چالش های استاندارد تاسیسات

کد مطلب: 3365گروه تأسیسات: کسانی که بازار سنتی ایران را از سال ها بلکه دهه ها پیش رصد کرده اند و در چند و چون روابط اجتماع و اقتصادی آن بوده اند بیشک متوجه تغییر چهره بازار ایران در بیش از 10 تا 15 سال اخیر شده اند. در سال های دور بازار ایران بر گرد اعتمادی میگذشت که در بطن افکار مردم رسوخ کرده بود. ثروت بازاریان با پول آنها متفاوت بود و بعد از روحانیت، طبقه تجار از گروه های مرجع مردم به شمار میآمدند. مناسبات قدیم البته برای شهرهای جدید مناسب نیست به همین دلیل نهادی به نام استاندارد وضع شد بلکه بتواند همان مسئولیت اعتماد بازار قدیم را باز بیافرینند. چهاردهم اکتبر هرسال به همین مناسبت به نام روز جهانی استاندارد نام گذاری شده است که امسال مقارن شده است با 22 مهرماه. روزی برای یادآوری اهمیت اعتماد و استاندارد و نقشی که چنین نهادی میتواند در توسعه صنعت کشورها داشته باشد.اهمیت استاندارداستاندارد پایه علم و فن آوری است و در توسعه صنعت و اقتصاد نقشی به سزا دارد. گرچه اغلب پنداشته میشود استاندارد برای رعایت حقوق مصرف کننده است اما در نگاه بلندمدت این تولیدکننده است که از مزایای برند خوشنام و باکیفیت درنتیجه با استاندارد بالا بهره مند میشود. همچنین صرفه جوییهای حاصل از کاهش انواع قطعات و مواد اولیه غیرضروری و ضایعات، به قدری چشمگیر است که هرگونه سرمایه گذاری در زمینه استانداردسازی فرآورده ها و خدمات را برای صاحبان صنایع موجه میسازد.محمد شکرچیزاده معاون وزیر و رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، کشور را در زمینه استاندارد دارای کاستیهایی میداند. وی در گفتگو با خبرنگار پیام ساختمان در مورد چالش استاندارد تجهیزات تأسیساتی گفت: در سازمان تحقیقات بخش تأسیسات را به چند بخش تقسیم بندی کرده ایم؛ در حوزه آموزش کاستیها بسیار جدی داریم و آنچه آموزش داده میشود با همه مشکلات و عقب ماندگیها با آنچه اجرا میشود بسیار فاصله دارد، دانشجویان نیز با مباحث تأسیساتی چندان آشنا نیستند چراکه تنها چند واحد درس در این زمینه میگذرانند. در این میان برخی کالاها از اهمیت استانداردسازی بیشتری برخوردار هستند. آسانسورهای بیکیفیت و غیراستاندارد جان بسیاری را به خطر میاندازند و سالانه خانواده های زیادی را داغدار میکنند. کابل ها و تجهیزات الکترونیکی غیراستاندارد نیز خطرات برق گرفتگی و آتش سوزی را برای هموطنان بالا میبرد که متأسفانه کشور ما در این زمینه از کارنامه روشنی برخوردار نیست.به گفته یکی از فروشندگان بازار تأسیسات گلوبندک برای بسیاری از تجهیزات تأسیساتی اصلاً استاندارد تعریف نشده و این موضوع مخصوصاً در مورد کالاهای انرژی بر ضرورت دارد. وحید عقیلی در این زمینه به خبرنگار پیام ساختمان گفت: این موضوع نه تنها در مورد کالاهای داخلی بلکه در مورد خارجیها نیز صدق میکند. به عنوان مثال هنگامیکه کالاهای چینی وارد بندرگاه ها و یا گمرک ایران میشود تنها حساسیت پرداخت تعرفه واردات کالاهای خارجی است و هیچ چیز دیگری در نظر گرفته نمیشود. درحالیکه همین کشور چین در مورد ورود کالاهای خارجی گواهی استاندارد طلب میکند و یا کشور محصولات بیکیفیت کشور چین اجازه ورود به کشور استرالیا را ندارند.عقیلی ادامه داد: این موضوع بازار ایران را دچار آشفتگی کرده است و همه تجار ایرانی ترجیح میدهند کالاهای بیکیفیتی که به دلیل توان مالی پایین مردم راحت تر فروش میرود را از چین وارد کنند و در عوض آن کالاهای باکیفیت در انبارها باقی میماند و از قِبَل آن مصرف انرژی و سطح زندگی مردم ما پایین میآید.