ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی

کد مطلب : 2311گردآورنده: بهروز کاویان پورمقررات شهرسازی و معماری در کشور هنوز هم بسیار پراکنده و ناهماهنگ است. از سال 1386 که در ایران قوانین و مقرراتی برای عمران و توسعه کشور وضع گردید، تا امروز قوانین بسیاری برای سامان بخشیدن به توسعه کشور تصویب شده است. هرچند هنوز هم همگانی نشدن این اطلاعات یکی از معضلاتی است که جهت رفع این نقیصه اولاً دست اندرکاران کارهای ساختمانی باید حقوق و مقررات شهرسازی و معماری را در طراحی مدنظر قرار داده و ثانیاً اطلاعات شهرسازی و معماری را در اختیار عموم قرار دهند.در راستای این موضوع هفته نامه پیام ساختمان در هر شماره قسمتی از این مقررات را جهت اطلاع عموم به چاپ خواهد رساند که ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی و ملاک عمل شهرداریها است.وضعیت داخلی ساختمان ها:1 ـ اتاق های قابل سکونت حتماً باید دارای نور مستقیم و کافی و هوای آزاد باشند2 ـ سطح مفید پنجره های اتاق مسکونی حداقل باید مساوی یک هشتم سطح آن باشد3 ـ حداقل ارتفاع در فضای اقامتی (مثلاً هال و نشیمن و...) باید 40/2 متر باشد و اگر اتاق دارای سقف شیب دار باشد ارتفاع کوتاه ترین قسمت آن نباید از 05/2 متر کمتر باشد4 ـ قسمت های مسکونی ساختمان و زیرزمین حتماً باید در مقابل رطوبت کاملاً عایق کاری شوند5 ـ سطح سرویس بهداشتی با 20/1×1 متر باشد و ارتفاع آن نباید از 30/2 متر کمتر باشد6 ـ سطح حمام باید دارای اندازه 50/1×2 متر و ارتفاع آن باید 30/2 متر باشد7 ـ سطح دوش عیناً مانند ردیف 6 است8 ـ کف سرویس های بهداشتی و گرمابه و دوش باید طوری فرش و عایق شوند که اولاً قابل شستشو باشد و ثانیاً به هیچ وجه آب در کف آنها باقی نماند9 ـ آشپزخانه که جزو مکان های مهم در ساختمان است باید دارای نور و هوای کافی باشد. کف آشپزخانه حتماً باید عایق و قابل شستشو باشد و شیرها ، محل ظرف شوییها و تمام لوله های فاضلاب باید حتماً دارای سیفون باشند10 ـ فضای آشپزخانه واحد مسکونی باید حداقل 50/5 مترمربع مساحت داشته و سایر فضاهای اقامتی باید حداقل 50/6 مترمربع زیربنا داشته باشد11 ـ حداقل عرض آشپزخانه واحدهای مسکونی باید 80/1 متر باشد12 ـ دودکش ها باید با مصالح بنایی ساخته شوند و حداقل 70 سانتیمتر از روی بام بالاتر باشند13 ـ هیچ دودکشی نباید مسیر دودکش دیگر را قطع کند14 ـ مقطع دودکش باید حداقل 20×20 سانتیمتر باشد و زاویه دودکش با سطح افق حداقل باید 60 درجه باشد15 ـ سرسرا، محل پلکان و راهروها باید کاملاً روشن و دارای هوای مستقیم باشند16 ـ کلیه قسمت های ساختمانی که احتمال پرت شدن از آن وجود دارد باید حتماً دارای جان پناه یا نرده محافظ بوده و ارتفاع حداقل آنها نباید از 10/1 متر کمتر باشد.ضوابط حیاط خلوت1 ـ حیاط خلوتی که برای تأمین نور اتاق های اصلی ساختمان مانند ناهارخوری، نشیمن، خواب و... پیش بینی میشوند باید دارای حداقل مساحت 12 مترمربع باشد به شرط آنکه حداقل عرض آن 3 متر باشد. در زمین هایی که دارای 200 مترمربع مساحت هستند، مساحت حیاط خلوت باید 6/0 مساحت زمین باشد.2 ـ مساحت و ابعاد حیاط خلوت هایی که در فوق آمده است برای ساختمان های معمولی با ارتفاع 5 طبقه است.3 ـ درصورتیکه حیاط خلوت در شمال پلاک های شمالی باشند، حداقل عرض آنها 3 متر بوده و برای زمین های کمتر از 200 مترمربع حداقل عرض 2 متر است4 ـ درصورتیکه اتاق های اصلی از دو واحد مسکونی از یک حیاط خلوت نور میگیرند فاصله پنجره آنها از یکدیگر نباید کمتر از 6 (شش) متر باشد.5 ـ استانداردهای قابل قبول پاسیو برای ساختمان های مسکونی و حداکثر تا 5 طبقه:الف: برای املاک با مساحت عرصه 200 مترمربع و بیشتر (پس از اصلاحی) حداقل مساحت نورگیر برای اتاق های اصلی باید 12 مترمربع و حداقل عرض 3 متر باشد.ب: برای املاک با مساحت عرصه کمتر از 200 مترمربع (پس از اصلاحی) حداقل نورگیر قابل قبول جهت اتاق های اصلی 6/0 مساحت عرصه (پس از اصلاحی است) و حداقل نورگیر قابل قبول جهت آشپزخانه 3/0 مساحت عرصه (پس از اصلاحی است).در حالت های الف و ب عرض نورگیر حداقل باید 2 متر باشد.درصورتیکه اتاق اصلی دارای دو واحد مسکونی یا آشپزخانه های مستقل با یک نورگیر مشترک باشند، فاصله پنجره آنها از یکدیگر حداقل 4 متر است.قابل ذکر است که درز انقطاع استاندارد جزو زیربنا و تراکم محسوب نمیشود.حداکثر ارتفاع دیوار نورگیر با مصالح اساسی 3 متر است و مابقی ارتفاع باید با مصالح غیراساسی و سبک مانند نبشی و شیشه و... چیده شود.نورگیری زیرزمین هامعمولاً زیرزمین به طبقه ای از ساختمان گفته میشود که بیش از نیمی از ارتفاع آن پایین تر از کف گذر یا گذرهای اصلی باشد. ارتفاع سقف تمام شده حداکثر 20/1 متر از کف گذر بالاتر است و اگر ضخامت سقف 30 سانتیمتر در نظر گرفته شود حداکثر میزان نورگیری زیرزمین از کف گذر 90 سانتیمتر خواهد بود.ضوابط بالکن ها1 ـ احداث پیش آمدگی بالکن درگذرهای کمتر از 20 متر مقدور نیست2 ـ احداث پیش آمدگی یا بالکن در خیابان های 20 متری و بالاتر به عمق 80 سانتیمتر مجاز است.3 ـ ارتفاع پیش آمدگی نسبت به کف پیاده رو نباید از 4 متر کمتر باشد.4 ـ پیش آمدگی آخرین سقف ساختمانی به عنوان باران گیر مورداستفاده بوده و جزو زیربنا محسوب نمیگردد.