چرا بیمه به ساخت و ساز ورود نمی کند؟

کد مطلب: 2808در جهان امروز که رشد و توسعه اقتصادی هر کشوری جایگاه بین المللی آن را رقم میزند، کشورها برای آنکه بتوانند در عرصه بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشند درصدد بر میآیند تا شاخص های توسعهیافتگی خود را بهبود بخشند و از این طریق با بهبود وضعیت اقتصادی و بالطبع افزایش نقش مؤثر خود موجب تقویت اقتصاد و ایفای نقش تأثیرگذار درصحنه جهانی شوند .صنعت بیمه یکی از شاخص های توسعهیافتگی است که از سویی به عنوان یکی از عمده ترین نهادهای اقتصادی مطرح بوده و از دیگر سوی فعالیت دیگر نهادها را پشتیبانی میکند. به عبارتی صنعت بیمه با گردآوری حق بیمه های دریافتی در توسعه اقتصادی دارای نقش است و از طرف دیگر با ایجاد امنیت و اطمینان برای فعالیت های خدماتی، تولیدی و... در جامعه روند سازندگی، پیشرفت و ترقی را تسهیل میکند.بامطالعه آماری وضعیت بیمه در کشورهای پیشرفته به این نتیجه میرسیم که بیمه از نقش و جایگاه ارزشمند حفاظت از ثروت های انسانی و مادی در آن کشورها برخوردار است، این در حالی است که طبق نظر کارشناسان متأسفانه تقریباً عموم شهروندان ایرانی فاقد اطلاعات اولیه درباره بیمه میباشند که در نتیجه همین موضوع باعث کم رونقی این صنعت در کشورمان است.بر این اساس بر آن شدیم تا در گفتگویی با آقای مهندس محمدرضا نجفی ساروکلائی کارشناس ساختمان سازمان ملی استاندارد و ارزیاب خسارت بیمه مهندسی از بیمه مرکزی ج.ا.ا دلایل بیاقبالی صنعت بیمه ساختمان در ایران را بررسی کنیم: پیام ساختمان- علت بیاقبالی به صنعت بیمه ساختمان در ایران چیست؟هر چند صنعت بیمه در کشورمان از سال 1314 متولد گردیده اما این صنعت 80 ساله به علت عدم رشد صنعت خدمات در کشور به اندازه سنش رشد ننموده است. چرایی عدم رشد این صنعت را شاید بتوان در عدم جذب درست، اصولی و دوطرفه متولیان این صنعت با صنایع دیگر دانست. علت بیان دوطرفه مذکور آن است که هیچ گاه علت عدم رشد را نمیتوان یک طرفه دانست. صنعت ساختمان و عدم رشد مناسب خدمات بیمه ای در این صنعت نیز از همین موضوع تبعیت میکند. زمانی که سازندگان ساختمان در یک کشور هنوز ساماندهی نشده اند و زمانی که شناسنامه فنی برای ساختمان هایی که جزئی از یک کالای سرمایه ای در کشور محسوب میشوند وجود نداشته باشد و قشر غالب مردم باید تمامی عمر خود را برای یک سرپناهی که متعلق به خودشان باشد صرف نمایند و نهایتاً نتوانند یک ساختمان شناسنامه دار بخرند چگونه میتوان انتظار داشت صنعت بیمه در چنین کشوری رشد نماید.صنعت ساختمان در درون خود با هزاران در زمینه طراحی، نظارت و حتی مجریان ذیصلاح مواجه است و تا زمانی که نتواند بر مشکلات خود فائق گردد ورود هر صنعت دیگری در درون این صنعت پس از مدتی با رشد منفی مواجه خواهد شد و یا به قیمت تمام شده ساختمان بدون کمترین اثربخشی خواهد افزود.پیام ساختمان- آیا با منوط کردن پایان کار به بیمه ساختمان، کیفیت ساخت وسازها تضمین میشود؟