سه چالش استاندارد تأسیساتی در بازار ایران اجناس تقلبی و غیراستاندارد فراوان است و برخی نام شرکت های معتبری را بر روی محصولات خود دارند. بیشتر این اجناس از راه قاچاق و برخی نیز توسط تولیدکنندگان زیر پله ای روانه بازار میشوند. بعضی از این تجهیزات چنان با نمونه های واقعی مشابهت دارند که تشخیص اصل از تقلبی برای مصرف کننده عادی تقریباً غیرممکن است. چالش های استاندارد تأسیساتی در کشور به سه دسته تقسیم میشوند. نخست نبود اجبار استاندارد در بسیاری از کالاهای تأسیساتی ، دوم ورود کالاهای غیراستاندارد و بیکیفیت به ایران و سوم بازار و رونق تولیدات زیر پله ای.وحید عقیلی در مورد نبود استاندارد کالاهای تأسیساتی میگوید: البته برخی از این کالاها اصلاً استاندارد بردار نیست و نیازی نیز به استاندارد ندارند. کالاهایی مانند پیچ و مهره و یا لوله های پلیکا را چه نهادی با چه معیاری میخواهد استاندارد کنند. در مورد این تجهیزات مهم تر از استاندارد، تولید توسط شرکت های شناسنامه دار است که دولت باید بر روی تولید آنها و پاسخگویی شرکت تأکید داشته باشد.البته علی رغم گفته این فعال بازار مصالح، بسیاری دیگر از کالاها نیز که از حساسیت برخوردارند استاندارد ندارند. نمونه آن لوله های آب است که به دلیل فرسودگی و بیکیفیت بودن ترکیدگی لوله و هدر رفت آب را به همراه دارند و یا لامپ های LED و دیگر لامپ ها که تازگی به بازار ایران وارد شده اند و ممکن است به دلیل کیفیت پایین با اقبال بد مردم روبه رو شوند. پنل های خورشیدی نمونه دیگری است که تولیدات داخلی بیکیفیت آن ممکن است مردم را نسبت به کارآیی انرژی خورشیدی بدبین کند.در این میان کالاهای زیر پله ای نیز خود موضوعی است که برای تولیدکنندگان محصولات بیکیفیت داخلی مشکل ایجاد کرده است. یکی از فروشندگان تجهیزات پکیج در این زمینه به خبرنگار پیام ساختمان گفت: موضوع استاندارد یک چیز و موضوع تولیدات زیر پله ای چیز دیگری است. تولیدات زیر پله ای را شما میتوانید در زیرزمین خانه و یا یکی از باغ های اطراف تهران تولید کنید و در بازار بفروشید. کسبه اینجا هم میخرند، چون در این زمینه نیز هیچ مشکل و بگیروببندی وجود ندارد. چند وقت پیش یکی پیش من آمده بود و میگفت میخواهم در باغچه ای که اطراف شهریار دارم یک تولیدی بزنم شما چه چیزی میخواهید که من هم پیشنهادهایی به وی دادم و گفتم اینها در بازار خواهان دارد. برخی از محصولات آنقدر ساده است که فقط یک دستگاه و یک کارگر میخواهد اما برخی نیز پیچیده تر هستند و نیاز به تخصص دارد و احتمالاً اگر کسی تخصص و تجربه نداشته باشد به مشکل برمیخورد و شاید 2 تا 3 ماه در بازار باشد ولی در ادامه متوجه میشود که نمیتواند ادامه دهد.در هفته گذشته یکی از سالن های همایش مهم کشور یعنی سالن همایش وزارت کشور طعمه حریق شد و دلیل آن اتصال برق ناشی از سیم های فرسوده و غیراستاندارد ذکر شد. بر اساس ارزیابیهای مستقل 70 درصد سیم و کابل های ساختمان ها و منازل در واحدهای غیرقانونی تولید میشوند و این کابل ها در 25 درصد آتش سوزیهای پایتخت نقش دارند. به گفته محمدباقر پورعبدالله، کارشناس انجمن سیم و کابل تنها 20 تا 30 درصد کابل های منازل استاندارد هستند. این عامل نه تنها موجب هدررفت بالای برق در منازل شده بلکه موجب آتش سوزی و برق گرفتگی شهروندان تهرانی و در برخی موارد از دست رفتن جان هم وطنان نیز شده است.واحدهای زیر پله ای که اقدام به تولید سیم و کابل میکنند به اندازه ای زیاد هستند که به راحتی نمیتوان آنها را ساماندهی کرد و سازندگان نیز که به دنبال سود بیشتری هستند از خیر بسیاری از محصولات استاندارد مانند سیم و کابل میگذرند.افزایش واردات مخصوصاً با کاهش توان مالی مردم به غلبه محصولات چینی در بازار ایران منجر شده است، مشکلی که با بیاعتنایی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز همراه شده است و این موضوع تولید داخل را با تهدید روبرو کرده. به نظر میرسد سازمان استاندارد در این سال ها نسبت به وظیفه نظارت و کنترل کیفیت کالاهای تولیدی اعتنای کمی داشته است درحالیکه یکی از عوامل و معیارهای اصلی توسعه توجه بیشتر به استاندارد است.