ذخیره آب باران

در عرصه علم و خلاقیت هیچ محدودیتی وجود ندارد و به فراخور روزگار و شرایط زندگی آدمی و نیازهای جدیدی که برای او پیش می آید تکنولوژی و فناوری های نوین هم رخ می دهد و افراد خلاق و مخترع به تولید و اختراعات جدید می پردازند. مسکن نیز از این قاعده مستثنی نیست و انسان برای هرچه بهتر زندگی کردن و بهره گیری از لحظات عمر نیاز به امکانات و ابزار پیشرفته تر دارد. بر این اساس همه روزه وهر ساعت و هر لحظه در عرصه ساخت و ساز یک نوآوری و اختراع و خلاقیت روی می دهد و به دنیا معرفی می شود. از این پس قصد داریم شما را با آخرین نوآوری ها و تکنولوژی هایی که در حوزه ساختمان و مسکن اتفاق می افتد، آشنا کنیم. در این شماره به بررسی ساخت بناهای مجهز به سیستم های جمع آوری آب باران پرداخته ایم. آب باران، چه کم ببارد و چه زیاد، موضوعی است که توجه بسیاری از طرفداران حفظ منابع زیست محیطی را به خود جلب کرده، در واقع به دلیل اینکه زمین با کم آبی و خشک سالی روبه روست، اهمیت و ارزش آب، خود را بیش ازپیش نشان داده است.وجود سطوح غیرقابل نفوذ آب در خیابان های آسفالتی شهرها، سیستم های لوله کشی، زهکشی هنگام بارش سنگین، مناطق باران خیز را گرفتار سیل و روان شدن مقدار زیادی آب در معابر میکند. از طرفی در مناطق خشک دقیقاً عکس این موضوع اتفاق میافتد، بدین منظور که آب های زیرزمینی به مقدار بسیار زیادی کاهش مییابند و این مناطق در معرض خشک سالی هستند. اگر به این موارد، افزایش جمعیت شهرها و حومه ها و نیاز بیشتر به فعالیت های کشاورزی و معدنکاری را بیفزاییم، به اهمیت ساخت سیستم هایی برای جمع آوری آب باران پی خواهیم برد و در این زمینه معماران و طراحان طراحیهای متفاوتی از ساخت سیستم های جمع آوری باران ارائه داده اند.آب باران جمع شده از روی بام خانه ها و دیگر ساختارها، نه مانند آب بازیافتی است و نه آب خاکستری. در واقع منبعی فراوان از آب تازه است که متأسفانه بیشتر مردم ارزش آن را به خوبی درک نکرده اند. (آب خاکستری به آب هایی گفته میشود که پس از شستشوی، لباس و حمام به دست می آید. آب مصرف شده در آشپزخانه و توالت مستثناست.) جمع کردن آب باران به افرادی که در مناطق خشک یا حتی باران خیز زندگی میکنند برای کنترل آب مصرفیشان بسیار کمک می کند.ساخت سیستم یکپارچه جمع آوری آب باراناین روزها طراحان و سازندگان بناها صرفاً به مقاوم بودن بنا در برابر نفوذ آب فکر نمیکنند و آنها به مفهومی باارزش تر و در حقیقت سازگار بودن بنا با محیط زیست و به اصطلاح سبز بودن ساختمان رسیده اند و در تلاشند بناهایی بسازند که توانایی ذخیره آب باران را داشته باشند و این ویژگی استاندارد ساخت بناهای آینده باشد.ساختمانی در شوگر هیل نیویورک که مرکزی برای برگزاری جلسات دانشمندان و دانشجویان در خصوص مسائل زیست محیطی این منطقه است، میتواند تقریباً 3 میلیون و 600 هزار لیتر آب باران را جمع کند. منطقه شوگرهیل بسیار باران خیز است. این ساختمان در واقع از سه بنای به هم متصل در یک بلوک کوچک تشکیل شده که با استفاده از سیستم جمع آوری آب باران و آب انبارها و حوض ها میتواند حجم بالایی از آب باران را ذخیره کند.اجزای موردنیاز برای ساخت سیستم های جمع آوری آبدر ساخت بناهای مناسب جمع آوری آب باران باید شش جزء زیر را به کار برد:1- سطح جمع آوریکننده آبسطوح از جنس فلز، خاک رس، آسفالت، چوب، قیر، سنگ و هر نوع بافت وینیل یا لاستیک میتواند روی کیفیت جریان آب باران مؤثر باشد. یک سطح صاف، آب بیشتری جمع میکند و از تبخیر یا جریان بیش ازحد در آب روها جلوگیری میکند. سقف های پوشانده شده از پودر فلز مناسب، صاف و یکنواخت و در برابر فرسایش مقاوم هستند.