ای نسیم سحر آرامگه یار کجاست؟

کد مطلب: 3072آرامگاه حافظ، این شاعر شیرین بیان و رند زمان در شیراز قرار دارد. لسان الغیب در زمان خود شعری سرود و در آن پیش بینی کرده بود: «بر سر تربت ما چون گذری همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود»آرامگاه حافظ در باغ مصلای شیراز، هر ساله در روز 20 مهر و همزمان با بزرگداشت حافظ، میزبان دوستداران فرهنگ، هنر و شعر ایرانی است. بنایی که با معماری خاص و زیبای خود، یادگار معماری درخشان ایرانی در دوره زندیه و تلفیقی از هنرهای بینظیر تجسمی است.مساحت حافظیه 2 هکتار بود و شامل 2 صحن شمالی و جنوبی که این صحن ها توسط تالاری از یک دیگر جدا شده است. این مجموعه 4 درب ورودی-خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمال شرق آن قرار گرفته است.تالار حافظیه که از آثار دوره زندیان است، 56 متر طول و 8 متر عرض داشته و از 20 ستون سنگی، هرکدام به ارتفاع 5 متر تشکیل شده است. این تالار پیش تر شامل 4 ستون و 4 اتاق بوده که بعدها اتاق ها از محدوده آن حذف گردیده است. در سمت شرق و غرب تالار 2 اتاق -یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه- وجود دارد. شیوه معماری این تالار مربوط به دوره های هخامنشیان و زندیان است.در سال 856 ه. ق. (1452) حدود 65 سال پس از وفات حافظ شمس الدین محمد یغمایی، وزیر میرزا ابوالقاسم گورکانی؛ حاکم فارس، برای اولین بار عمارتی گنبدی شکل بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این عمارت، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن آباد پر میشد.کریم خان زند (1152 ه. ش) بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود ساخت (تصویر) و بر تربتش سنگی مرمرین نهاد که سنگ امروز نیز باقی است و دو غزل از حافظ به شیوه نستعلیق توسط حاجی آقاسیبیک افشار آذربایجانی نگاشته شده که مطلع آن دو غزل چنین است:مژده وصل تو کو، کز سر جان برخیزم طایر قدسم و از دام جهان برخیزموای دل غلام شاه جهان باش و شاه باش پیوسته در حمایت لطف اله باشرمز و راز معماری آرامگاهبخش جنوبی آرامگاه نماد دنیای مادی و ظواهر فریبنده آن است. با نزدیک تر شدن به آرامگاه، انسان از بند هواهای نفسانی آزاد شده و بالارفتن از ایوان به منزله معراج عرفانی و سیر و سلوک در دنیای ملکوت است. به تدریج آرامگاه که نماد خورشید است، نمایان میشود و پایین آمدن از ایوان، نماد تعظیم در برابر این خورشید درخشان است. ایوان از 2 ردیف پلکان تشکیل شده که هر ردیف شامل 9 پله است. در ادبیات فارسی، 9 آسمان بود و مقدس شمرده میشد.بخش شمالی آرامگاه نماد دنیای ملکوت است؛ چراکه در این قسمت به آرامگاه میرسیم که نماد دستیابی به حقایق و رمزورازهای دنیاست. این بخش شامل 8 درب ورودی و خروجی است؛ همچنین آرامگاه نیز از 8 ستون سنگی تشکیل یافته است. عدد 8 نماد سده هشتم (سده ای که حافظ در آن میزیسته) و هشت درب بهشت است.نمای بیرونی گنبد آرامگاه، نماد آسمان بوده و به شکل کلاه درویشان ترک است. گنبد از درون با رنگ های مختلف عرفانی آراسته شده است؛ آبی فیروزه ای (نماد بهشت)، سرخ ارغوانی (نماد شراب ازلی)، سیاه و سفید (نماد شب و روز) و قهوه ای سوخته (نماد خاک) است.معماری معاصر بنااین اثر تاریخی در سال 1316 شمسی به دستور رضا پهلوی و با طرح آندره گدار، معمار مشهور فرانسوی، با حفظ 4 ستون به شکل امروزی تجدیدبنا شد. همچنین در جنوب آن، باغ و نارنجستان زیبایی با 2 حوض مستطیل ساخته شد.آندره گدار فرانسوی که در آن زمان مدیرکل باستان شناسی بود، دستور داد 4 ستون دوره زندیه در جای خود حفظ شود و 16 ستون در اطراف آن اضافه و ایوان فعلی ساخته شود.آرامگاه خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی، در سال 1354 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 1009 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.