رعایت اخلاق حرفه ای، چالش جامعه مهندسی

کد مطلب : 3168 گروه نظام مهندسی: چندی است که رعایت اخلاق حرفه ای از سوی مسئولان امر بسیار مورد توجه قرار گرفته شده است تا جایی که قرار است در آینده بسیار نزدیک کمیته اخلاق حرفه ای که متشکل از برخی از اساتید مطرح و به نام دانشگاه ها و برخی از مسئولان ذیربط است، در وزارت راه و شهرسازی تشکیل شود که از این طریق بتوان ملاک های دقیقی را برای رعایت اخلاق حرفه ای مشخص نمود و آن را سرلوحه اقدامات مهندسان قرار داد تا شاید از این طریق دیگر شاهد عدم رعایت اخلاق حرفه ای از سوی برخی از مهندسان نباشیم.گفتنی است بنا به اظهارنظر کارشناسان و صاحبنظران ، مهم ترین متغیر در موفقیت هر سازمانی رعایت اخلاق حرفه ای است و این امر همانند شمشیر دولبه ای است که یک لبه آن را تهدید و دیگری را فرصت تشکیل میدهد. ازاین رو باید توجه داشت که اجرای اخلاق حرفه ای، یکی از مهم ترین ملاک کارآمدی و موفقیت هر سازمانی به حساب میآید.جالب است بدانیم که یکی از راه های دستیابی به اخلاق حرفه ای، استمرار عمل به قانون است که به مسئولیت پذیری عمق میبخشد و همین امر موجب بروز اخلاق حرفه ای خواهد شد. درواقع ریشه اخلاق حرفه ای باورها و اعتقادات فردی و سازمانی است و از طرف دیگر نیز باید به این نکته اشاره نمود که نمیتوان اخلاق حرفه ای را به کسی آموزش داد، چراکه اخلاق حرفه ای تنها انتقال اطلاعات و یافته های علمی نیست. همچنین اخلاق حرفه ای فراتر از آن است که آن را تنها مسئولیت بنامیم و یا آن را به قانون، مقررات و آیین نامه ها منحصر کنیم و یا آن را به سازمان ها و واحدهای حرفه ای تحویل دهیم.امروزه باید یکی از مهم ترین اصول در صنعت ساخت وساز را رعایت اخلاق حرفه ای دانست. چراکه متأسفانه در چند سال گذشته عدم رعایت اخلاق حرفه ای از سوی مهندسان،زمینه بدبینی بهره برداران را فراهم نموده است و حال دیگر زمان آن فرارسیدها با فرهنگ سازی در خصوص الزام به رعایت دقیق اخلاق عملی از سوی جامعه مهندسان این نگرش غلط و ناصواب مردم تغییر یابد چراکه یکی از نشانه های رعایت اخلاق حرفه ای، مسئولیت پذیری است و افراد بیمسئولیت نیز تعهد چندانی نسبت به اثربخش بودن رفتار و عملکرد خود ندارند.شایان ذکر است که عدم تعهد به اخلاق حرفه ای منجر به کاهش اعتماد و درنتیجه افزایش خسارت به سازمان های نظام مهندسی ساختمان استان ها در درازمدت خواهد شد.آنچه مسلم است اینکه رعایت اخلاق عملی در حوزه ساخت وساز منجر به افزایش عمر ساختمان ها خواهد شد که بدین طریق میتوان جلوی هدر رفت سرمایه ها را در این حوزه تا حدود زیادی خواهد گرفت و با توجه به اینکه ایران در مدار زلزله قرار دارد، چه بسا با رعایت اخلاق حرفه ای بتوان جلوی زیان های ناشی از زلزله را تا حدود زیادی گرفت. به عنوان مثال میتوان به کشور ژاپن اشاره کرد که با وجود زلزله های متعدد و با ریشتر بالا کمترین خسارت و تلفات را در بر دارد.طبق بررسیهای به عمل آمده عدم توجه به رعایت اخلاق حرفه ای در سازمان های نظام مهندسی ساختمان کشور به نسبت سایر کشورهای دیگر فاصله قابل ملاحظه ای وجود دارد. این در حالی است که متأسفانه در برخی از موارد سازمان های نظام مهندسی ساختمان استان ها عدم رعایت اخلاق عملی را بر دوش دیگر سازمان ها و یا دیگر نهادها میگذارند.از طرف دیگر نیز باید به این مهم اشاره نمود که رعایت اخلاق حرفه ای در میان جامعه مهندسان میتواند موجب ارتقای جایگاه مهندسان شود.به عنوان مثال میتوان به کشور مالزی اشاره نمود که 20 سال پیش در حوزه ساخت وساز نسبت به ایران فاصله قابل توجهی داشت اما در حال حاضر با توجه به اینکه در این کشور هنوز علم مهندسی پیشرفت آن چنانی نداشته، به راحتی توانسته اند ساخت وساز خود را ارتقای قابل توجهی دهند چراکه الزام به رعایت اخلاق حرفه ای در حوزه ساخت وساز کشور مالزی یک اصل برشمرده میشود.با نگاهی گذرا به ساخت وساز دوران صفویه و سامانیان به این مهم دست مییابیم که طول عمر و نوع معماری آن بناها به مراتب به نسبت پیشرفت علم در حوزه مهندسی بسیار ماندگارتر است چراکه یکی از مؤلفه های معماران آن زمان ساخت بنای ماندگار و کارآمد بود که متأسفانه این اصل امروزه در ساخت وساز به هیچ عنوان رعایت نمیشود.برخی از کارشناسان مهم ترین موانع عدم رعایت اخلاق حرفه ای را در فقدان نگرش راهبردی به اخلاق حرفه ای، فرافکنی، تحویلی نگری، مشتری مداری ابزار انگار، نارضایتی شغلی، فقدان انگیزش، فقدان مهارت تصمیم گیری، بلاتکلیفی یا تعارضات اخلاقی، فقدان نظام های اخلاقی و جامع، لقمه انگاری به جای امانت انگاری و موانع فیزیکی و روانی محیط کار میدانند.با توجه به نزدیک شدن زمان برگزاری هفتمین دوره انتخابات هیئت مدیره سازمان های نظام مهندسی ساختمان استان ها، در حال حاضر رعایت اخلاق حرفه ای یک اصل انکارناپذیر تلقی میشود.چراکه از این طریق میتوان به یک انتخابات سالم دستیافت و انتظار میرود تمامی مهندسان با هر موقعیت و منصبی خود را مکلف به رعایت اخلاق حرفه ای نموده و از هرگونه توهین و تخریب داوطلبان به طورجدی خودداری کنند.