اقلیم ایران تغییر نکرده است

درباره تداوم گرمایش جهانی و علت تغییر اقلیم در کره زمین، کارشناسان اقلیم شناسی نظر واحدی ندارند. گرمایش جهانی در حال حاضر منجر به تغییر اقلیم نشده است. اقلیم ایران نیز تغییر نکرده امّا عناصر اقلیمی (مانند دما، بارش، رطوبت و امثال آن) در مناطق مختلفی از ایران در حال تجربه دگرگونی هایی است که عمدتا این دگرگونی ها نوسانات دوره ای یا چرخه ای هستند و نمی توان آن ها را به عنوان تغییرات اقلیم دسته بندی کرد. بزرگ ترین کشورهای تولیدکننده گازهای گلخانه ای، کشورهای غربی و توسعه یافته هستند که کل اطلاعات موجود از گرمایش جهانی و تغییر احتمالی اقلیم برگرفته از منابع کشورهای مذکور است. به طور مثال مغزه های یخی عمدتا توسط روس ها و میزان گازهای گلخانه ای موجود در اتمسفر توسط آمریکائی ها سنجش و اندازه گیری شده و به صورت اطلاعات پردازش شده در اختیار سایر محققان دنیا قرار داده شده است. باید توجه داشت که کشورهای اصلی تولیدکننده گازهای گلخانه ای به شدت به نقش گازهای گلخانه ای به ویژه دی اکسید کربن به عنوان عامل عمده گرمایش جهانی تأکید می کنند و منبع عمده انتشار CO2 صنایع وابسته به نفت و گاز است. این در حالی است که طیف زیادی از دانشمندان و کارشناسان حوزه اقلیم و حوزه های مرتبط، با نقش CO2 در گرمایش چندان موافق نیستند. بخش عمده انباشت گازهای گلخانه ای توسط کشورهای صنعتی از عصر صنعتی شدن به تدریج وارد جو و بنا بر نظریه تأیید نشده ای موجب گرمایش جهانی شده است. درحالی که کشورهای درحال توسعه به تازگی راه توسعه اقتصادی و بهره گیری از صنایع سودآور را در پیش گرفته اند، سهم ناچیزی از گرمایش را داشته اند. تمام ابزار سنجش و اندازه گیری گازهای گلخانه ای تولیدشده در اختیار معدود کشورهای قدرتمند است، میزان پایبندی کشورها نسبت به توافق ها را چگونه می توان راستی آزمایی کرد؟ و آیا می توان مطمئن بود که به مانند مسئله هسته ای برای کشورهایی چون ایران، مشکل تراشی نشود؟ گازهای گلخانه ای به عنوان واکنش مثبت با گرم تر کردن زمین موجب عدم تعادل سیستم اقلیمی زمین شده و در صورت استمرار در آینده، ممکن است اقلیم کره زمین را تغییر دهند، اما واکنش های طبیعی منفی مانند فوران های آتش فشانی و طوفان های گردوخاک و هواویزها هم خلاف گازهای گلخانه ای عمل کرده و موجب سرد شدن جو زمین را فراهم می آورند یا حداقل از روند سریع گرم شدن زمین جلوگیری می کنند. اگر نیاز به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای برای مقابله با گرمایش یا تغییر اقلیم زمین است، باید ابتدا کشورهای صنعتی به شدت میزان تولید گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهند و اگر این کاهش تأثیر چشمگیری بر توقف گرمایش گلخانه ای جهان داشت و امیدی برای کنترل گرمایش و اطمینان برای عدم تغییر اقلیم کره زمین ایجاد کرد، در آن صورت سایر کشورهای جهان به تدریج راه کشورهای صنعتی را به شرط انتقال فنّاوری و صنایع سبز بپیمایند. آلودگی هوای تهران براثر آلاینده های محلی متحرک و کارخانه ها انجام می گیرد نه گازهای گلخانه ای و بنابراین عمل به توافق پاریس هیچ تأثیری بر کاهش آلودگی هوای تهران نخواهد گذاشت. دکتر یوسف قوی دل دانشیار دانشگاه تربیت مدرس و اقلیم شناس