ایجاد دیالوگ مشترک بین معماران، کارفرمایان و بهره برداران

درحالی که این روزها معضلات مختلفی نظیر کاهش عمر مفید ساختمان ها، پایین بودن بهره وری، هدر رفت انرژی در ساختمان ها، نا مقاوم بودن در برابر زلزله و... به عنوان چالش های پیش روی صنعت ساختمان مطرح است اما یک معمار باسابقه با اشاره به اینکه پیش شرط تحول در صنعت ساختمان، افزایش سطح بینش معماران در طراحی ساختمان است، تأکید کرد: لازمه مرتفع کردن معضلاتی که در حال حاضر گریبان صنعت ساختمان را گرفته این است که معماران به اصول و الفبای معماری آشنایی و تسلط داشته باشند و در صورت تحقق چنین مسئله ای می توان امیدی به تحول در صنعت ساختمان داشت. احمد احمدی مطلق، عضو جامعه مهندسان مشاور در گفتگو با پیام ساختمان ضمن بیان مطلب فوق و با اشاره به اینکه یک تیم تحقیقاتی در قالب یک پروژه مشترک نسبت به تحقیق پیرامون شاخص ترین مؤلفه های اثرگذار در ارائه طرح های بهینه معماری در حال تحقیق است و دستاورد این تحقیقات به زودی در یک سمینار تخصصی ارائه خواهد شد، گفت: شناخت دقیق و همه جانبه الفبای کاربردی معماری (که در دست تبیین است) می تواند به خلق بناهای ماندگار منتج شود. وی با یادآوری این مهم که آنچه هم اکنون در مراکز علمی و دانشگاهی کشورمان تدریس می شود صرفاً بخشی از الفبای معماری است، خاطرنشان ساخت: این پروسه در حالی است که سایر بخش های دیگر معماری مغفول مانده است. احمدی مطلق با تأکید بر اینکه به منظور ایجاد یک معماری منطبق با نیازها و شرایط روز باید به الفبای مشترک کاربردی معماری دست یافت در همین حال تأکید کرد: در شرایط فعلی متأسفانه شاهد آن هستیم که بین آحاد جامعه معماران، الفبای کاربردی معماری به صورت مشترک وجود ندارد و غفلت از این امر الزام آور در حالی است که اساساً به منظور تقویت مبانی کاربردی معماری، باید دیالوگ مشترک و یا حداقلی از دیالوگ مشترک بین معماران، کارفرمایان، بهره برداران به وجود آید. عضو جامعه مهندسان مشاور در ادامه اظهارات خود به بیان سرفصل و اهم الفبای کاربردی معماری پرداخت و گفت: شناخت هدف طرح، شناخت و تحلیل موقعیت زمین (شناخت فیزیک بستر طرح) و نیز آگاهی از امکانات و وضعیت زمین ازجمله مؤلفه هایی است که باید معماران پیش از طراحی هر طرحی نسبت به آن اشراف داشته باشند. احمدی مطلق در توضیح ضرورت های شناخت هدف طرح اظهار داشت: این امر بدان معناست که ما باید آگاه باشیم، اگر قرار است طراحی را انجام می دهیم بدانیم که هدفمان چیست و بدیهی است که راه به دست آوردن این شناخت از مسیرهایی نظیر اخذ آمار، گفت وگو، بررسی نیازها، رایزنی با بهره برداران یا اطلاع از نیاز مصرف کنندگان نهایی و.. امکان پذیر است. وی در همین حال از چهار ضرورت دیگر که به گفته وی جزء الفبای ضروری معماری هستند نیز نام برد و افزود: شناخت ویژگی های اقلیمی و جغرافیایی زمین ، شناخت هندسه، شناخت تیپولوژی فضا (در سه بعد) و شناخت تناسبات ازجمله این موارد است. عضو جامعه مهندسان مشاور در تشریح ضرورت شناخت تناسبات به عنوان یکی از الفبای معماری اظهار داشت: شناخت تناسبات بسیار مهم است و از این قابلیت برخورداراست که می تواند طرح های مختلف را نسبت به هم متجانس سازد.