادن نظام برنامه ریزی کشور به مقوله آموزش و پرورش و فضاهای آموزشی است. از نگاه انسانی هم در همه جای دنیا مدارس به واسطه کمیت فیزیکی حضور دانش آموزان مهم هستند؛ چون اگر خدای نکرده خسارت ببینند آسیب قابل توجهی هم از نظر کمی و از جهت مسائل انسانی و اجتماعی به همراه خواهد داشت. از این بابت مسئولیت ما هم مضاعف شده است؛ لذا سعی ما بر این است تا به طور جدی به مقوله کیفیت در ساخت فضاهای آموزشی بپردازیم. خوشبختانه طی سال های گذشته سازمان نوسازی مدارس کشور در این خصوص توفیقات خوبی داشته و در ارزیابی های معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، این سازمان در بخش پروژه های ملی به عنوان برترین دستگاه اجرایی کشور شناخته شده و در پروژه های استانی هم رتبه دوم را کسب کرده است. نکته ویژه و برجسته ارزیابی ها این است که سازمان مدیریت چند آیتم مهم را در آن مد نظر دارد: یکی اهداف کمی و موافقت نامه ای و شیوه عقد قرارداد و انتخاب پیمانکار است که به صورت مناقصه عمومی، ترک تشریفات یا مناقصه محدود انجام می گیرد و آیتم مهم دیگری که وزن قابل توجهی دارد «کیفیت ساخت و ساز» است. در هر دو بخش رده اعتبارات ملی و اعتبارات استانی، سازمان نوسازی مدارس کشور در بخش کیفیت، رتبه اول را بین همه دستگاه های اجرایی عمده کسب نموده که از این بابت وظیفه خودم می دانم از همکاران خوب و زحمتکش مان تشکر و قدردانی کنم. پیام ساختمان: این موفقیت ها در حوادثی نظیر زلزله ها هم نمود داشته است؟ بله، به عنوان مثال در زلزله آذربایجان شرقی در سطح مناطق شهرستان های اهر و ورزقان، خوشبختانه هیچ مدرسه ای نداشتیم که ویران شده باشد. توجه کنید که بعضی ساختمان ها بسیار قدیمی بودند و مطابق آئین نامه ها هم ساخته نشده بودند. در آن حادثه بعضاً ساختمان های مدارس آسیب دیدند ولی هیچ مدرسه ای ویران نشده بود و نکته بارز اینکه تمامی مدارس بازسازی شده با کمترین آسیب جزئی، در برابر این حادثه تلخ پایداری خود را حفظ کرده بودند و مدارس ما بعضاً در شهرستان ورزقان به عنوان بیمارستان های صحرایی استفاده شده بود؛ در مقطعی که حتی ساختمان های دولتی هم آسیب دیده بودند. این مایه سربلندی نظام برنامه ریزی کشور و همه عوامل بوده و هست. پیام ساختمان: این تجربه ارزشمندی است. آیا امکان دارد تا سایر دستگاه ها هم از این تجربیات شما استفاده کنند؟ ما آمادگی داریم تجربه ای را که طی سال ها در زمینه مقاوم سازی لرزه ای به دست آورده ایم و به گونه ای از همه اساتید دانشگاه ها و فعالان بخش مقاوم سازی استفاده کرده ایم و خوشبختانه تجربیات گران سنگی را تا الآن نه تنها برای آموزش و پرورش بلکه برای نظام فنی و اجرایی کشور در مقوله مقاوم سازی به دست آورده ایم، در اختیار سایر دستگاه های اجرایی کشور قرار بدهیم. مقوله مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای دانش جدیدی برای کشور ماست. در ابتدای اجرای برنامه «قانون تخریب، مقاوم سازی و بازسازی مدارس» خیلی اطلاعات فنی و مهندسی کشور کم بود، اما خوشبختانه به واسطه تجربه ای که در اجرای مقاوم سازی در سال های گذشته، به ویژه 5 سال گذشته کسب کرده ایم الآن مقوله مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای به مقوله ای روتین و تعریف شده تبدیل شده است. در حال حاضر همکاران ما در استان های مختلف و هم پیمانکاران ما که درگیر کار مقاوم سازی شده اند خودشان را آماده کرده اند که برای سایر دستگاه های اجرایی این کار را انجام بدهند. به نظر من خدمت بزرگی که به نظام فنی و اجرایی کشور و در دانشگاه ها شکل گرفت و توانست چرخه مطالعات را به بخش اجرایی کشور وصل کند، مقوله مقاوم سازی بوده و خوشبختانه همه اینها را هم ما مستندسازی کرده ایم و آمادگی داریم تا تجربیات مان را در اختیار همه دستگاه های اجرایی کشور قرار دهیم که اگر قرار شد به عنوان مثال؛ بیمارستان ها هم وارد میدان مقاوم سازی شوند، دیگر اشتباهات اولیه ای که شاید ما به واسطه نداشتن تجربه اولیه داشته ایم، آنها نداشته باشند. پیام ساختمان: در ابتدای سال 92 هستیم، چشم انداز شما برای سال جاری چیست؟ سال 1392 سالی ویژه است از این جهت که هنوز منابع اعتباری ما مصوب نشده که باید سیر قانونی خود را طی کند. امیدواریم قانون بودجه سیری که مد نظر ماست، طی کند، نه به این دلیل که می خواهیم نگاه منطقه ای و یا بخشی به قانون داشته باشیم؛ بلکه به دنبال این هستیم تا اهدافی را که از قبل ترسیم کرده ایم با هدایت نظام برنامه ریزی کشور عملیاتی و اجرایی کنیم. در سال جدید بالطبع اصلی ترین موضوعی که ما باید به آن توجه کنیم تکمیل پروژه های نیمه تمام است. ما سررسیدی برای پروژه هایمان داریم و اصلاً تفاوت ما با سایر دستگاه های اجرایی کشور این است که اگر توانستیم مدارس را برای شروع سال تحصیلی، یعنی شهریور ماه آماده کنیم سرمایه گذاری صورت گرفته و منابع اختصاص یافته به شکل مناسب و بهینه هزینه شده باشند،در غیر این صورت اگر مدرسه بعد از مهر ماه آماده بهره برداری شود یعنی یک سال منابع ملی ما به هدر می رود؛ لذا سعی ما بر این است که با تأمین منابع و تخصیص اعتبارات، بتوانیم پروژه های نیمه تمام را تکمیل کنیم. پیام ساختمان: آماری از تعداد مدارسی که در سال جدید به بهره برداری می رسند ، در دست دارید؟ ارزیابی ما این است که حدود هفت هزار کلاس درس را می توانیم در صورت تخصیص اعتبار، آماده بهره برداری کنیم و تحویل فرزندان مان در سراسر کشور بدهیم و حاشیه امنیتی که دغدغه برنامه ریزان کشور و نظام فنی و اجرایی کشور، در جهت ارتقای جایگاه فیزیکی و استحکام بخشی به فضای آموزشی است، را شاهد باشیم.