شهرفروشی نتیجه اقتصاد رانتی و غیرشفاف

نشستی با موضوع اقتصاد سیاسی شهر تهران با حضور فرشادمومنی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و سخنرانی حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا روز پنج شنبه گذشته در موسسه دین و اقتصاد برگزار شد. به گزارش پیام ساختمان، در آغاز این نشست دکتر فرشاد مؤمنی بابیان این که در سطح نظری وقتی که شفافیت در کار نباشد علم، قانون و برنامه مزاحم تلقی می شوند و در اداره امور جنبه کاملاً حاشیه ای پیدا می کنند، گفت: در اقتصاد سیاسی رانتی عدم شفافیت از طریق مسدود کردن مجاری برخی اطلاعات، دست کاری برخی دیگر از اطلاعات و گذاشتن تفسیرهای نامربوط بر روی آن ها انجام می شود و در این حالت یک فضای غیر مشارکت جویانه به وجود می آورد که محور اصلی آن دشواری های فهم به هنگام آمار و اطلاعات و واقعیت هاست. وی ادامه داد: از این نظر مشابهت های حیرت انگیزی در اقتصادهای رانتی بین طرز اداره اقتصاد ملی و شهری مشاهده می شود که در چنین شرایطی از جنبه معرفتی و برای برون رفت از بحران اطلاعات واقع نگر و بهنگام توصیه می شود که به سمت رویکردهای مبتنی بر اقتصاد سیاسی حرکت کنید از این بابت که این رویکرد نفع برندگان و زیان بینندگان از روندهای غیر شفاف را برملا می کند. مؤمنی افزود: در سطح ملی وقتی عدم شفافیت در فرآیندهای تصمیم گیری و تخصیص منابع و اجرا سیطره می کند فضایی ایجاد می شود که بخش های مولد و عامه مردم زیان های سنگینی متحمل می شوند و در برابر آن بخش های غیرمولد و فرصت طلب ها برخورداری های غیرعادی پیدا می کنند. این استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: وقتی از این زاویه عملکرد شهرهای ایران به ویژه کلان شهرها را مشاهده می کنیم از تک تک این زوایا مشابهت های حیرت انگیزی بین آنچه در سطح ملی و شهر وجود دارد مشاهده می شود که عمده این مشابهت ها در طرز عمل مدیریت شهری کشور دقیقا به سبکی که در سطح ملی نیز وجود دارد قابل مشاهده است. وی ادامه داد: یک صورتکی از برنامه وجود دارد و در ظاهر اسنادی تحت این عنوان تهیه می شوند اما بخش اعظم فعالیت ها و اقداماتی که صورت می گیرد تابعی از سلیقه ها و صلاحدیدهای شخصی است که در چنین شرایطی تعمیق فساد، شکل گیری اسراف ها اتلاف ها، ناکارآمدی ها و گرایش های جانب دارانه بعضاً شرم آور به سمت گروه های بانفوذ اجتناب ناپذیر می شوند. مؤمنی با اشاره به افزایش سرسام آور زمین های اطراف دریاچه چیتگر، گفت: نقض کردن و بی اعتنا بودن نسبت به برنامه ها برای نقض کنندگان هزینه ای ایجاد نمی کند اما برای جامعه هزینه هایی برگشت ناپذیری در بر خواهد داشت. وی بابیان این که مشابهت حیرت انگیز دیگری که در این زمینه وجود دارد چیزی است که در اقتصاد سیاسی و رانتی از آن به عنوان سازه ذهنی منبع محوری نام برده می شود، گفت: در فضای رانتی و غیر شفاف هرگز کسی رغبت به بازنگری و زیر ذره بین گذاشتن هزینه ها ندارد و آن را اصل غیرقابل اجتناب در نظر می گیرند و در جست وجوی پیدا کردن راه هایی برای پیدا کردن تأمین مالی آن هزینه ها خواهند بود. مؤمنی خاطرنشان کرد: کشور ما در سطح ملی در این زمینه هزینه های بسیار سنگینی متحمل شده است که شهر تهران از سوی مدیریت شهری در این زمینه عملکرد بسیار فاجعه آمیزتری را به نمایش می گذارد که پدیده هایی از قبیل شهر فروشی، محیط زیست فروشی، اختیارات غیرمتعارف خارج از شمول برای اشخاص و اختیارات غیرمتعارف برای جابجایی ردیف های بودجه ای با منطق شخص محوری جلوه هایی از چنین مناسباتی را به نمایش می گذارند.