بنای تاریخی چلبی اوغلی

کد مطلب : 2601در پانصد متری جنوب غربی سلطانیه، بر سر راه سلطانیه- خدابنده آثار معروف بقعه چلبی اوغلی قرارگرفته است. باستان شناسان و محققان، این مجموعه را به سلطان چلبی نسبت داده اند و تاریخ ساخت آن را سال 728 هجری قمری ذکر کرده اند. این مجموعه از دو بخش خانقاه و مقبره تشکیل شده است؛ خانقاه شامل صحن مرکزی است که در اضلاع غربی و شرقی آن، حجره ها جای گرفته اند. طرح معماری این مجموعه الهام گرفته از عقاید و مراتب صوفیه است و هریک از فضاها را با هدف و برای عملکرد خاصی ساخته اند. طبقه دوم بنا در طرفین ایوان به شدت آسیب دیده و فروریخته است و در گرداگرد آن، نماهایی شبیه به جان پناه دیده میشود. قرینه سازی، درکل مجموعه، کاملاً رعایت شده است. مصالح اصلی را لاشه سنگ و ساروج تشکیل داده و سقف حجره ها و زاویه ها، گنبدیشکل است.عده ای از محققان و باستان شناسان، زمان ساخت بنای خانقاه را زودتر از مقبره سلطان چلبی میدانند و بعضی از آنان، تاریخ ساخت بنای مقبره را زودتر میدانند. یکی از مدارک بسیار ارزنده که در یافتن تاریخ واقعی ساخت بنای خانقاه اهمیت بسزایی دارد، بررسی کتیبه حک شده ایوان جنوبی است. این کتیبه در سه قطعه؛ یکی در بالا و دو قطعه دیگر در طرفین ایوان نوشته شده و یکی از اسناد بسیار معتبر، ساخت شهر سلطانیه و نکات ناگشوده تاریخ آن است. با توجه به متن باقیمانده از این کتیبه، میتوان دریافت که این بنا بین سال های 657 و 683 هجری ساخته شده و وقف خانقاه شمسیه شده است. قسمت دوم این مجموعه تاریخی، بقعه معروف به بقعه سلطان چلبی است. نقشه این بنا، هشت ضلعی است و هر ضلع آن از نمای خارجی به عرض 4/16 متر، به طول 17 متر و به قطر 7/5 متر است که با زیبایی خاصی طراحی و اجرا گردیده است.فرم آجرچینی در تاق نماهای هشت گانه متفاوت است. پس از تاق نماها، ادامه کار با آجرچینی ساده انجام گرفته و در حدفاصل جرزهای هشتگانه، تاق نماهای زیبایی احداث و اجرا شده و در بالای این جرزها، گنبد آجری با ساقه نسبتاً بلند استوار شده است. آرامگاه سلطان چلبی ازنظر جایگیری گورها در آن، جالب توجه است و حلقه ذکر صوفیه را به شیوه ای دیگر تداعی میکند.