تاکنون صنعت ساختمان بیمه تأمین اجتماعی (بیمه اجباری) و بازرگانی(شامل چندین نوع بیمه نامه) را به خود دیده است درحالیکه سالیان سال بیمه بدون کمترین تغییر در پارامترهای مختلف بیمه نامه های صادرشده، عمر خود را سپری نموده اند. همچنین عدم وجود طرح های تحقیقاتی و پژوهشی کاربردی که متناسب با نیازهای مشتریان و صنعت احداث باشد موجب گردیده تا نتوان خروجیهای آن را در ارزیابی مناسب ریسک های مترتب بر صنعت احداث ساختمان و اثربخشی آن را در حوزه ایمنی و کاهش خدمات مدیریت بحران اندازه گیری نمود!بیمه گر حق دارد در فرآیند ساخت ورود نموده و نسبت به تعیین و ارزشیابی ریسک اقدامات لازم را انجام دهد؛ موضوعی که در زمان پایان اجرای عملیات احداث ساختمان بسیار سخت بوده و عملاً امکان پذیر نخواهد بود. برخوردهای چند گانه مسئولین صادرکننده پروانه ساختمانی، ناظران و سازمان نظام مهندسی ساختمان در استان های مختلف موجب گردیده که عملاً شرکت های بیمه دچار سردرگمی شوند.پیام ساختمان- چرا مسئولین الزام استفاده از بیمه ها را اعلام نمیکنند؟بحث الزام عملاً در حوزه بیمه تضمین کیفیت ساخت و حتی در قانون وجود دارد؛ ولیکن اینکه چرا عملیاتی نمیشود را باید از همان مسئولین سؤال نمود. منظور بنده متولیان صدور پروانه، صدور پایان کار و سازمان های تعیین کننده مجری ذیصلاح و ناظر است. اتفاقاً باید عرض کنم که وجود بیمه تضمین کیفیت ساخت کاملاً قانونی است که اجرا نمیشود.پیام ساختمان- پس چرا شرکت های بیمه به حوزه مسکن ورود نمیکنند؟بیمه برای آرامش مردم در زمان وقوع ریسک های محتمل و کنترل شده است و نه ریسک هایی کنترل نشده که ممکن است بعضاً تا 100% هم امکان وقوع خطر برود. مانند اینکه شما در اتوبان در خط مقابل حرکت کنید. به عبارت دیگر ما هرگونه که میخواهیم رانندگی کنیم بگوییم ماشین بیمه است و پولش را پرداخت میکند و یا هر جور دلمان خواست بسازیم و بگوییم مهم نیست که در مقابل زلزله جواب ندهد؛ اگر ساختمان فروریخت بیمه خسارت آن را پرداخت خواهد نمود. این طرز تفکر موجب میگردد که عملاً شرکت های بیمه گر که خودشان شرکت های بازرگانی هستند عملاً به سمت ورشکستگی هدایت شوند؛ به همین منظوراست که بیمه گران نسبت به فرایند صدور بیمه نامه حساس هستند و میخواهند مطمئن شوند شما کلیه پارامترهای لازم در حوزه ساخت را رعایت نموده اید و بیمه را برای زمان های خاص و پیش بینینشده با احتمال ضعیف خریداری نموده اید یا خیر. البته شرکت های بیمه حتی این موارد را هم بیمه میکنند و هیچ گاه نمیگویند ما بیمه نمیکنیم فقط نرخ حق بیمه نامه هایشان را بالاتر میبرند که بتوانند ریسک های مختلف را پوشش دهند.پیام ساختمان- چگونه افراد جامعه میتوانند با کمترین هزینه از امکانات بیمه ای بیشتری در صنعت ساختمان بهره مند شوند؟در ایران کلیه نمایندگیها و کارگزاران خود را مشاور صدور بیمه نامه میدانند، ولیکن وقتی با غالب آنها صحبت میکنید از پارامترهای صدور بیمه های مهندسی کمترین اطلاعات را دارند. حتی همین سازمان ها نیز خودشان بعضاً مشاور بیمه ای تخصصی ندارند که در مواقع خاص از مشورت آنها استفاده نمایند. در حقیقت شرکت های کارگزار، نماینده ها و ارزیاب های خسارت میتوانند نقش مشاور بیمه ای در بخش هایی از صنعت بیمه بازی کنند. در حــوزه مشاوران بیمه ای کمتر با افرادی که به صورت کامل و یا جامع که حداقل دارای دانش بیمه و صنعت ساختمان با هم باشند بر میخوریم .