سقف هایی از جنس سفال، سنگ و خاک رس پرمنفذ بوده و به دلیل جذب و روان نشدن کافی آب باران و تبخیر آن، موجب از دست رفتن تقریباً ده درصد آب باران میشوند. درزگیرها میتوانند جریان آب روی یک سطح پرمنفذ را افزایش دهند و وجود کاتالیزور، اثر باکتریهای روی سطح سقف را خنثی میکند.سقف های از جنس آسفالت نیز پس از مدتی فرسوده میشوند و ماسه های آن با آب شسته شده و به درون منبع ذخیره آب میریزد. بهترین سقف ها از جنس وینیل یا لاستیک با درزهایی گرفته شده است. البته نوع استفاده از آب باران در تعیین نوع و چگونگی سطح سقف مؤثر است.2- آب رو و ناودانآب رو و ناودان ها جریان آب را به بخش جمع آوری آب هدایت می کنند. سقف های پرشیب و مسافت های طولانی باعث هدر رفتن آب باران میشوند؛ بنابراین خیلی مهم است که ناودان ها بدون درز و یکسره باشند و همچنین توصیه میشود که از ناودان های از جنس پی وی سی، وینیل، آلومینیوم یکپارچه و پوشیده از پودر فولاد استفاده شود.3- فیلتر و اولین فلاشفیلترها، ورقه های ساده و همچنین فلاش، اولین منحرف کننده آب باران، بخش هایی از یک سیستم جمع -آوری آب باران هستند. با کمک فیلترها، آب باران قبل از اینکه وارد ناودان شود، روی سطح سقف فیلترشده و خرده آشغال و رسوب هایش گرفته شده، سپس وارد مخزن میشود. این فیلترها عمدتاً از جنس پلاستیک یا تورهای سیمی هستند.4- مخزن، درون و یا روی زمینمخزن های آب از جنس های مختلفی چون بتن، چوب، فلز، رس و پلاستیک و در شکل و اندازه های گوناگون ساخته میشوند. این مخزن ها یا انبارهای ذخیره آب مهم ترین بخش یک سیستم جمع آوری آب باران هستند. این مخازن باید تا جایی که امکان دارد نزدیک مکان جمع آوری آب باران باشند و اندازه -شان براساس نیاز، باران خیز بودن منطقه، سطح سقف و بودجه تعیین شود. البته نباید جنبه های زیبایی را هم فراموش کرد. مخزن آب باید مات و کدر باشد زیرا تابش کمترین نور خورشید به مخزن، موجب رشد جلبک ها میشود. آنها باید کاملاً پوشیده باشند تا از نفوذ آلوده کننده ها و حشرات جلوگیری شود. در مخزن هم باید محکم بسته شود تا هرکس، به ویژه کودکان، به آب درون مخزن دسترسی نداشته باشند. همچنین مخازن آب چه درون زمین کار گذاشته شده باشند و چه روی زمین باید به راحتی قابل شستشو باشند.5- پمپ آبآب جمع آوریشده از باران با استفاده از پمپ ها به راحتی در اختیار مصرف کننده قرار میگیرد. درواقع پمپ، آب را با فشار از مخزن بیرون کشیده و به سمت لوله های آب یا مخزن آب دیگر هدایت میکند. از طرفی باید دستگاه های کنترل کننده نصب شود تا از برگشت آب به مخزن جلوگیری کند. همچنین اگر آب باران برای شرب استفاده میشود، به منظور پاکیزه ماندن آن نباید جهت سیستم های مکانیکی و تجهیزات دیگر به کاربرده شود.6-تصفیه و ضدعفونیکنندهباران بخشی از چرخه آب زمین است. در واقع آب های بخار شده دریا به جو رفته و پس از منقبض شدن به صورت باران به زمین بازمی گردند، بنابراین آب باران و برف تمیز است و آبی که از روی سقف بناها جمع میشود نسبتاً بدون آلودگی است و میتواند برای مصارف داخل و خارج از ساختمان به کار برده شود؛ اما استفاده از این آب برای آشامیدن نیازمند ضدعفونی شدن است. حتی برای استفاده از آن در فلاش تانک ها و سیستم های خنک سازی ساختمان به دلیل تماس مستقیم با انسان باید کاملاً پاک سازی و عاری از هر نوع میکروبی شود. همچنین ضدعفونی کردن آب جلوی رسوب مواد معدنی را گرفته و مسیر لوله ها بسته نمیشود.روش های مختلفی برای ضدعفونی کردن آب وجود دارد، مانند:در معرض تابش نور ماورایبنفش قرار دادن، تصفیه با فیلترهای زغال چوب کربن، جوشاندن یا به کار بردن مواد شیمیایی تصفیه کننده مانند کلراین یاید.