آسمان نیلگون آذربایجان

کد مطلب: 3571 میترا یزدچیمعماری ایرانی یکی از زیباترین و بینظیرترین معماریهای دنیاست که در طی قرون متمادی همچنان مرکز توجه همگان بوده و هست. این زیبایی و چشم نوازی به گونه ای است که نظر هر بیننده ای را به خود جلب میکند. در این میان سیاحان و سفرنامه نویسان به عنوان نویسندگان و پژوهشگران عالم و صادق در سفرهایی که به ایران داشته اند به بیان ویژگیهای معماری ایرانی پرداخته اند که امروزه یکی از منابع مهم در تاریخ معماری ایرانی است.در ادامه بررسی معماری ایران از نگاه سیاحان و سفرنامه نویسان، به بررسی سفرنامه «پیر ژوبر» میپردازیم.«پیر، آمده امیلین، پروب ژوبر»، از افسران فرانسوی است که در فتوحات «ناپلئون بناپارت» همراه او بوده است.«ژوبر» در سال 1806 مأموریت یافت تا به دربار فتحعلی شاه، پادشاه ایران برود و وسایل برانگیختن ایران برضد انگلیس را محرمانه بررسی کند.وی در بخشی از سفرنامه خود به توصیف ناحیه آذربایجان در آن زمان پرداخته و مینویسد:«... ناحیه ای که میان تبریز و دریای خزر واقع شده است. آنچه در این منطقه به چشم میخورد عبارت است از دشت هایی هموار و درختانی تنک و کم وبیش پراکنده، قریه ای چند محصور بین دیوارهایی برج دار، چادرهایی از پشم سیاه در کنار نهرها، چند کاروانسرای ویران، پل هایی که تاق های آنها تا وسط فروریخته و بالاخره در افق کوه هایی دیده میشود که گویی خط الراس آنها در آسمان نیلگون فرورفته است.منازل در این قسمت آذربایجان عموماً تاقدار بوده و بیشتر در سطحی پایین تر از کف زمین بناشده اند. این امر نشان میدهد که در این مناطق مرسوم چنین است که مردم در زیرزمین زندگی کنند. (این رسم هم اکنون در قسمت هایی از ارمنستان و گرجستان نیز معمول است.)رئیس خانواده، اتاقی مخصوص دارد که دورادور آن را سکوی سنگی بزرگی فراگرفته است. این سکوها را با حصیر با فرش پوشانیده از آن به جای تختخواب و میز استفاده میکنند. زنان و بچه ها در اندرون بسر میبرند.»در بخش دیگری از این سفرنامه میخوانیم: «... شیخ صفیالدین اردبیلی، شیخ حیدر و شاه اسماعیل در اردبیل مدفون میباشند. مقبره اینان که مورداحترام عموم ایرانیان است، گنبدهای کم ارتفاعی دارد و فعلاً در حال خرابی است. چون وجود اجساد سلاطین آن سلسلهی قدیمی در شهر موجب آن شده که ایرانیان اردبیل را مکانی مقدس میدانند، بسیاری از مقدسین وصیت میکنند که در آنجا دفن شوند...»