درصورتیکه اگر مشاوران با هردو صنعت آشنا باشند میتوانیم ارزیابی ریسک دقیقی را برای آن ساختمان داشته باشیم و با شرکت های بیمه وارد چانه زنی در مبلغ بیمه نامه صادرشده بشویم.بیمه درواقع انتقال ریسک میکند. یعنی ما به منظور انتقال ریسک بیمه میخریم ولی اگر ما دانش بیمه ای و ساختمانی نداشته باشیم ، اتفاقی که میافتد پوشش کامل ریسک است. در حال حاضر صنعت ساختمان در حوزه ایمنی، بهداشت و محیط زیست دچار مشکلات شدید و سختی است، در واقع این روزها شاهد افزایش ایمنی در صنعت ساختمان نیستیم.شاید یکی از دلایل عدم توجه به نکات ایمنی، جبران خسارات در صورت هرگونه حادثه ای توسط شرکت های بیمه ای است. درصورتیکه بیمه در زمان عدم رعایت نکات ایمنی نباید خسارات را پوشش دهد. هرساله همین موضوع باعث شده افراد به جای رعایت کامل ایمنی، ساخت وسازهایشان را بیمه میکنند. درواقع ما در کشورمان رخداد حادثه ها را همه جوره پوشش میدهیم .پیام ساختمان- یکی از ایرادات اساسی به بخش بیمه ساختمان عدم موفقیت در بازاریابی است. آیا برنامه ای برای رفع مشکل بازاریابی آن اندیشیده شده است؟بنده به این موضوع اعتقادی ندارم. به نظر بنده ناتوانی ما در ارزیابی درست است. یعنی اصلاً موضوع بازاریابی مشکل اصلی ما نیست. ما در بحث ارزیابی و بازدیدهای ابزاری که بیمه گرها از ساختمان داشته باشند، مشکل داریم. ما در این دو بخش بالاترین ضعف و فاصله را داریم. چراکه خیلی از پارامترها در صنعت ساختمان در ابتدا قابل رؤیت نیست و زمانی که ساختمان را تخریب و یا گودبرداری میکنیم؛ دیده میشود.بازاریابی باید توسط افراد متخصص انجام شود و نباید فقط به دنبال فروش بیمه باشند. به دلیل اینکه بدون انجام پارامترهای بیمه عملاً راه به جایی نمیبرند. یعنی لازمه بازاریابی، داشتن دانش صنعت ساختمان است تا بدانند چه قسمت هایی را پوشش دهند ولی متأسفانه صنعت بیمه ما در این بخش مهجور است.درواقع ما با نماینده های بیمه ای یا کارگزاران بیمه ای مواجه هستیم که فقر دانش صنعت ساختمان دارند. فقر دانش ریسک صنعت ساختمان بیشترین موضوعی است که حتی متولیان صنعت ساختمان با آن مواجه هستند.البته از یاد نبریم افزایش ایمنی و فرهنگ سازی موجب کاهش ریسک در ساختمان میشود.سخن پایانی ...بیمه یعنی حرمت گذاشتن به انسان ها، ایجاد آرامش و آسایش.در پروژه های ساختمانی اگر افراد به حد کافی نسبت به بیمه و ایمن سازی محیط کار آشنایی داشته باشند، بسیاری از مشکلات حل میشود. درحالیکه ما در کشورمان به جای ایمن سازی و لحاظ کردن پارامترهای ایمنی، فکر میکنیم بیمه همه موارد را باید تحت پوشش قرار دهد.بیمه به تنهایی نمیتواند صنعت ساختمان را متحول کند. در واقع برای کاهش تلفات انسانی باید جامعه مهندسی، کارگری و حتی جامعه سرمایه گذاران و سرمایه داران دست به دست هم بدهند؛ تا ما شاهد کاهش هزینه های ناشی از ناایمن بودن محیط کار و در نهایت کاهش تلفاتی انسانی باشیم. ما امروزه شاهد دوری سازنده ها از اجرای نکات ایمنی در ساخت وسازها هستیم به دلیل اینکه آنها فکر میکنند اجرای ایمنی هزینه بر است . درحالیکه اجرای نکات ایمنی هزینه نیست بلکه نوعی سرمایه گذاری ملی است. گفتنی است؛ اگر همه مجموعه ها دست به دست هم بدهند میتوانیم شاهد رونق صنعت بیمه هم باشیم.