آن چیزی که در معماری سنتی مان جالب توجه است، تناسبات زیبایی است که در آن به کاررفته است. به عنوان مثال چیزی که در مسجد شاه اصفهان و میدان نقش جهان، ما را مدهوش می کند بعد از ترتیبات رنگ در ساختمان های اطراف، تناسبات فضایی این مجموعه است. احمدی مطلق در ادامه همچنین شناخت و تحلیل ابعاد انسانی، شناخت نظم هندسی ترکیبی شناخت سیستم های سازه ،شناخت سیستم های تأسیساتی ،شناخت اصول سیویل ،شناخت مصالح ،شناخت ترکیب مصالح و شناخت کالبد طرح را از دیگر پایه های طراحی معماری اصولی قلمداد کرد و در تبیین ضرورت شناخت مصالح اظهار کرد: شناخت مصالح نیز از دیگر مواردی است که به اعتقاد من مورد غفلت مهندسان معمار قرارگرفته است. متأسفانه تدریس شناخت مصالح در مراکز دانشگاهی ما به صورت کلی صرفاً بابت شاخت تک تک اقلام مصالح است و این رویکرد در حالی است که از تدریس ترکیب مصالح غفلت ورزیده شده است. وی همچنین در ادامه بر مؤلفه های مهم دیگر که به گفته وی پایه های ستون معماری است تأکید کرد: شناخت دیاگرام روابط درون طرح، شناخت معماری ایران (تاریخ معماری- سیر تحولات معماری ایران)، شناخت معماری جهان (تاریخ معماری جهان- سیر تحولات معماری جهان)، شناخت معماری سنتی شناخت معماری صنعتی و شناخت منابع انرژی ازجمله پارامترهایی است که درزمان طراحی معماران باید حتماً مدنظر خود قرار دهند. وی سپس در توضیح دلیل ضرورت شناخت معماری ایران به عنوان یک عنصر الزام آور برای معماران اظهار کرد: در این شکی نیست ما بایستی عقبه معماری خودمان را بشناسیم و نسبت به تاریخ معماری مان و سیر تحولاتی که از دل سبک های مختلف بیرون آمده است آشنا باشیم. احمدی مطلق درباره تبعات غفلت از فرایند تکوین و سیر تکامل معماری کشورمان ادامه داد:عدم شناخت از تسلسل تکامل معماری باعث کاهش و تنزل اثرگذاری معماری در دوره های بعدی می شود که نتیجه آن این است که معماری امروز ما به طور کامل از معماری گذشته بریده شده است . مدیریت طراحی مهندسین مشاور بنا شهر در همین حال به گروهی دیگر از عوامل مهم در حوزه معماری اشاره کرد و گفت: شناخت انواع روش های ساخت وساز، شناخت مشخصات معماری سبز ، شناخت مهندسی ارزش طرح، شناخت فرهنگی جامعه هدف (آداب و سنن- معیارها- ارزش های مثبت و منفی و...)،شناخت ضوابط و مقررات شهرسازی، شناخت معیارها، آئین نامه ها و استانداردها و شناخت فنون و ابزارآلات و مهارت های ساخت وساز و نحوه تأمین مصالح (تولید داخلی- مصالح بومی و ...) از دیگر مؤلفه هایی است که حتماً لازم است معماران نسبت به آن ها اشراف داشته باشند. وی با ذکر مثالی درباره ضرورت شناخت انواع روش های ساخت وساز تأکید کرد: ما باید روش های اجرایی عملیات ساختمانی را کاملاً بشناسیم و از ظرفیت های موجود در روش های ساخت وساز استفاده کنیم. ما برای طرح های نوین نمی توانیم از سیستم هایی که در صدسال گذشته مورداستفاده بوده بهره بگیریم و باید در نظر داشت که ما هنوز می بینیم که وقتی یک طراح شروع به طرح می کند از اینکه طرح های نوآورانه در سیستم های ساخت وساز پیشنهاد کند، عاجز است. درصورتی که صنعت با نوآوری پیشرفت می کند و ما با شناخت روش های ساخت وساز است که می توانیم روش های جدیدی را ابداع کنیم. عضو جامعه مهندسان مشاور در پایان به آخرین موارد الزام آور در حوزه معماری اشاره کرد و گفت: اشراف به معماری فضای سبز، شناخت نور و رنگ،تسلط به روش های بهره برداری و شناخت آفت های دوره بهره برداری و آگاهی از وظایف مدیر طرح (نحوه تعامل با اعضاء گروه طراحی و هدایت گروه طراحی) نیز ازجمله شاخص هایی است که لازم است طراحان نسبت به آن ها اشراف داشته باشند.