اهمیت فضای سبز در شهرسازی

تمام ساکنین شهرها، ساخت و افتتاح فضای سبز و امکانات رفاهی این چنینی را دمیدن روح تازه به کالبد شهری می دانند. محققان نیز بر این عقیده هستند که فضاهای سبز شهری مردم را به پیاده روی ، ورزش و درنهایت افزایش امید به زندگی ترغیب می کند و این تنها بخشی از محاسن فضای سبز شهری است و مواردی همچون توسعه و رونق صنعت توریسم نیز از دیگر تأثیرات مستقیم فضای سبز است.امروزه مشاهده می کنیم که با استفاده از فضاهای آزادشهری، پارک ها و فضاهای سبزی به همین منظور ساخته می شود. از نخستین مناظر سبز می توان بین النهرین و باغ های ایران را نام برد. باغ های بابل،تپه های موسیان و علی کش در ایران نیز از دیگر نمونه های اولیه تأثیرگذار شهری بودند. بررسی تاریخ نشان می دهد که صاحبان قدرت و سلطنت بودند که برای نگهداشت فضای سبز، بیشترین تأثیرگذاری را داشتند. وقوع انقلاب صنعتی در سراسر دنیا، موجب گردید که مردم بیش ازپیش از طبیعت دور شوند و این موضوع در طول زمان باعث به وجود آمدن مشکلاتی همچون سیل، کیفیت نامطلوب آب وهوا، پراکندگی جمعیت و.. گردید. این موارد موجب گردید تا مسائلی همچون تصفیه خانه ها، شبکه های عظیم زهکشی بتنی، دستگاه های پالایش هوا و درنهایت فن آوری های مهندسی بااهمیت تر جلوه پیدا کنند. در کشورهای درحال توسعه، شهرها و به ویژه کلان شهرها با مشکلات متعددی مواجه هستند که ازجمله از مهم ترین آن می توان به آلودگی هوا اشاره نمود. آلودگی ها موجب آلوده شدن ساختمان ها و تأسیسات شهری شده است و به دنبال خود تصویری بسیار زشت شهری را ایجاد کرده است. انواع بیماری های ریوی و تنفسی، پوسیدگی تأسیسات شهری، از بین رفتن حیوانات و غیره را برای مردم شهری به ارمغان آورده است. آلودگی صوتی در شهرها نیز خود از آلودگی های نوظهور و تأثیرگذار است که موجب بالا رفتن درصد عصبانیت و تندخویی ساکنین شهرهای بزرگ شده است. آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی در فضاهای شهری ناشی از فاضلاب شهری و خانگی و فاضلاب کارخانه ها، فرسایش خاک و دارا بودن گردوغبار زیاد از دیگر مشکلات این دسته می باشد. در اینجا اهمیت فضاهای سبز شهری و نقش آن ها در کاهش این مشکلات به خوبی مشهود است. توسعه فضای سبز شهری به منظور رفع مشکلات این چنینی در دستور کار بسیاری از کلان شهرها قرارگرفته است و همواره از سوی مدیران شهری سعی می گردد که با استفاده از اقلیم های آب و هوایی، فضای سبز شهر طراحی و ساخته شود. زمان بر بودن و هزینه بردار بودن توسعه فضای سبز شهری موجب کند بودن آن و گاها نامشهود بودن آن گردیده است. لذا امروزه مردم سعی می کنند در زمان های مناسب که امکان بهره برداری از فضای سبز را دارند خود را به محیط های سبز برسانند تا به دوراز هرگونه آلودگی و مشکلات به آرامش دست پیدا کنند. با توجه به جغرافیای ایران، مردم همواره از شمال کشور به دلیل توأمان بودن جنگل و دریا استقبالی خاص داشته اند. در آخر می توان با این موضوع اشاره داشت، برای اینکه میلیون ها انسان در سراسر جهان بتوانند به شرایط زندگی بدون خطر سیل، با آب پاکیزه و هوای تمیز دست یابند باید از فن آوری های سبز مبتنی بر سیستم های زنده هوشمند استفاده نمود و شهرها برای دست یابی به جایگاهی برتر دوباره طراحی گردند و با دیدگاهی جدید به آن ها نگریسته شود. به منظور نتیجه گیری بهتر و بیشتر از فضاهای سبز شهری ابتدا باید شهر را منطقه بندی کرد و برای هر منطقه نوع خاصی از فضای سبز تعریف نمود. همچنین فضاهای تجاری، آموزشی، صنعتی و غیره نیز متناسب با فضاهای سبز تعریف شود. شاید در حال حاضر بهترین نمونه اجراشده این مدل شهرسازی که البته در امثال کوچک تر و در ابعاد شهرک توریستی اجراشده است، بتوان به شهرک توریستی نمک آبرود در ایران اشاره نمود. ارائه دهنده : کارشناس ارشد مدیریت شهری علیرضا محمدی